Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

ifası ilə bağlıdır. Bu baxımdan aktrisanın Xanpəri ("Dərviş Məstəli şah", Mirzə Fətəli Axundzadə və 

musiqi tərtibçisi  Şəmsəddin Fətullayev), Nargilə ("Gözün aydın", Məhərrəm  Əlizadə  və Fikrət 

Əmirov), Şərəf və Nisə ("Durna", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmov), Məsmə ("Toy kimindir?", 

Məhərrəm  Əlizadə  və  Ağası  Məşədibəyov), Züleyxa ("Ulduz", Sabit Rəhman və Süleyman 

Ələsgərov), Tükəz ("Hacı Qara". Mirzə  Fətəli Axundzadənin  əsəri  əsasında  Şəmsi Bədəlbəylinin 

işləməsi və  bəstəkarlar Vasif Adıgözəlovla Ramiz Mustafayev), Tərlan ("Ürəkçalanlar", Məmməd 

Səid Ordubadi və Fikrət  Əmirov), Zemfira ("Kəndimizin mahnısı", Kərim Kərimov və Zakir 

Nərimanov), Rəxşəndə ("Qızıl axtaranlar", Həsən Seyidbəyli və Tofiq Quliyev), Münəvvər ("Bir 

dəqiqə", Məhərrəm Əlizadə və Hacı Xanməmmədov), Kəblə Fatma ("Hacı Kərimin Aya səyahəti", 

Qulamrza Cəmşidi ilə Əbülfəz Hüseyni və Azər Rzayev), Şölə xanım, Xeyransa, Matan ("Özümüz 

bilərik", "Sevindik qız axtarır" və "O1madı elə, oldu belə",  Şıxəli Qurbanov və Süleyman 

Ələsgərov), Mərcan ("Səndən mənə yar olmaz", Məhərrəm Əlizadə və Əşrəf Abbasov), Cəhri xala 

("Altı qızın biri Pəri", Məhərrəm Əlizadə və Tofiq Bakıxanov ilə Nəriman Məmmədov), Əsınət ("Ev 

bizim, sirr bizim", Novruz Gəncəli və Şəfiqə Axundova), Cənnət xala ("Qaynana", Məcid Şamxalov 

və Zakir Bağırov), Gülyanaq ("Haradasan, ay subaylıq?", Salam Qədirzadə  və Süleyman 

Ələsgərov), Fatma xala ("Axırı yaxşı olar", Rəfiq Zəka Xəndan və Ramiz Mustafayev), Rəxşəndə 

("Bir dəqiqə", Məhərrəm Əlizadə və Hacı Xanməmmədov), Zeynəb, Cəmilə ("Boşanaq, evlənərik" 

və "Nənəmin  şahlıq quşu",  Əliağa Kürçaylı  və Vasif Adıgözəlov), Cəlbi ("Beş manatlıq gəlin", 

Məmməd Səid Ordubadi və  Səid Rüstəmov), Səltənət ("Dağlar qoynunda", Ədil  İsgəndərov və 

Əşrəf Abbasov), Qızbacı ("Hicran", Sabit Rəhman və Emin Sabitoğlu), Nazxanım ("Nazxanım naz 

eləyir" Məhərrəm  Əlizadə  və Nazim Əliverdibəyov), Güləndam ("Qonşumuzda bir oğlan var", 

Məhərrəm  Əlizadə  və Ramiz Mustafayev), Fatma ("Həyətim mənim, həyatım mənim", Cahangir 

Məmmədov və Tofiq Bakıxanov ilə  Nəriman Məmmədov), Ballı ("Qızıl toy", Ramiz Heydər və 

Oqtay Kazımov), Qəmər ("Nəğməli Könül", Xalidə Hasilova və Emin Sabitoğlu) rollarının əvəzsiz 

ifaçısı sayılır. 

Xüsusilə, Cənnət xala, Nargilə, Züleyxa rolları  zəngin ifadə vasitələri, yumorun milliliyi, 

təbii reallığı ilə səhnəmizin nadir inciləri sırasında durur. 

Azərbaycan televiziyasında onlarla yumoristik səhnəciklərdə, teletamaşalarda, 

intermediyalarda çıxış etmiş Nəsibə Zeynalova həmçinin "Azərbaycanfilm"in çoxlu ekran əsərlərinə 

çəkilib. Kino obrazları içərisində Fatmanisə ("Ögey ana"), Telli ("Böyük dayaq"), Züleyxa 

("Ulduz"), Cənnət xala ("Qaynana"), Gülsüm ("Molla Fətəlinin sərgüzəşti"),  Əsli xala ("Bəyin 

oğurlanması") rolları daha canlı və daha şöhrətlidir. 

Musiqili teatrımızın inkişafında böyük xidmətlərinə görə Nəsibə xanım 24 may 1960-cı ildə 

Azərbaycan Respublikasının  əməkdar artisti, 1967-ci ildə xalq artisti fəxri adına layiq görülüb. 

"Hicran" musiqili komediyasındakı  Qızbacı roluna görə Azərbaycan Dövlət Mükafatı Laureatıdır. 

1974-cü ildə Rauf Kazımovski onun yaradıcılığı barədə "Aktrisanın təbəssümü" televiziya filmi 

çəkib. 

Nəsibə Zeynalovanın obrazları həyatiliyi və real bədii təsvirləri ilə həmişə orijinal görünüb. 

Aktrisa gözlənilməz, ancaq mənalı  və ifadəli, dadlı  və  şirəli ifadə vasitələrilə cilvələnən 

improvizənin mahir ustası idi. 

Rəqs, mahnı (yaxud reçitativ) və hərəkətlərdən eyni epizodda, hətta eyni məqamda yüksək 

peşəkarlıqla istifadə edib. Xalq yumorunun, "Qaravəlli" oyun tamaşalarının, lətifə söyləmələrinin 

estetik oyun-göstərmə prinsiplərindən həssaslıqla barınıb. 

Tipajlığın bədii dəyərlərinə tam yiyələnməklə tipik xarakter yaratınağa üstünlük verib və bu 

istiqamətdə obrazın məzmun-forma vəhdətini vacib şərt kimi dəyərləndirib. 

Obrazın xarakterini hərəkətdə (yeriş, duruş, oturuş  və sairə) koloritli tərzdə verməkdə 

muskomediya teatrında Nəsibə xanıma tay aktrisa olmayıb. 

Nəsibə xanım klassik operettalarda obrazın sözlərinə qarşı çox həssas idi və təhrifə, yaxud 

əlavəyə  qətiyyən yol verməzdi. Ancaq librettosu zəif musiqili komediyalarda ifa etdiyi rolun 

---

sözlərini dəyişər, dialoqların məntiqini gücləndirər, vəziyyətə uyğun deyimlər, cümlələr qurardı. Bu 

axtarış tamaşadan-tamaşaya davam edər, bəzi  əlavələr olar, müəyyən ixtisarlar aparılar, tapmtılar 

cilalanardı. 

Aktrisa məişət yumorunu incə ştrixlərlə ictimai-sosial mahiyyətə yönəldərdi. 

Satirik boyaları müəyyən rollarda qrotesk səviyyəsinə qaldırır, boyalardan gen-bol istifadə 

edir, ancaq heç vaxt janrın estetik prinsip və meyarlarını pozmurdu. 

Nəsibə Zeynalova 10 mart 2004-cü ildə Bakıda vəfat edib. Məzarı Fəxri xiyabandadır. 

 

 

BƏŞİR SƏFƏROĞLU (11.3.1925- 23.3.1969) 

 

Musiqili komediya Teatrında ciddi yumorun sənət keşikçilərindən olan, həm yumorlu, həm 

satirik, həm qrotesk, həm də buffonada elementli personajların məharətli ifaçısı, xarakterik satira 

obrazlarına psixologizm aşılamaqda səriştəli hesab edilir. 

Bəşir Səfəroğlu (Səfərov) 11 mart 1925-ci ildə Bakıda doğulub. Yeddiillik təhsilini Bakıda 

alıb və ailə vəziyyətinin ağırlığı ilə əlaqədar məktəbdən uzaqlaşmalı olub. 

On dörd yaşlarından  şoferlər klubunun dram dərnəyinə gedib. Kiçik intermediyalarda, 

birpərdəli məsxərələrin tamaşalarında kiçik rollar oynayıb. 

1941-ci ilin axırlarında faşistlərlə müharibəyə yollanan Bəşir 1942-ci ildə  hərbdən 

kontuziyalı qayıdıb. Dili tutulub və qulaqları çox ağır eşidib. 

Bir müddət fəhlə, yük maşınının sürücüsü işləyib. Rejissor Niyaz Şərifov ona məsləhət görüb 

ki, müntəzəm olaraq teatrın tamaşalarına gəlsin. O, tamaşalara baxmağa başlayıb. Bir müddət sonra 

isə onu truppaya aktyor qəbul ediblər. Yaradıcılıq ehtirası ilə çırpınan Səfəroğlu həyəcanlanır, daxili 

iztirablar keçirirdi. Ömrünün bu gərgin çağlarında o, yuxuda bərk həyəcanlanıb və bununla da dili 

açılıb. Həmin vaxtdan Bəşir Səfəroğlunun zəngin aktyorluq tarixçəsi başlayıb. 

Bəşir Səfəroğlu Üzeyir bəy Hacıbəyovun və Zülfüqar bəy Hacıbəyovun kiassik 

operettalarında,  əsasən isə çağdaş dramaturq və  bəstəkarların musiqili komediyalarında müxtəlif 

xarakterli, satirik, yumorlu, məzhəkəli rollarda çıxış edib. 

Aktyor yaradıcılığında xüsusi yer tutan əsas rolları: Möhsün ("Beş manatlıq gəlin", 

dramaturq Məmməd Səid Ordubadi və  bəstəkar Səid Rüstəmov), Qaradavoy və Çiko ("Keto və 

Kote", Vladimir Dolidze), Usta Məhərrəm, Qoçu Əsgər və Məşədi İbad ("Məşədi İbad", Üzeyir bəy 

Hacıbəyov), Uzun və Nəcəf ("Durna", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmov), Qədir və Gülümsərov 

("Ulduz", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərov), Səlyanski və  Qəhrəman ("Gözün aydın", 

Məhərrəm  Əlizadə  və Fikrət  Əmirov), Ohan yüzbaşı  və Hacı Qara ("Xəsis", Mirzə  Fətəli 

Axundzadənin əsəri əsasında Şəmsi Bədəlbəylinin işləməsi. Bəstəkarlar Vasif Adıgözəlov və Ramiz 

Mustafayev), kazbek ("Kəndimizin mahnısı", dramaturq Kərim Kərimov,  şeirlərin müəllifi  Ənvər 

Əlibəyli və bəstəkar Zakir Bağırov), Şulu, Muxtar bəy ("Əlli yaşında cavan" və "Evliykən subay", 

Zülfüqar bəy Hacıbəyov), Mir İsmayıl ("Qızıl axtaranlar", Həsən Seyidbəyli və Tofiq Quliyev), 

Baləmi ("Rəisin arvadı", Məhərrəm  Əlizadə  və  Səid Rüstəmov), Qiya ("Tiflis nəğməsi", Levon 

Cubabiriya və  Şota Milorava), Əli Dinməzov ("Bir dəqiqə", Məhərrəm  Əlizadə  və Hacı 

Xanməmmədov), Hacı  Kərim ("Hacı  Kərimin Aya səyahəti", dramaturqlar Qulamrza Cəmşidi ilə 

Əbülfəz Hüseyni və bəstəkar Azər Rzayev), Qoçu ("Keçmişin məişət səhnələri", Soltan Dadaşov və 

Vasif Adıgö-zəlov), Nadir və Azay ("Qızılgül", Məhərrəm  Əlizadə  və Soltan Hacıbəyov), 

Murtuzov, Dayandur, Polis rəisi ("Özümüz bilərik", "O1madı elə, oldu belə" və "Milyonçunun 

dilənçi oğlu",  Şıxəli Qurbanov və Süleyman Ələsgərov), Darçmov ("Səndən mənə yar olmaz", 

Məhərrəm Əlizadə və Əşrəf Abbasov), Firuzbala ("Altı qızın biri Pəri", Məhərrəm Əlizadə və Tofiq 

Bakıxanov ilə Nəriman Məmmədov), Səbrəli ("Bizə bircə xal lazımdır", Qulamrza Cəmşidi ilə Bəşir 

Səfəroğlu və Telman Hacıyev), Qasiyane ("Tiflis nəğməsi", Levon Cubabiriya və  Şota Milorava. 

Tərcümə edəni Adil Babayev), Əsgər Nəcəfoviç ("Ləpələr", Əliağa Kürçaylı və Arif Məlikov). 

---