Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 2,8 Kb.
|
35 b i - keyfiyyət göstəricisinin i çəki əmsalı; k i - keyfiyyət göstəricisidir (vahid və ya nisbi). Keyfiyyətin kompleks göstəricisinin hesablanma al- qoritmi şəkil 2.2-də göstərilmişdir. Keyfiyyət göstəriciləri nomenklaturasının çəki əmsalının və f funksional asılılıq növünün müəyyənləşdirilməsi üçün təcrübə - statistik və ekspert metodları tətbiq edilir. Məhsulun keyfiyyətinin kompleks göstəricisi onun bir neçə xüsusiyyətini xarakterizə edən göstəricidir. (2.3) burada,K h -hazırlıq əmsalı; T - məmulatın müntəzəmsizliyə əlavə işlənilməsi (müntəzəmlik göstəricisi və yaxud əmsalı) T b - K h bərpa olunmasının orta vaxtıdır (təmirə yararlığın göstəricisi), bu da məmulatın müntəzəmlik və təmirə yararlılıq xüsusiyyətini xarakterizə edir. Öz növbəsində (2.4) T 0 - imtinanın axtarılmasına sərf olunan orta vaxt; T b - imtinanın aradan qaldırılması üçün zəruri olan orta vaxtdır. Beləliklə, təmirə yararlılıq - məmulatın T 0 və T q olan münasibətinin mürəkkəb xüsusiyyətidir. Deməli, K h hazırlıq əmsalına münasibətdə T b göstəricisinə vahid kimi, T 0 və T y isə kompleks kimi baxmaq olar. 36 Şəkil 2.2. Keyfiyyət göstəricisinin kompleks hesablanmasının alqoritmi Məhsulun keyfiyyətinin inteqral göstəricisi məhsu- lun istismarı və ya istifadəsindən yaranan cəmləşmiş fay- dalı effektin, onun yaradılmasına və istismarına və ya isti- fadəsinə sərf olunmuş cəmlənmiş xərclərə münasibətdir. effekt/manat, (2.5) burada, E - məhsulun istismarından yaranan cəmləş- miş faydalı effektdir (soyuducunun faydalı istifadəsinin Keyfiyyət göstəriciləri nomenklaturasının müəyyən edilməsi və onların struktur sxeminin qurulması Keyfiyyət göstəriciləri çəkisi əmsalının müəyyən edilməsi Keyfiyyətin nisbi göstəricilərinin hesablanması Keyyfiyyət göstəricilərinin kompleks hesablanması Funksional asılılıq növünün seçilməsi 37 müddəti, yük avtomobilinin xidmət müddətində əsaslı tə- mirədək sürülməsi, ton, kilometrlərlə); Z x - məhsulun yaradılmasına çəkilən ümumi xərc- lərdir (işlənilməsi, hazırlanması, montajı və başqa eyni za- manlı xərclər); Z e - ümumi istismar xərcləridir (texniki xidmət, tə- mir və başqa axıcı xərclər); 1/İ - effekt vahidinə çəkilmiş xərclərdir. Keyfiyyət göstəriciləri içərisində elələri vardır ki, onları kəmiyyət kimi ifadə etmək mümkün deyildir (çalar- lar, qoxu, tembr və s.). Onlar hissiyat orqanlarının köməyi ilə müəyyən olunur (orqanoleptik) və sensor xüsusiyyəti adlanır. Məhsulun keyfiyyət səviyyəsinin qiymətləndiril-mə- si differensial və ya kompleks metodlarla həyata keçirilir. Differensial metodun tətbiqi zamanı yeni məhsulun key- fiyyətinin vahid göstəricisi keyfıyyətin baza göstəriciləri ilə eyni, kompleksdə isə faktiki kompleks göstəricisi baza göstəricisinə uyğun aparılmalıdır. Keyfiyyət - kəmiyyət göstəriciləri (sayı) obyektiv və subyektiv metodların köməyi ilə təyin olunur. Obyektiv metoda ölçülmə, qeydiyyat və hesablanma aiddir. Subyek- tiv metodlara isə orqanoleptik, sosioloji və araşdırılma (ekspertolunma) aiddir. Obyektiv metodlar texniki ölçü vasitələrinin, qeydiyyatın, hadisələrin hesablanmasının, hesablamaların yerinə yetirilməsinin tətbiqinə əsaslanır. Subyektiv metodların əsası - insanın hissiyyat orqan- larının qavranmasının təhlili, müxtəlif rəylərin yığımı və hesablanması mütəxəssis-ekspertlər qrupu tərəfindən qə- bul olunmuşdur. 38 2.4. Keyfiyyət göstəricisinin nomenklaturası ГОСТ 22851-77 məmulatın 10 əsas keyfiyyət göstə- ricisinin nomenklaturasını təyin edir: 1.Təyinat göstəriciləri məhsulun yerinə yetirilməsinə təyin olunduğu əsas funksiyaları müəyyən edən xüsusiy- yətləri xarakterizə edir və onun tətbiq sahəsini şərtləndirir. Bu qrupa aşağıdakılar daxildir: -məmulatların hansı təsnifat qruplarına (avtomobil növləri, cihazların dəqiqliyi və s.) aid olduğunu müəyyən edən göstəricilər; -funksional (istismar) – məmulatların istismarından alınan faydalı nəticəni xüsusiyyətləndirən (kompüterin sü- rətli işi, dəzgahın məhsuldarlığı, ölçmə cihazının dəqiqliyi və s.) amillər; -konstruktiv – məmulatların əsas layihə-konstruktor həlləri haqqında dəqiq təsəvvür yaradan göstəricilər (dizel, benzin, elektrik və s. mühərrikləri); - tərkib və strukturu kimyəvi elementlərin, onların birləşmələrinin məhsulda olmasını müəyyən edən (koksda kükürdün və külün faiz tərkibini və s.) göstəricilərdir. Bu qrupun göstəriciləri keyfiyyətin səviyyəsinin qiy- mətləndirilməsində əsas rol oynayır. Onlar tez-tez opti- mallaşdırma meyarı kimi istifadə olunur və başqa növ gös- təricilər ilə birlikdə tətbiq olunurlar. 2. Etibarlılıq göstəriciləri müntəzəmlilik, uzunömür- lülük, təmirə yararlılıq və saxlanılma xüsusiyyətini xarak- terizə edir. Müntəzəmlilik məmulatın hansısa bir müddət ərzin- də iş qabiliyyətini saxlamaq xüsusiyyətidir. : files -> book book -> Kendi Kendine book -> Qabriel Qarsia Markes "Patriarxın payızı" Roman Latın Amerikasının Nobel mükafatı laureatlı dünyaşöhrətli yazı book -> MahirəNərimanqızı book -> Qarabağ müharibəsi (Qısa tarix) book -> Alfred Besterdən “Qoca” əsəri book -> Orxan Bahadırsoy Pyeslər Orxan Elsevər oğlu Bahadırsoy book -> Orxan bahadirsoy orxan Elsevər oğlu Bahadırsoy book -> İntiharın kölgəsi Dr. Əfzələddin Rəhimli Dostları ilə paylaş:
|