Dərslik layiHƏ 4 MÜNDƏRİcat
Yüklə 3,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məsələ 2.
- Bucaqların barmaq vasitə- silə öl çül məsi Bucaqla- rın binokl ilə ölçül
- Ərazidə AB xəttinin ölçülməsi: OA = OB = 1200 m O LAYİHƏ
- Xətkeşlə üfüqi və şaquli bucaqların ölçülməsi. Dirəklər arasında bucaq məsafəsi 0–34; ağacın hündürlüyü 0–20 34 20 50 sm Əlin 50 sm məsafəyə
- Sual və tapşırıqlar LAYİHƏ 77 13. ATICI SİLAHLARLA DAVRANMA
- Atıcı silahlardan atış qaydaları
- Müxtəlif vəziyyətdən atəş açmaq üçün vəziyyət
74 Məsələ 2. Müşahidə məntəqə sin dən görünən iki ağac arasında məsafə 0–40 bucağı altındadır. Müşahidə məntə qə sin dən ağac lara qədər olan məsafə 1200 mə bərabərdir. Ağacların arasın dakı mə sa fəni təyin edin. Həlli. Məsələnin şərtlərindən mə lum dur ki, M = 1200 m, B = 0–40. Be ləliklə, H MB = = ⋅ = 1000 1200 40 1000 48 m Bucaqların ölçülməsi artilleriya bus solu, binokl, həmçinin digər artille riya ci hazları və müxtəlif əlaltı əşyalarla ye rinə yetirilə bilər. Əlaltı əşyalardan bucaqları ölç mək üçün istifadə etdikdə əvvəlcə onların bu caq ölçülərini təyin etmək lazımdır. Bu nun üçün əlaltı əşyanı göz səviyyə sində 50 sm məsafədə tutaraq əşyanın kənar səthlərinin ərazidə olan hər hansı bir nöqtələrə nisbətən yerini qeyd etmək, sonra hər hansı bir bucaqölçmə ciha zının (binokl, bussol və s.) torundakı şka lanın vasitəsilə bu nöqtələr arasındakı bucağı ölçmək lazımdır. 0–30 Bucaqların barmaq vasitə- silə öl çül məsi Bucaqla- rın binokl ilə ölçül- məsi Binoklın görmə sahəsində qarşılıqlı perpendikulyar iki şkala yerləşdirilib. Onlardan biri üfüqi, digəri isə şaquli bucaqları ölçmək üçün istifadə olunur. Bir böyük bölgünün qiyməti 0–10, kiçik bölgünün qiyməti isə 0–05dir. Hər hansı istiqamət arasındakı bucağı tə yin et mək üçün binoklun görmə sa hə sindəki böl günün birini verilmiş isti qamətlərin birinə tuşlayıb ikinci istiqa mətə qədər bucaq 0–40 A B 1200 m 1200 m Ərazidə AB xəttinin ölçülməsi: OA = OB = 1200 m O LAYİHƏ 75 ölçmə şkalasından bölgülərin sayı hesablanır. Nəticəni bir bölgünün qiymətinə vurmaqla ölçülən bucağı almaq olar. Məsələn, düşmənin pulemyotu oriyentirdən (ağac) sağda 0–55 bucaq qiy mə tində yerləşib. Bucaqların ölçülərini xətkeş vasitəsilə də müəyyən etmək mümkündür. Bu nun üçün əşyanın milli metrlə ölçülmüş eni (hündürlüyü) 0–02 minliyə vurulur. Bu da onunla izah olunur ki, müşahidəçinin gözündən 50 sm məsafədə yer ləşən xətkeşin 1 mmi 0–02 minliyə bərabər bucağa uyğun gəlir. Üsulun dəqiq liyi xətkeşin gözdən 50 smdə dəqiq yerləşdirilməsindən asılıdır. Buna nail ol maq üçün sapın bir ucunu qələmə bağlamaq, digər ucunu isə dişlə saxlamaqla məşq etmək lazımdır. Xətkeşlə üfüqi və şaquli bucaqların ölçülməsi. Dirəklər arasında bucaq məsafəsi 0–34; ağacın hündürlüyü 0–20 34 20 50 sm Əlin 50 sm məsafəyə uzadılmasının məşqi və yoxlanması Aşağıdakı cədvəldə minlik düsturu ilə təyin edilmiş bəzi əlaltı əşyaların ölçü ləri verilmişdir. LAYİHƏ 76 Arpacığın eni 0–02 (2 minlik) Baş barmağın ölçüsü (ayrılıqda) 0–40 (40 minlik) Kibrit dənəsinin qalınlığı 0–03 (3 minlik) Kibrit qutusunun ölçüləri: uzunluğu eni qalınlığı 0–90 (90 minlik) 0–60 (60 minlik) 0–30 (30 minlik) Minliklə təsvir edilən bucaqlar xətt vasitəsilə ayrılmış şəkildə yazılır və ayrı ayrı oxunur: əvvəlcə yüzlüklər, sonra onluqlar və təkliklər. Yüzlüklər və ya onluqlar olmadıqda sıfır yazılır və oxunur. Məsələn: 1705 minlik – 1705 yazılır, “on yeddi sıfır beş” oxunur; 130 minlik – 130 yazılır, “bir otuz” oxunur; 100 minlik – 100 yazılır, “bir sıfırsıfır” oxunur; 1 minlik – 001 yazılır, “sıfır sıfır bir” oxunur. Atəş tapşırıqlarını həll etdikdə bucaqları dərəcə ölçüsündən minlik ölçüyə və əksinə keçirmək lazım gəlir. Çevrə 360° və ya bucaqölçənin 6000 bölgüsündən (minlikdən) ibarət oldu ğuna görə bucaqölçənin bir bölgüsünə 3,6′ 360 60 6000 21600 6000 3 6 ⋅ ′ = ′ = ′ , , yəni 0–01 = 3,6′ bərabərdir. Beləliklə, 1° ≈ 0–17 və s. 1. Minlik və radian bucqlarını müqayisə edin. 2. Hədəfə qədər olan məsafəni digər riyazi üsulla təyin edin. 3. Durduğunuz yerdən müxtəlif əşyalara qədər olan məsafəni təyin edin. 4. Barmaqlarınızın ölçülərini müəyyən edin. 5. Durduğunuz yerdən müşahidə olunan iki əşya arasındakı məsafəni müəyyən edin. 6. Qələmi (barmağınızı, xətkeşi və s.) gözünüzdən 50 sm məsafədə tutmağı məşq edin. 7. Durduğunuz yerdən müşahidə olunan hədəfə qədər olan məsafəni müəyyən edin. Sual və tapşırıqlar LAYİHƏ 77 13. ATICI SİLAHLARLA DAVRANMA VƏ TƏHLÜKƏSİZLİK QAYDALARI Yəqin ki, hər kəs həyatında, heç olmasa, bir dəfə hansısa silahdan atəş açıb. Amma ilk atışda hədəfi vurmaq hamıda alınmır. Buna nail olmaq üçün düzgün nişanalmanı öyrənmək lazımdır. Düzgün nişanalmanı necə təsəvvür edirsiniz? atışa hazırlaşma nişanalma Atıcı silahlardan atış qaydaları tətiyin çəkilməsi tənəffüsün düzgün təşkili Atışa düzgün hazırlaşdıqda silahın sabitliyi təmin edilir. Bu da, öz növ bə sində, atışın dəqiqliyinə təsir göstərir. Atışa hazırlaşmaq atış üçün vəziyyətin alınmasından, silahın doldurul ma sından və silahın qundağını çiyinə dayamaqdan ibarətdir. Müxtəlif vəziyyətdən atəş açmaq üçün vəziyyət Avtomatı hədəfə düzgün tuşlamaq üçün onu sol əllə lülə yatağından, yaxud maqazindən, sağ əllə isə tapança dəstəyindən tutmaq, hədəfi gözdən qoyma dan qundağı çiyinə dayamaq, sağ əlin işarət barmağını tətiyin üzərinə qoymaq lazımdır. LAYİHƏ Yüklə 3,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|