Dünya əDƏBİyyati klassiKLƏRİ
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- On yeddinci fəsil MORTÜÜS PATER FİLİÜM MORİTÜRÜM EXPECTAT 1
- Ölmüş ata ölümə gedən oğlunu gözləyir, (lat.)
- On səkkizinci fəsil YIRTICI ÖZÜ OVLANIR
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
Sonra əlavə etdi: -
Tüilridən Lüksemburqa qədər olan məsafə, kraldan perə qədər olan məsafədən çox deyil; bu, yaxındadır. Bir azdan güllə dolu kimi yağacaq. Sonra göyə baxdı. -
Bəlkə, elə o buluddan dolu yağacaq; göy üzü mübarizəyə qarışır, Burbonlar nəslinin kiçik budağı ölümə məhkum edilmişdir .Tez gedək. üşaq zarıldadı: -
Atası etiraz etdi: -
Yox, bu, ağılsızlıq olardı. O, balaca burjuanı çəkib apardı. üşağın ürəyi quşların yanında qalmışdı; xiyabandan çıxana kimi o, tez-tez dönüb hovuza baxırdı. Bu zaman iki səfil uşaq qu quşları ilə bir vaxtda bulkaya yaxın- laşdı: su ləpələnir, bulka suyun üzündə tərpənirdi. Kiçik uşaq bulka- ya, böyük uşaq uzaqlaşmaqda olan burjuaya baxırdı. Ata ilə oğul xiyabanların dolanbac yoluna qədəm qoydu; bu yol “Şahzadə qız” küçəsi yanında olan qoruqluqdakı böyük pilləkənə sarı aparırdı. Onlar gözdən itən kimi böyük uşaq cəld qarnı üstə hovuzun dəyirmi qırağına yatdı, sol əli ilə hovuzun kənarından tutub, suya əyildi, sağ əlindəki çubuğu bulkaya uzatdı, bu vəziyyətdə suya düşə bilərdi. Quşlar düşməni görüb suyu döşləri ilə yara-yara daha tez- tez üzməyə başladılar. Quşların belə üzməsi uşağın xeyrinə oldu; su ləpələndi, dairəvi ləpələrdən biri bulkanı düz çubuğun üstünə itələdi. Quşlar özünü yetirənə kimi çubuq bulkaya çatdı, üşaq çubuğu tez yellətdi, quşları ürküdüb qovdu, çubuğu bulkaya batırıb özünə sarı çəkdi, götürdü, ayağa qalxdı. Bulka tamam islanmışdı; uşaqlar həm ac idilər, həm də susamışdılar. Böyük uşaq bulkanı iki yerə böldü: bir parçası böyük düşdü, o birisi balaca, özü balacanı götürdü, böyüyü qardaşına verib dedi: -
66 downloaded from KitabYurdu.org On yeddinci fəsil MORTÜÜS PATER FİLİÜM MORİTÜRÜM EXPECTAT 1 Marius fikirləşmədən barrikadadan küçəyə atıldı. Kombefer də onun ardınca cumdu. Ancaq daha gec idi. Qavroş ölmüşdü. Kombefer içində patron olan səbəti, Marius da uşağı barrikadaya gətirdi. Marius düşünərək öz-özünə dedi: “Bunun atası mənim atam üçün nə eləmişdirsə, mən də onun oğlu üçün bunu elədim; ona olan borcumu yerinə yetirdim. Ancaq Tenardye mənim atamı döyüş mey- danından diri çıxarmışdı, çox təəssüf ki, mən onun oğlunun meyitini gətirirəm”. Marius Qavroşu qucağında istehkama gətirəndə onun üzü Qav- roşun üzü kimi qana bulaşmışdı. 0
əyilib Qavroşu qaldıranda güllə onun başını yüngülcə yara- lamışdı, o, bunu heç duymamışdı da. Kurfeyrak qalstukunu açıb Mariusun alnını sarıdı. Qavroşu Maböfün yanına, stolun üstünə qoydular, hər ikisinin üstünü qara şalla örtdülər. Şal qocaya da çatdı, uşağa da. Kombefer səbətdə gətirdiyi patronları bölüşdürdü. Hər adama on beş güllə düşdü. Jan Valjan elə bayaqkı kimi tumbanın üstündə sakitcə oturmuş- du. Kombefer ona da on beş patron vermək istədi, o, başını yelləyərək patronları almadı. Kombefer pıçıltı ilə Anjolrasa dedi: -
Hə qəribə adamdır! Barrikadada olasan, özün də vuruşmayasan! Anjolras etiraz etdi: -
Amma bu, onun barrikadanı müdafiə etməsinə mane olmur. Kombefer: -
Kurfeyrak onların danışığını eşidərək əlavə etdi: -
Bunun qəribəliyi qoca Maböfün qəribəliyi kimi deyil, tamam ayn qəribəlikdir. Qeyd etmək lazımdır ki, barrikadanın atəşə tutulması qiyamçıları çox da həyəcana salmadı. Küçə vuruşması burulğanında sakitliklə 1
67
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
fırtına anları çox qəribə surətdə bir-birini əvəz edir. Bu burulğana düşməyənlər onu təsəvvür edə bilməzlər. Adamlar barrikadanın içində gəzişirlər, danışırlar, zarafat edirlər. Mənim dostlarımdan biri top saçması atəşinin lap, qızğın vaxtında bir döyüşçüdən bu sözləri eşitmişdi: “Biz burada lap elə bil, subaylar qonaqlığındayıq”. Təkrar edirik: “Şanvreri küçəsindəki istehkamın iç tərəfi çox sakit görü- nürdü. Sınağın bütün gözlənilməyən dəyişiklikləri, bütün mərhələləri arxada qalmışdı, ya da tezliklə arxada qalacaqdı. Onların vəziyyəti böhranlı haldan təhdidedici hala, təhdidedici haldan isə, yəqin ki, ümidsiz hala düşmüşdü. Vəziyyət ağırlaşdıqca, üfüqlər qaraldıqca, qəhrəmanlıq haləsi barrikadanı daha artıq işıqlandırırdı. Amansız Anjolras öz qılıncını Epidotun kədərli dühasına ithaf edən gənc spartalı kimi barrikadanın üstündə yüksəlirdi. Kombefer döşlüyünü taxıb yaralıların yarasını bağlayırdı. Bossüe ilə Feyi barıt qabı ilə patronları doldururdu; barıt qabını Qavroş onba- şının meyitindən tapmışdı. Bossüe Feyiyə deyirdi: “Az qalıb: dilican tutub başqa bir planetə gedəcəyik”. Kurfeyrak öz xırda-xuruş şeylərini sahmana salan səliqəli cavan qız kimi bütün cəbbəxanasını*, əl ağacını, qılıncını, tüfəngini, bir cib, iki də yəhər tapançasını Anjolrasın yanında bəyənib seçdiyi qənbər daşlarının üstünə qoydu. Jan Valjan düz önünə baxırdı. Fəhlələrdən biri FIüşlü xalanın böyük həsir şlyapasını başına qoyur, qaytanla bağlayırdı, deyirdi ki: “Bunu ona görə eləyirəm, məni gün vurmasın”. Eks şəhərinin kuqurdalı gəncləri gülə-gülə söhbət edirdilər. Sanki, onlar tələsir, axırıncı dəfə olaraq öz ana şivələrində doyunca danışmaq istəyirdilər. Joli Hüşlü xalanın güzgüsünü divardan götürüb dilinə baxırdı. Bir neçə qiyamçı şkafdan tapdığı kif basmış çörək qabığını acgözlüklə gəmirirdi. Marius da: “Görəsən, o dünyada atam mənə rast gələndə nə deyəcək” - fikrilə məşğuldu. On səkkizinci fəsil YIRTICI ÖZÜ OVLANIR Barrikadalarda baş verən psixoloji bir hadisədən bəhs edək. Bu fövqəladə küçə müharibəsi üçün səciyyəvi olan heç bir şeyi nəzərdən qaçırmaq olmaz. 68 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 6,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|