«Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin əsərlərinin Azərbaycan dilində nəşr edilməsi haqqında»
Yüklə 3,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
BOYUNDURUQ 51 mə nim yumşaq bədənli və gic bə sər görünüşümə baxıb içi ni çəkdi: – Bəs… bu nədir belə? Ksavye sənə Al Kapone ro lu
oyna mağı təklif edib? Mən öz yeni kostyumumu tamam unutmuşdum. Ona yeni dən nəzər salmaq istədim, amma Lorans bu vaxt dra- matik bir görkəmlə katibəni çağırırdı: – Bəs siz, Odil, Vensanın necə geyindiyini gör mü sü- nüz? Bəlkə, mən bunu yuxumda görürəm? Heç ol masa, siz bunu görmüsünüz? – Hə, mən artıq öz kostyumumu Odilə nümayiş et dir- mi şəm, – könülsüz şəkildə təsdiq etdim və onun üzünün lə kə lər lə necə örtüldüyünü gördüm. Am ma Odil elə be lə- cə də mənə öz fikrini söyləmədi. – Bu iyrəncliklərlə Odilin zəhləsini tökmək nə üçün? – Lorans soruşdu, – dostum, kostyumun iy rənc dir. İyrənc və vul qar! Sən onu harada ge yin mi sən? Bu nə axmaqlıqdır be lə? Əgər xoşuna gəlirsə, özü nə saxlaya bilərsən. Lorans qəzəblənmiş ilan kimi otaqdan çıxdı. Mən çiyin lərimi çəkdim və Odilə tərəf çevrildim – onun rəngi ağappaq ağarmışdı: – Bəlkə də, başım başqa şeylərə qarışmasaydı, əy ni- mi dəyişməyə vaxt tapacaqdım. Amma inanın mə nə, əziz Odil, heç bir şeyə görə təəssüf etmirəm. Mən bu ifadəni faciə dolu səslə söylədim və Odi lin si- fətindən güclə seziləcək təbəssümün necə sü züb keç diyini gördüm; o artıq əlüstü dodağını qır mı zı do daq bo ya sı ilə boyamışdı. İyrənc kinovar! 1 Qıp qır mızı dodaqları və sər- gərdan baxışları olan bu avam la öpüşmək haradan ağ lı- ma gəldi belə? Mə nim də ağlıma nələr gəlmir ki… amma demək olar, heç vaxt onlara görə təəssüf etməmişəm. İndi də Odil… O, mənim yadımda həmişə gözəl bənövşə qo xu su ilə qa lacaqdı; bizim ikimiz üçün olan ümumi emo- sio nal kapitalımız vardı – həyatında, heç olmasa, bir də fə gizlicə öpüşən adamlar bununla varlanırlar. Elə o da bunu hiss edirdi, çünki otaqdan çıxanda mənə tə rəf boylanaraq pıçıldamağa macal tapdı: – Bilirsiniz, Vensan, əslində, bu kostyum sizə çox yaraşır… 1 Sulfiddən alınan qırmızı rəng. FRANSUAZA SAQAN 52
«Əgər bu geyim mənim, həqiqətən də, xoşuma gə- lir sə, o zaman nə üçün üz qırxmağın da daşını at ma yım? Niyə bu gödəkcənin altından geyinmək üçün sa rı bir
qolsuz köynək almayım? Və əgər, doğ ru dan da, di zi nin
üstündə taxma cibləri olan şal var la ra belə vu rul mu şam- sa, nə üçün kilsə dilənçilərinin otur du ğu yerdə məs kun- laş ma yım və dilənçi payı yığ maq üçün bütün geyimlərim rən gin də olan be re ti mi qarşıma qoymayım? Ola bilsin, o məhz bu iş üçün yarayır». Mən əlimi qaldırdım: – Əgər Ksavye Bonna inansaq, mən hələ başqa iş lə rə də yarayıram. Lorans fikrə getmişdi və dediklərimi dərhal eşit mə di. – Nə üçün siz varyetedən 1 olan bu troqloditlər 2 ki mi
ge yin mə yə siniz? – elə bu məqamda onun di li tu tuldu, – Ksav ye Bonn? Ksavye Bonnun bura nə də xli var? Bəlkə, o da geyimlərini eyni dərzidə tikdirir? Mübahisə edəndə Lorans mənə «siz» deyə mü ra ciət etməyə adət etmişdi, təbii ki, mən də «siz»ə ke çir dim; əv- vəlki vəziyyətə isə yalnız o, qəzəbini şəf qət lə əvəz lə yən- də və yenidən mənə «sən» deyəndə qa yıdırdıq. – Yox, sadəcə, o, mənə bir təklif edib, – dedim, – fik- rimcə, siz də artıq razılıq vermisiniz. Lorans kəskin hərəkətlə başını əydi, qatran saçları ama zon kanın kəməndi kimi sifətinin yaxınlığından vı yıl tı ilə keçib-getdi; nədənsə, o, özünü balaca qo naq otağında bir o qədər də rahat hiss etmirdi. – Siz nədən danışırsınız? Hə, əlbəttə… O, mən dən mah nıya görə alacağınız qonorarı Aristofanın «Mil çək-
lər»inə sərf etmək istəyib-istəməyəcəyinizi so ruşurdu… – «Arılar»a… – Hə, mən, həqiqətən də, demişəm ki, – Lorans sö zü- nə davam etdi, – gözəl ideyadır, amma bu, an caq sizdən asılıdır; çünki pullar sizindir, ancaq sizin… 1 Varyete – xarici ölkələrdə: yüngüljanrlı tamaşalar göstə rən teatr. 2 Troqlodit – mağaralarda yaşayan ibtidai insan, vəhşi, mə də niy- yətsiz.
BOYUNDURUQ 53 O, məni yarıdağınıq, yarıgərgin baxışlarla süzdü; bu ba xışların arxasında özünə inamsız qadının hə yə ca nı giz- lən mişdi. Sonra sözünə davam etdi: – Bu günə qədər fikirləşirdim ki, hər şeyimiz ümu- mi olduğu kimi, pullarımız da ümumidir… Am ma… sa də- löv hlüyümə görə məni bağışlayın, – o, zərif bir hərəkətlə üzü nü çevirdi. – Siz nə danışırsınız?! – mən həyəcanlandım. – Əl bət- tə! Özünüz bilirsiniz ki… sizin olan hər şey həm də mə- nim dir… Yox, bağışlayın, əksinə… Düz sö züm dür, dilimdən çıx dı! Amma mənə məxsus olan hər şey həm də sizə aid- dirsə, bu heç də o demək deyil ki, bizim ümumi var-döv- lətimiz Ksavyeyə, ya da P. S. C.-yə də aiddir. – P. S. C? Bu nə deməkdir? – Bu, Sardaldır. Ksavyenin prodüseri, – və mən re jis- so run Aristofanla bağlı çərənlədiklərini din lə yər kən, onun si fə tinin aldığı ifadəni xatırlayaraq gül düm, – zavallı, o «Arı lar»ın prodüseri olmalıdır, ağ- qa ra fil min, ulduzlarsız, na tu ral çəkilişlərlə… çox gü man ki, Mərkəzi Massivdə. Tə- səv vür edə bilirsən? Loransın heç dodaqları da qaçmadı. – Hə, təsəvvür edirəm. Heyif ki, siz «Arılar»ı oxu ma- mı sınız, çox gözəl əsərdir. Bizim aramızda məxfi bir razılaşma var idi: he sab edi- lir di ki, musiqi mənim səlahiyyətimdədir, ədə biy yat isə onun. Bədbəxtlikdən isə mən ondan da ha çox mütaliəli idim (liseydə, kazarmada və Ras pay bul varı yaxınlığındakı ev də bunun üçün za ma nım Lo ran sınkından daha çox idi). On beş il müd də tin də bey ni mi kitablarla doldurmuşdum; pis və yax şı ki tab larla… demək olar, boğaza qədər doy- muş dum. Hər halda, bizim naharlarda – evdə, ya da get- di yi miz qo naq lıqlarda çox zaman özümü məlumatsız adam ki mi aparırdım, Lorans isə erudit 1 kimi.
İndi hətta mərc gələ bilərdim ki, o, Aristofan haq qın- da heç bir məlumata malik deyil; mənsə onun ya şa dı- ğı dövrlə, müasirləri ilə bağlı nələrisə xa tır la ma ğa baş la- mış dım; hətta onun pyeslərinin bə zi per so naj ları, «Arılar» möv zusu belə dumanlı şəkildə olsa da, yadıma düşürdü. Ona görə də bir az əylənmək qərarına gəldim: 1 Erudit – hər şey barədə məlumatı olan adam. Yüklə 3,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|