35
b.
Tərcüməçi, tarixçi, filosof.
c.
Müəllim, şair, musiqiçi.
7. Şairin ən çox sevdiniz şeiri hansıdır?
8. Əhməd Cavadı bir cümlə ilə necə tərənnüm edərdiniz?
9. “Salam Türkün bayrağına” bu sözlər sizdə hansı hislər oyadır?
10.Bayrağımız haqqında nə deyə bilərsiniz?
11. “Bayrağıma xain baxan
Xain gözə mən tikanam...” bu şeir hansı ruhda yazılmışdır?
a.Vətənpərvərlik.
b. döyüş.
c. təbiətə tərənnüm.
12. İstiqlal şairi, azadlıq aşiqi Əhməd Cavaddan bu günümüzə
yadigar qalan nələrdir?
a.
Onun çəkdiyi rəsm əsərləri.
b.
Onun şeirləri, bütövlükdə əsərləri.
c.
Topladığı marka və nişanlar.
Cavablar:1 c; 2 a; 3 b; 4 c; 5 b; 6 a; 7....; 8. İstiqlal şairi.
İstedadlı şair. Vətən mücahidi. Himnimizi yazan şair.
Unudulmaz şair və s; 9......; 10....; 11.a; 12. b.
Böyük şair Əhməd Cavad vətənə, xalqa, torpağa bağlı biri
idi. O, vətənin gələcəyini yaxşı təhsil və tərbiyə olunmuş
uşaqlarda görür. İstər müəllimlik, istərsə də poetik
yaradıcılığıyla uşaqlara dəstək, təkan olmuş, onları uğura
səsləmişdir. Bu münasibətlə bağçada Əhməd Cavadın xatirəsinə
uyğun olaraq azyaşlı uşaqlar arasında “Balalarıma” adlı tədbir
keçirilə bilər. Kitabxanaçı ilk olaraq uşaqlara Əhməd Cavad
haqqında çox sadə və anlaşılır dildə məlumat verməzdən əvvəl
balalara üz tutaraq onlara xitabən “Dan ulduzu” şeirini deyir.
Bu qaranlıq gecə nə qədər sürdü?
Yetiş imdadıma ey Dan ulduzu!..
Gözlərim yolunda, üzüm haqdadı,
Aman, sən yox demə, ey Dan ulduzu!
36
Kitabxanaçı: Əziz balalar, sevimli və unudulmaz şairimiz
Əhməd Cavad gözəl-gözəl şeirlərin, poemaların, onlarca
publisist məqalələrin və nəsr əsərlərinin müəllifidir. Dünya
ədəbiyyatından tərcümə etdiyi “Qarqantüa-Pantaqreal” indi də
azyaşlı uşaqların stolustü kitabıdır. O, rus ədəbiyyatından bir
sıra şeir və nəsr əsərlərini dilimizə çevirmiş, onlarca kitabların
redaktoru olmuşdur. Əhməd Cavad yaradıcılığının ilk illərindən
azyaşlı və məktəbyaşlı uşaqlar üçün gözəl əsərlər yazmışdır.
“Balalarıma” adlı şeir uşaqlara xitabən yazılmışdır. Qədim
bayatılarımızdan gələn həzinlik və şirinlik burda müasir
məqsədə-uşaqlara Vətən məhəbbəti, vətən sevgisi aşılamaq
niyyətinə xidmət edir. Şairin başqa şeirlərindən isə uşaqlara
əməksevərlik, torpağa və zəhmətə səsləyən hisslər aşılanır. Bu
şeirlərdə tamam başqa bir ruh var. İstiqbal şairinin sözü də,
söhbəti də başqalaşır, incə yumşaq xarakter alır. O, uşaq
şeirlərində sadəlövhdür, söhbətçildir. Şairin dili sadədir,
misralarda ağırlıq qətiyyən yoxdur. Uşaqlarla mehribandır,
səmimi və şirindillidir, Əhməd Cavad. Əhməd Cavad uzun
müddət respublikamızın ayrı-ayrı rayonlarında müəllimlik
etmişdir. Odur ki, şairin yaradıcılığında gənc nəslin təlim-
tərbiyəsi və sağlamlığı ilə əlaqədar problemlər həmişə xüsusi yer
tutmuşdur. Şair Rus-türk müharibəsi zamanı kimsəsiz uşaqların
arxaya-Azərbaycana uşaq evlərinə və məktəblərə oxumağa
göndərilməsində əlindən gələni əsirgəməyib. Gəlin uşaqsevər
şairin sizlər üçün yazdığı şeirləri dinləyək.
Uşaqlar bir-bir səhnəyə yaxınlaşıb şeirləri deməyə başlayırlar.
İlk iştirakçı xoruz geyimi ilə səhnəyə yaxınlaşıb “Quk-Qulu-Qu”
şeirini deyir.
İlk işıqla xoruz ötər,
Bizə der ki, uyğu yetər!
37
Tənbəlləri sevməm əsla,
Haydı gedək iş başına!
Rəncbər qeyrə yollanmalı,
Çapa sapan qollanmalı.
Əkmək lazım buğda, arpa,
Dünya istər səndən qida.
Quk-qulu-qu,
quk-qulu-qu!
Səhər oldu yetər uyğu!
Zərif cocuk, xoruz dinlə,
Nə xoş ötər, nə şən ötər.
Başla, xeyir dərslərinə,
Tənbəl olma
uyğu yetər.
Quk-qulu-qu, quk-qulu-qu!
Gün uyğusu, fəna uyğu!
İlk iştirakçı şeirini bitirir və ikinci iştirakçı səhnəyə daxil olub
üzünü xoruza ( ilk iştirakçıya) tutaraq:
Toyuqların xoruzsuz,
Dərdinə qalmaq gərək.
Bir kilo buğda verib,
Bir xoruz almaq gərək.
Qışda soyuq güc eylər,
Quyuya salmaq gərək,
Sabah desin quk-qulu-qu
Qalmasın səndə yuxu.
Üçüncü iştirakçı səhnəyə yaxınlaşaraq iştirakçılara (xoruza və
toyuğa) üzünü tutub deyir:
Mən Tuğayam, bir quşam
Oynayıb yorulmuşam.
İstəməm yorğan-döşək,
Anamın qoynu göyçək.
Baxım onun gözünə,
Qulaq verim sözünə