Elektron resurslar Məlumatın ardı



Yüklə 0,83 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/32
tarix14.05.2018
ölçüsü0,83 Mb.
#44139
növüDərs
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   32

Yaradıcı araşdırma: 

məişət əşyalarında dekor.



1. Şərbət qaşığı. 2. Məcməyi. 3. Sərnic. 4. Bardaq.

2

1



Şərbət qaşığı və məcməyi, sərnic və küpə üzərindəki dekor 

hansı üsulla işlənib? Əşyaların naxışları hansı məna daşıyır?

4

Həm naxışlar, həm də forma məişət əşyasının bəzəyi sayıla bilər. 



Əşyaların formasına diqqət yetir.  

Bu qabların forması hansı təbiət obrazlarını ifadə edir?

Nə üçün qədim insan bu qabları təbiət obrazlarına bənzədərdi?

Yaradıcı araşdırma: 

məişət əşyalarında forma.

3

17



16

1Bəxtiyar

"İçərişəhər" m. 2 m T: 055-861-69-19. 

2напрот Совмин,

 с отл. ремонтом, дом облицован аглаем, встр. кухня, 

2/5 Цена 130 тыс. долл. Т: 012-493-04-40, Эльхан.

Prezident Apartının yanında, İstiqlaliyyət küç., sahəsi 41/55 kv.m, icarəyə verməyə ideal yerdir. 

Özüm satıram. Qiyməti 90 min doll.   T: 012-492-00-26, 050-671-29-05, Azər.

XALQ SƏNƏTİNİN YARADICILIQ MƏNBƏYİ

4. XALQ MƏİŞƏT ƏŞYALARI — FORMA VƏ DEKOR

Gündəlik məişətdə, əməkdə insana yardım edən və bayramların 

bəzəyi sayılan xalq sənəti nümunələri — qab-qacaqlarla yaxından 

tanış olaq. 

Necə istifadə edildiyindən, formasından asılı olmayaraq, onla-

rın üzərindəki naxışlar xeyirxahlıq və səadət rəmzləri sayılardı.   

Onların hər birinin özünəməxsus hazırlanma şəraiti, emaletmə 

üsulu  olduğu  üçün  əşya  üzərindəki  bədii  obrazlar  da  müxtəlif 

alətlərlə işlənir: gil əl ilə yoğrulub yapılır, ağac iskənə ilə oyulur, 

mis zərb və kəsici alətlə döyülür və cızılır, bürünc isə əridilərək 

qəlib formaya tökülür. 

Forma və dekorun uyğunluğu necə olur.

Məişət əşyalarının dekor xüsusiyyətləri hansılardır.



BİLƏCƏKSƏN:

Sənət nümunələri: 

məişət əşyalarında dekor.

Kasa

Güvəc

Şamdan 

Suqabı

Dolça

Gildən  hazırlanan  kasa  və  güvəcin  üzərindəki  naxışlar  təbiət  obraz-

larını  tərənnüm  edir. Ancaq  onların  təsvir  üslubu  fərqlidir:  kasanın 

dekoru simmetrik və rəngli, güvəcin dekoru isə həndəsi və birrənglidir. 



Güvəc — gil küpə.

Şir — dulusçuluq məmulatlarının üzərinə çəkilən şəffaf, qoruyucu  məhlul.

Qədim gil qablar



Çap üçün deyil


Yaradıcı araşdırma: 

məişət əşyalarında dekor.



1. Şərbət qaşığı. 2. Məcməyi. 3. Sərnic. 4. Bardaq.

2

1



Şərbət qaşığı və məcməyi, sərnic və küpə üzərindəki dekor 

hansı üsulla işlənib? Əşyaların naxışları hansı məna daşıyır?

4

Həm naxışlar, həm də forma məişət əşyasının bəzəyi sayıla bilər. 



Əşyaların formasına diqqət yetir.  

Bu qabların forması hansı təbiət obrazlarını ifadə edir?

Nə üçün qədim insan bu qabları təbiət obrazlarına bənzədərdi?

Yaradıcı araşdırma: 

məişət əşyalarında forma.

3

17



16

1Bəxtiyar

"İçərişəhər" m. 2 m T: 055-861-69-19. 

2напрот Совмин,

 с отл. ремонтом, дом облицован аглаем, встр. кухня, 

2/5 Цена 130 тыс. долл. Т: 012-493-04-40, Эльхан.

Prezident Apartının yanında, İstiqlaliyyət küç., sahəsi 41/55 kv.m, icarəyə verməyə ideal yerdir. 

Özüm satıram. Qiyməti 90 min doll.   T: 012-492-00-26, 050-671-29-05, Azər.

XALQ SƏNƏTİNİN YARADICILIQ MƏNBƏYİ

4. XALQ MƏİŞƏT ƏŞYALARI — FORMA VƏ DEKOR

Gündəlik məişətdə, əməkdə insana yardım edən və bayramların 

bəzəyi sayılan xalq sənəti nümunələri — qab-qacaqlarla yaxından 

tanış olaq. 

Necə istifadə edildiyindən, formasından asılı olmayaraq, onla-

rın üzərindəki naxışlar xeyirxahlıq və səadət rəmzləri sayılardı.   

Onların hər birinin özünəməxsus hazırlanma şəraiti, emaletmə 

üsulu  olduğu  üçün  əşya  üzərindəki  bədii  obrazlar  da  müxtəlif 

alətlərlə işlənir: gil əl ilə yoğrulub yapılır, ağac iskənə ilə oyulur, 

mis zərb və kəsici alətlə döyülür və cızılır, bürünc isə əridilərək 

qəlib formaya tökülür. 

Forma və dekorun uyğunluğu necə olur.

Məişət əşyalarının dekor xüsusiyyətləri hansılardır.



BİLƏCƏKSƏN:

Sənət nümunələri: 

məişət əşyalarında dekor.

Kasa

Güvəc

Şamdan 

Suqabı

Dolça

Gildən  hazırlanan  kasa  və  güvəcin  üzərindəki  naxışlar  təbiət  obraz-

larını  tərənnüm  edir. Ancaq  onların  təsvir  üslubu  fərqlidir:  kasanın 

dekoru simmetrik və rəngli, güvəcin dekoru isə həndəsi və birrənglidir. 



Güvəc — gil küpə.

Şir — dulusçuluq məmulatlarının üzərinə çəkilən şəffaf, qoruyucu  məhlul.

Qədim gil qablar



Çap üçün deyil


19

18

Sini ilə sərpuş süfrəyə gələrsə, deməli, ailədə əlamətdar hadisə baş 



verib. Elimizin şah xörəyi — plov bu qabda sürfəyə gələrdi. Mis məc-

məyi qapağının forması döyüşçü dəbilqəsini xatırlatsa da, üzərindəki 

dekor əmin-amanlıq, bərəkət elementləri ilə bəzənib.

Məğrur siluetli bürünc dolça üzərində tovuz quşu təsviri, dimdiyə 

oxşayan boğaz – forma və obrazın vəhdətinə əsl nümunədir. Quş ob-

razı sanki qabda olan bərəkətin sayıq keşikçisidir.

Yaradıcı fəaliyyət. 

Qədim qablardan ibarət natürmort 

çək. Əvvəlcə onların formasını fikirləş, sonra dekoru 

formaya uyğunlaşdır. Çəkəcəyin qabın hansı material-

dan  olduğunu  göstərməyə  çalış.  Onların  aşağıda 

verilmiş  

formalarından da istifadə edə bilərsən.

siluet 


5. XALÇA NAXIŞLARI

Təbiətimizin təravəti hopan xalçalar öz əlvanlığı və simvol zən-

ginliyi ilə digər məişət əşyalarından fərqlənərdi. 

İnsan  dünyanı  necə  gördüyünü,  elin  həyat  tərzini  bu  xalça 

çeşnilərində simvolların şərti dili ilə həkk edərdi.  Xalçanın ruhu — 

onun naxış və rəngindədir. Hər naxışın öz adı, öz mənası olardı. 

Xalça naxışlarının adı və mənası.

Haşiyə motivlərinin müxtəlifliyi.



BİLƏCƏKSƏN:

Ulduz

Damğa

Dilikli Çəngəl

İt 

Ceyran 

Dəvə

Yaradıcı araşdırma: 



xalçanın naxış elementləri

Xoruz

Hindtoyuğu

Tovuz quşu 

 

Fərə

Şanapipik quşu

Ördək

Stilizə (stilizasiya, üslub) — obyektin formasını şərti olaraq, yaraşıq 

məqsədilə  dəyişdirməkdir.  Bu  zaman  ikincidərəcəli  elementlər  itir, 

əsas detallar isə qabardılır. Yəni stilizasiya — şərti ifadə üslubudur, 

obyektin sadələşdirilmiş (ümumiləşdirilmiş) təsvir dilidir. 

Naxış elementlərinə diqqət yetirsən görərsən ki, təbiətdə belə bitki, quş və 

heyvan mövcud deyil. Onlar stilizə  olunmuş simvol və işarələr dünyasıdır.



Kilimgülü

Buta

Bitki

Div  Əjdaha

(əfsanəvi 

məxluqlar)

Rəngli karandaşlar

Quaş

Flomaster



XALQ SƏNƏTİNİN YARADICILIQ MƏNBƏYİ

Yaradıcı araşdırma:

 

məişət əşyalarında forma və dekor.



Kuzə

Dolça

Sərpuş

Səhəng

Qabların  forması,  naxışları,  istifadəsi  haqqında  nə  deyə  bilər-

sən?  Qablar hansı üsullarla işlənmişdir?

Təbiət obrazları hansı xüsusiy-

yətlərə görə qruplaşdırılmışdır?

Şərti, stirilizə edilmiş obrazlar 

real təsvirlərdən nə ilə fərqlənir?

Çap üçün deyil



Yüklə 0,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   32




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə