Elektron resurslar Məlumatın ardı
Yüklə 0,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Çap üçün deyil
- haşiyə motivlərinin müxtəlifliyi
- Ornament
19 18 Sini ilə sərpuş süfrəyə gələrsə, deməli, ailədə əlamətdar hadisə baş verib. Elimizin şah xörəyi — plov bu qabda sürfəyə gələrdi. Mis məc- məyi qapağının forması döyüşçü dəbilqəsini xatırlatsa da, üzərindəki dekor əmin-amanlıq, bərəkət elementləri ilə bəzənib. Məğrur siluetli bürünc dolça üzərində tovuz quşu təsviri, dimdiyə oxşayan boğaz – forma və obrazın vəhdətinə əsl nümunədir. Quş ob- razı sanki qabda olan bərəkətin sayıq keşikçisidir. Yaradıcı fəaliyyət. Qədim qablardan ibarət natürmort çək. Əvvəlcə onların formasını fikirləş, sonra dekoru formaya uyğunlaşdır. Çəkəcəyin qabın hansı material- dan olduğunu göstərməyə çalış. Onların aşağıda verilmiş formalarından da istifadə edə bilərsən. siluet
5. XALÇA NAXIŞLARI Təbiətimizin təravəti hopan xalçalar öz əlvanlığı və simvol zən- ginliyi ilə digər məişət əşyalarından fərqlənərdi. İnsan dünyanı necə gördüyünü, elin həyat tərzini bu xalça çeşnilərində simvolların şərti dili ilə həkk edərdi. Xalçanın ruhu — onun naxış və rəngindədir. Hər naxışın öz adı, öz mənası olardı. Xalça naxışlarının adı və mənası. Haşiyə motivlərinin müxtəlifliyi. BİLƏCƏKSƏN: Ulduz Damğa Dilikli Çəngəl İt Ceyran Dəvə Yaradıcı araşdırma: xalçanın naxış elementləri Xoruz Hindtoyuğu Tovuz quşu Fərə Şanapipik quşu Ördək Stilizə (stilizasiya, üslub) — obyektin formasını şərti olaraq, yaraşıq məqsədilə dəyişdirməkdir. Bu zaman ikincidərəcəli elementlər itir, əsas detallar isə qabardılır. Yəni stilizasiya — şərti ifadə üslubudur, obyektin sadələşdirilmiş (ümumiləşdirilmiş) təsvir dilidir. Naxış elementlərinə diqqət yetirsən görərsən ki, təbiətdə belə bitki, quş və heyvan mövcud deyil. Onlar stilizə olunmuş simvol və işarələr dünyasıdır. Kilimgülü Buta Bitki Div Əjdaha (əfsanəvi məxluqlar) Rəngli karandaşlar Quaş Flomaster XALQ SƏNƏTİNİN YARADICILIQ MƏNBƏYİ Yaradıcı araşdırma:
məişət əşyalarında forma və dekor. Kuzə Dolça Sərpuş Səhəng Qabların forması, naxışları, istifadəsi haqqında nə deyə bilər- sən? Qablar hansı üsullarla işlənmişdir? Təbiət obrazları hansı xüsusiy- yətlərə görə qruplaşdırılmışdır? Şərti, stirilizə edilmiş obrazlar real təsvirlərdən nə ilə fərqlənir?
Xalça naxışlarında əsas simvollar hansılardır? Xalça üzərindəki naxışlar necə yaranıb? 21 20
Yaradıcı araşdırma: haşiyə motivlərinin müxtəlifliyi Azərbaycan xalçalarını bəzəyən haşiyə naxış zolaqlarında müxtəlif tə- biət və həndəsi motivlər təsvir olunur və xalçanın kompozisiyasını ta- mamlayır. Stilizə olunmuş heyvan, quş və bitki təsvirləri bu haşiyələrin əsas elemenləridir. — Haşiyənin mərhələlər üzrə çəkilmə ardıcıllığı: Ornament — naxışın ardıcıl düzülüşü. Ornamentdə elementlər müəyyən qaydada yerləşir. Motiv — ornamental süjet elementi. 6. AZƏRBAYCAN TİKMƏLƏRİNDƏ KOMPOZİSİYA Xalçalarımızı bəzəyən, naxış və simvollara çevrilmiş obrazlar
bəzəyərdi. Tikmə növləri müxtəlifdir: güləbətin, təkəlduz, muncuqtikmə və digərləri. Güləbətin üsulunun əsas xüsusiyyəti — birrəngli, si-
luetli naxışların olmasıdır. Tünd-qırmızı, bənövşəyi, yaşıl rəngli parçalar üzərindəki naxışlar qızıl və gümüş saplarla tikilir. “Gülə- bətin” sözü gülsifət, bəniz, sima kimi səslənir. Bu tikmə üsulu ilə tikilən kompozisiyalarda dalğavari, çarpaz, sınıq xətlərdən istifadə olunur. parça və geyimləri Xalq tikmələrində təsvir motivləri, kompozisiya quruluşu və istifadə olunan material- lar fərqli olar və naxıştikmə adlanardı. Tikmələrin sirri irsən nəsildən-nəslə ötürülərdi: nənədən anaya, anadan qıza. qabarıq
Yaradıcı araşdırma: tikmələrdə açıq kompozisiya. Araqçın üzərində birrəngli sadə naxış-işarələr təkrarlanaraq ornamental haşiyə yaradır. Haşiyə – naxışlı zolaq
edir.
Güləbətin tikmə üsulu. Araqçın Yaradıcı fəaliyyət. Müxtəlif motivlər fikirləş və onların əsasında haşiyə yaratmağa çalış. xətlərlə Bu haşiyəni yalnız bitki, quş, heyvan və ya hər üçünün birgə təs- virindən yarada bilərsən. Haşiyəni müxtəlif də tamamlamaq olar. Naxış ritmindən yaranan ornamentdəki rəng seçi- minə diqqət yetir: haşiyənin fonu tünd, naxış elementləri isə kontrast rənglərdə ola bilər. Quaş
Flomasterlər Rəngli karandaşlar Tikmələrin hansı üsulları mövcuddur. Tikmə sənətində açıq və qapalı kompozisiya. BİLƏCƏKSƏN: Heyvan motivli haşiyə Bitki motivli haşiyə Araqçın üzərindəki naxışlar, düz və dalğavari xətlər nəyi simvolizə edir? Güləbətin tikmə üsulunun əsas xüsusiyyətləri hansılardır? Açıq kompozisiyanın qurulmasında nəyi nəzərə almaq lazımdır?
Haşiyədə naxış elementləri Həndəsi motivlər Haşiyə (ornamental zolaqlar) Ornament Xalçanın naxış elementləri Təbiət motivləri 1 2 3 1 2 3 Çap üçün deyil Yüklə 0,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|