ƏLİ İldirimoğlu daş yağan gün Redaktor: Nadir Məmmədli
Yüklə 10,49 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ömür-gün yoldaşım Şəfiqə xanıma ithaf edirəm! D aş yağan gün
34 Ə li İld ırı m oğ lu da, qatı millətçilik xəstəliyi günbəgün onların da əminamanlığına sirayət etməkdədir. Elə bir xəstəlik ki, dünyanın əsrarəngiz guşəsi olan qoca Qafqaz neçə illərdir onun əziyyətini çəkir. Elə bir xəstəlik ki, okea nın o tayında cəm olan yüzlərlə, minlərlə millətin sayılıbseçilən siyasətçiləri, diplomatları ona çarə tap maqda acizdir. Belə bir xəstəliyin kökünü kəsməyə qadir olan bəzi superdövlətlər sinəsini irəli verib üzdəsözdə “mər həmət” göstərib bu dərdbəlaya çarə qılmağa cəhd etdik lərini car çəksələr də, əməldə… kəndimizin dili ilə desək, gah nala vururlar, gah mıxa. Dovşana qaç deyirlər, tazıya tut. Odur ki, saf abhavalı qoca Qafqa zın əzəmətli dağları və onun zavallı bəndələri zinhara gəlib. Və bir ovuc qatı millətçinin törətdiyi fitnə fəsaddan yaxa qurtara bilmir ki, bilmir!! Ey oxucu! Bu əsər kinküdurət, qisasçılıq yolu tu tan bədnam qonşuların iyirminci əsrdə viran qoydu ğu şəhər və kəndlərin, əsirlik əzabına məruz qalan Əliquluuşağı torpağının, Həsənli kimi qələmə aldı ğım Köhnə və Təzə Balahəsənli xarabalıqlarının, müsi bətli günlərə düçar olan yüzlərlə, minlərlə Nəcə fin və Nəcəflərin ərşə qalxan fəryadıdır! 35 Daş y ağan gün Ömür-gün yoldaşım Şəfiqə xanıma ithaf edirəm! D aş yağan gün İlıq yaz axşamı... Bağlıbağatlı kənd alma, gilənar, gilas çiçəklərinə bürünmüşdü. Naxır örüşdən təzəcə qayıdırdı. Adamlar malqarasını yerbəyer edirdi. Çiy ni sənəkli qızgəlin şən əhvaliruhiyyə ilə bulaq başı na tələsirdi. Məscidlərin minarələrindən azan səsi gəlirdi. Möminlər axşam namazına hazırlaşırdılar. Güney məhəllədəki həyətlərin birində toy məclisi qu rulmuşdu. Çalçağır səsi kəndi başına götürmüşdü. Aşıqların sazısözü qəlbləri ehtizaza gətirirdi. Bir neçə saatdan sonra gəlin atlanıb təntənə ilə bəy evinə yola salınmalıydı. Bu əsnada, aravermədən atılan top mər mi lərinin qulaqbatırıcı uğultusu kəndi təlatümə gə tirdi. Təpədən dırnağa qədər silahlanmış ermənilər dörd bir tərəfdən qara qarışqa kimi kəndi mühasirəyə aldı... Toy yasa döndü. Top mərmiləri evlərin külünü göyə sovurdu. Güllüçiçəkli bağbağçaların xoş rayi həsi yayılan həyətbacaları barıt qoxusu bürüdü. Məs cidlər, mədrəsələr yerlə yeksan edildi. Qadınların məşum naləsi, uşaqların tükürpərdici çığırtısı, mal heyvanın mələrtisi, itlərin ulartısı ərşə qalxdı. Minlərlə insan bir gecənin içində evlieşikli odlara qalandı. Kəsilən toy qoyunlarının qanı insan qanına qarışıb, balacabalaca yumru daşları diyirlədirdi. 36 Ə li İld ırı m oğ lu Çiynində tüfəng, əlində dəyənək olan bir neçə erməni kəndin malqarasını, ətrafdakı at ilxılarını qa baqlarına qatıb hara isə aparırdı. Coşqun dağ çayının sahilində, yaşıllıqlara bürün müş alçaq təpələrin arasında minillərdən bəri dinc həyat sürən və üç yüzdən artıq evi olan Həsənli kəndi, XX əsrin əvvəllərində bax, beləcə görünməmiş müsi bətlərlə üzləşdi. * * * ...Silahlı erməni quldurları neçəneçə Azərbaycan kəndini viran qoyub, geri çəkiləndən bir neçə ay son ra ara səngidi. Təsadüfən qaçıb canını qurtaran on bir ailə pərgarı pozulmuş yurdyuvasına qayıtdı. Cəmi cümlətanı on bir ailə... Xarabazarlığa çevrilmiş kənddə daş üstə daş qalmamışdı. Ölümün ağzından qurtaran bir neçə Həsənli əvvəl əvvəl məsləhətməşvərət eləyib belə bir qərara gəldilər ki, bu viranəlikləri tərk edib, uzaqyaxın kəndlərin birində məskunlaşsınlar. Lakin dordolanışığın ucba tından atababa yurdunu atıb unutmaq azlıqda qalan Həsənlilərin böyük qəlbli insanlarına ağır gəldi, Həsənli adlı kəndin yer üzündən silinməsini qürurla rına sığışdırmadılar. Namərd qonşuların haçansa yenə də girəvə tapıb bu yerlərə basqın edə biləcəyini nəzərə alıb, biriki verst aralıda olan dağların arasın da özlərinə yeni yurdyuva saldılar... Təzə Həsənli ünvanlı. * * * Ana babamın dörddirəkli damı və sonradan tikilən birotaqlı evi kəndin qurtaracağındakı dağın ətəyində idi. Dama söykək olan daş kahadan tövlə kimi istifadə 37 Daş y ağan gün edilirdi. Qışda bu tövlə hamam kimi isti olur və qabaq tərəfdə hörülmüş pəncərələrindən buğ qalxırdı. Tövlənin tavanı, döşəməsi sal daşdan olduğu kimi, axurlar da kahanın öz daşından yonulub düzəldilmişdi. Bir neçə iydə, tut, şam ağacı əkilmiş kiçik həyətə qara tikan kolundan çəpər çəkilmişdi. Sübh tezdən, bir də ki, günəşin qürub çağı qənşər bir yerə çıxıb uşaq heyranlığı ilə uzaqyaxın dağları, dərələri, meşələri, göylərə dirənən ucauca ağ, sarı, qonur, qara, çopur qayaları, dərindərin uçurumları seyr etmək məndə adətə çevrilmişdi. Bir güllə mən zilindəki qayalıqlarda xınalı kəkliklər səssəsə verib hey qaqqıldaşırdılar. Gəvən, dovşanalması, yemişan, qaratikan, tubulqa... kolları ilə örtülmüş yalyamac larda quşlar vəcdlə oxuyurdular. Kəndi yarıya bölən ağappaq daşın üstündən, köpüklənəköpüklənə axan, bir dəyirmanlıq suyun qıjıltısı ətrafa çökən qərib sü kutu pozub, on bir evli Təzə Həsənliyə xoş ovqat ya yırdı. Kəndin sığındığı dağların ətəklərindən axan çayın gümüşü suları və onun sahillərində zəncirvarı çəltik ləkləri görünürdü. Təzə dən tutan çəltik zəmi lərinin həndəvərində turaclar yorulmaq bil mədən səhərdənaxşamacan dəcəlxata uşaqların yamsıladı ğı “Xanım taxçadaboğçada” mahnısını oxuyurdu. Dördbir tərəfdən süzülüb gələn bu səssəda bəlkə də radionun nə olduğunu bilməyən Təzə Həsənliyə Tan rının bəxş etdiyi və təbiətin qüdrəti ilə bəstələnən mu siqi töhfəsi idi. Bu saysızhesabsız quşlar sanki dilbir olub, öz nəğmələri ilə pərgarı pozulmuş Köhnə Hə sən lilərin varislərinə təsəlli verib həyan olur, onların sınıq qəlbini ovudaraq, ağır nisgildən xilas edirdilər. Yüklə 10,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|