Elmi redaktorlar: Əziz Məmmədov
Yüklə 6,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müəssisə (təsərrüfat) haqqında ümumi məlumat;
- Müəssisənin (təsərrüfatın) yerləşdiyi rayonun (şəhərin) qısa təbii-iqlim xarakteristikası
- Torpaq ehtiyatlarının istifadəsi
- Su ehtiyatlarının vəziyyəti və istifadəsi: 636
- Atmosferə atılan tullantıların xarakteristkası
- 2 tipi-axtarış və normativ
•
müəssisə tərəfindən ətraf
mühitin mühafizəsi üzrə qanunvericiliyin riayt edilməsinə nəzarət olunması. Ekoloji pasportun etibarlılıq müddəti 5 ildir. Bu müddət başa çatdıqda, əgər ətraf mühit üzrə ekoloji nonnativlər yol verilən həddi keçməyibsə yerli (şəhər, rayon) ekologiya idarəsi tərəfindən hər il sənədin müddəti yenidən uzadılır. Məluatlarm dəqiqliyi üçün müəssisənin rəhbəri, onların etibarlılığı sahəsinə isə yerli (şəhər, rayon) ekologiya idarəsi məsuliyyət daşıyır. Ekoloji pasport aşağıdakı bölmələri (blokları) əks etdirir; 1.
Müəssisə (təsərrüfat) haqqında ümumi məlumat; •
adi, ünvanı, inzibati tabeçiliyi, istehsalat strukturu, ayn-ayrı bölmələrin (sexlər, sahələr) istehsalat göstəriciləri; •
əkin sahələri. Meşə zolaqları, yollar, yaşayış mənzilləri; •
atmosferi, su və torpaq ehtiyatlarını çirkləndirən mənbələr, bərk tullantıların toplandığı yerlər və s.). 2.
təbii-iqlim xarakteristikası: •
atmosferə atılan
çirkləndirici maddələrin meteoroloji xarakteristikası və əmsalları; havanın temperaturu, yerin relyef əmsalı, ilin ən isti aylarında orta maksimal temperatur, küləkli günlərin sayı, küləyin sürəti barədə çoxillik məlumatlar; •
atmosferə atılan çirkləndirici maddələrin konsetrasiyası və tullantıların yol verilən həddi; •
sanitar-gigiyenik göstəriciləri (pH, temperatur, asılı maddələr, inqredientlər, kali-titr, kali-inbdeks və s.). 3.
•
müəssisəyə məxsus ümumi ərazi, kənd təsərrüfatı üçün yararlı əkin sahəsi, yaşıllıqlar,tlaqlar, çəmənliklər, binalar və qurğular, yolar, sanitar-mühafizə zonasının ölçüləri; •
•
torpaqların eroziyası və onunla mübarizə tədbirlərinin həcmi; •
əkin sahələrinin vəziyyəti; •
pozulmuş torpaqların rekultivasiyası; •
meşə sahələrinin salınması və vəziyyəti; •
biçənək və otlaqların vəziyyəti. 4.
636 •
su mənbələrinin adları (çay, göl, kanal və s.). Toplanan və istifadə olunan suyun miqdarı (min m^/il). Suyun istufadəsi; suvanua su təchizatı və s. üçün. Axar və kollektor-drenaj sularının miqdar; •
göstəriciləri, çirkləndirici maddələrin miqdarı (q/sutka, t/il); təmizləyici qurğuların effektivliyi. Bu məlumatlar əsasında hər bir çirkləndirici maddə üçün onun yol verilən qatdıq həddinin normativləri hazırlanır. 5.
•
atmosferə buraxılan çirkləndiricinin mənbəyi; •
çirkləndiricilərin toplandığı və ixrac olunduğu mənbə (obyekt); •
atmosferi çirkləndirən təşkil olunmuş mənbə (tüstü, toz, buxar, his boruları, ventilyasiya qurğuları); •
atmosferi çirkləndirən təşkil olunmamış mənbə (çirkləndiricilərin havaya buraxılması üçün müvafiq qurğuların olmaması). Bu mənbələrdən çirkləndiricilər birbaşa atmosferə ixrac olunur. 6.
Zibillərin toplanması, daşınması, poliqonlar, utilizasiyası, yandırılması, təkrar emalı və ondan istifadəsi və s. 7.
8.
Təbiəti mühafizə tədbirlərinin planlaşdırılması və onların effektivliyinin qiymətləndirilməsi. ll.lO.Sosial ekologiyanın proqnozlaşdırma və modelləşdirmə aspektləri. Ekoloji proqnozlaşdırma anlayışı. Ekoloji proqnozlaşdınua-təbii sistemlərin, proseslərin, fəlakətlərin, ekoloji kataklizmlərin (partlayışların) və təbiətdən qeyri-rasional istifadənin baş verməsinin və gözlənilən neqativ fəsadların nəticələrinin əvvəlcədən xəbərdarlıq edilməsi və müvafiq infonnasiyalarm toplanmasından ibarətdir. Onun ən başlıca məqsədi təbii resursların yüksək məhsuldar səviyyədə saxlanmasından, bəşəriyyət təfərindən qeyri-müəyyən, uzunmüddətli vaxt ərzində istifadə olunmasını təmin
etməkdən və
zəmin yaratmaqdan ibarətdir. Ekoloji
proqnozlaşdınuamn 2 tipi-axtarış və normativ mövcuddur; Axtarış tipi- gələcəkdə hər hansı bir təbii və yaxud antropogen hadisə, proses barəsində müəyyən infonnasiyalarm əlfə edilməsi məqsədilə aparılır; onun əsas məqsədi mövcud olan tendensiyanın davam etdiyi təqdirdə hansı fəsadların baş verə biləcəyini əvvəlcədən müəyyən etməkdən ibarətdir. Normativ tipi-əvvəlcədən verilmiş nonnativlərin və məqsədlərin arzu olunan səviyyədə proqnozlaşdırılması zamanı uğurlu nəticələrə nail olunması üçün tətbiq edilir; 637 Yüklə 6,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|