Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Standart 9 Tərbiyəçilər ixtisaslıdırlar və adekvat iş
şəraitinə malikdirlər
Tərbiyəçilər uşaqlara qayğı işinə cəlb olunmazdan öncə diqqətlə qiymətləndirilir, seçilir
və təlim olunurlar. Onlar uşağın hərtərəfli inkişafını təmin etməkdən ötrü davamlı olaraq
təlim olunur və peşəkar dəstək alırlar.
“Patronaj valideynlər üçün treninq əla keçirdi. Mən və mənim həyat yoldaşım əvvəllər də uşaq
götürmüşdük, lakin indi nə qədər az bildiyimizi anladıq. (...) Indi tam əminəm ki, valideynlik
treninqi keçməmiş heç kimə uşaq götürməyə icazə vermək olmaz.”
(Tərbiyəçi/ Islandiya, kod 13.06.01)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti
•
Tərbiyəçinin
peşə profilini müəyyən edir
•
Bütün tərbiyəçilərin ən azı peşə tələblərinə cavab verməsini
təmin edir.
Qayğı təşkilatı
•
Bütün tərbiyəçilərin ən azı Uşaq Müdafiə Xidməti tərəfindən
müəyyən olunmuş peşə tələblərinə cavab verməsini təmin edir.
•
Davamlı treninq və dəstək təmin edir.
Tərbiyəçi
•
Davamlı peşə təlimlərində iştirak edir.
B) Qaydalar
1. Tərbiyəçilər qəbul olunmuş peşə profilinə uyğun olaraq seçilir və təlim olunurlar
Uşaq Müdafiə Xidməti uşaqların tərbiyəçilərə peşə profilinə uyğun olaraq peşəkar təlim keçən
və dəstək verən bir qayğı təşkilatında yerləşdrilməsinə əmin olur.
Tərbiyəçinin peşə profili tərbiyəçinin BMT-nin Uşaq Haqqları Konvensiyası, uşaq müdafiə
tələbləri (davranış qaydaları) və uşaq inkişafına dair biliklərə əsaslanaraq hərəkət etmək
bacarığını nəzərdə tutur. Onlar uşağın/gəncin düşünmə qabiliyyətinə uyğun olaraq davranmaq
üçün xüsusi təlim keçirlər. Onlar uşaq/gənclə sıx əlaqələr qurmalı, yaxşı dinləmə qabiliyyətinə
malik olmalı, həssas və səbrli olmalıdırlar.
Qayğı təşkilatı tərbiyəçilərin diqqətlə qiymətləndirilməsinə, seçilməsinə, treninq almasına,
dəstəklənməsinə və onlara nəzarət olunduğuna əmin olmalıdır.
34
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
2. Tərbiyəçilərin peşəkar təlim və dəstək almaq imkanı var
Tərbiyəçilər öz imkan və istəklərinə uyğun olaraq peşəkar təlim və dəstəklə təmin olunurlar.
Ümumiyyətlə, qayğı təşkilatı tərbiyəçiləri təcrübə mübadiləsində, müvafiq görüşlərdə və
konfranslarda iştirak etmək, həmçinin təlim, məsləhət və superviziya almaq imkanı ilə təmin
edir.
3. Tərbiyəçilər adekvat iş şəraiti ilə təmin olunurlar
Tərbiyəçinin yaşadığı yer adekvat infrastruktura malikdir, vəzifələrin lazımi şəkildə icrası üçün
tərbiyəçiyə tələb olunan maliyyə vəsaiti və insan resursları təmin olunmuşdur.
4. Mübadilə şəbəkələrinin yaradılması dəstəklənir.
Tərbiyəçilər arasında müsbət təcrübə mübadiləsi məqsədilə Uşaq Müdafiə Xidməti və/və ya
qayğı təşkilatı rəsmi və qeyri-rəsmi şəbəkələrin yaradılmasını dəstəklənir.
C) Həyəcan siqnalları
•
Tərbiyəçinin peşə profili ilə bağlı minimal tələblər müəyyən olunmamışdır.
•
Tərbiyəçilər hərtərəfli qiymətləndirmə və seçim prosesi keçməmişlər.
•
Tərbiyəçilərin adekvat peşəkar təlim və dəstək almaq imkanı yoxdur.
•
Tərbiyəçilər peşəkar təlim və dəstəkdən imtina edirlər.
•
Təlim və dəstək stimullaşdırılmır.
35
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Standart 10 Uşaqla tərbiyəçinin münasibətləri qarşılıqlı
anlaşma və hörmətə əsaslanır
Tərbiyəçi uşağa fərdi diqqət yetirir və etibar yaratmaq, bir-birini anlamaq üçün vicdanlı
şəkildə səy göstərir. Tərbiyəçi uşaqla hər zaman açıq, dürüst və hörmətlə davranır.
“Onlar (patronaj valideynlər) təbii şəkildə oğlanın qeydinə qalırdılar. Onlar səbrli və inadcıl
idilər. Onlar açıq idilər və müxtəlif şeylər haqda sərbəst danışırdılar. Onlar hər şey haqda,
hətta çətin mövzularda da danışırdılar. Onlar həmçinin oğlanı nə qədər istədiklərini göstərir,
onu tez-tez qucaqlayırdılar.”
(İsveçli oğlanın əhvalatı, kod 29.01.01)
“Mən öz patronaj valideynlərimə çox minnətdaram. Onlar məni 14 yaşımda götürdülər və mənə
ailənin nə olduğunu öyrətdilər: insanlara qarşı məhəbbət, sədaqət və hörmət. Onlar mənə yemək
bişirməyi öyrətdilər. Onlar mənə hisslərimi qorxmadan bildirməyi və ağlımda olanları söyləməyi
öyrətdilər. Onlar sadəcə məni sevirdilər və mən bunu onlardan öyrəndim. Mən nəvazişə
alışmamışdım və əvvəl-əvvəl bu, məni çox çaşdırırdı. Çox utancaq idim. Mən patronaj anamın
məni heç vaxt döymədiyini çox yüksək qiymətləndirirdim. Bu, artıq mənim üçün çox şey idi.
Mənim dəhşətli uşaqlıq xatirələrim uzun müddət idi ki, qara kölgə kimi məni izləyirdi.
(Latviyalı qız, kod 16.02.01)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti
•
Uşağın mənşəyi haqda qayğı təşkilatı və tərbiyəçiyə dolğun
məlumat təqdim edir.
•
Tərbiyəçi və bioloji ailə arasında əməkdaşlığı təmin edir.
Qayğı təşkilatı
•
Tərbiyəçiyə uşaqla sabit münasibətlər qurmaq və onları
qorumaqda kömək edir.
•
Tərbiyəçinin uşaqla münasibət qura bilməsi üçün lazımi insani
səriştələrə sahib olduğuna əmin olur.
Tərbiyəçi
•
Uşağa qarşılıqlı etibara əsaslanan münasibətlər qurmaq imkanı
verir.
B) Qaydalar
1. Tərbiyəçi məlumat, dəstək və treninqlər alır
Uşağa münasib şəkildə yanaşa bilmək üçün qayğı təşkilatı və tərbiyəçi Uşaq Müdafiə Xidməti
36