Uşaqlar üçün Keyfiyyət
2. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar lazımi qayğı ilə təmin olunurlar
Uşağın fərdi potensialına əsaslanaraq tərbiyəçi uşağı bütün inkişafı boyu dəstəkləyir və
həvəsləndirir. O, uşağın inkluziyası və iştirakını təmin edir.
3. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara qayğı göstərən tərbiyəçilər əlavə ixtisaslaşmış
təlim və dəstək alırlar
Uşaqların xüsusi ehtiyaclarını ödəyə bilmək üçün Uşaq Müdafiə Xidmtəi və/və ya qayğı
təşkilatı tərbiyəçilərin davamlı treninq keçməsini təmin edir və onlara dəstək göstərir.
4. Tərbiyəçi mütəxəssislərlə əməkdaşlıq edir
Uşaqların xüsusi ehtiyaclarını ödəyə bilmək üçün tərbiyəçi ixtisaslı müəssisə və mütəxəssislərə
kömək üçün müraciət edir və onlarla əməkdaşlıq edir
C) Həyəcan siqnalları
•
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara uyğun qayğı formaları yoxdur
•
Uşaq yerləşdirilən zaman onun xüsusi ehtiyacları nəzərə alınmamışdır
•
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaq uyğun qayğı ilə təmin olunmur
•
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşağa qayğı göstərən
tərbiyəçi adekvat məlumatla, təlim və
dəstəklə təmin olunmur
•
Tərbiyəçi və mütəxəssislər arasında əməkdaşlıq mövcud deyil və ya qeyri-adekvatdır
•
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşağın müalicəsi ilə məşğul olan və ya ona yardım göstərən
mütəxəssislərin lazımi peşə qabiliyyətləri yoxdur
43
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Standart 14 Uşaq/gənc davamlı olaraq müstəqil həyata
hazırlanır
Uşaq/gənc özünə arxayın, inamlı olması və cəmiyyətin fəal iştirakçısına çevrilməsi üçün
gələcəklə bağlı planlarının qurulmasında dəstəklənir; o, təhsil almaq və lazımi həyat
vərdişlər almaq, dəyərləri qəbul etmək imkanına malikdir.
Uşaq/gənc özünə hörmət hissinin inkişaf etdirilməsində dəstəklənir. Bu, ona özünü güclü
və təhlükəsiz şəraitdə hiss etmək və çətinliklərin öhdəsindən gəlmək imkanı verir.
“Ananın vəzifəsi uşaqları elə tərbiyə etməkdir ki, onlar özlərinə dəyərləri, ləyaqəti, qabiliyyəti
olan və yaşamağa davam etmək üçün ağrının öhdəsindən gələ bilən insanlar kimi yanaşsınlar.”
(Tərbiyəçi/Litva, kod 17.08.02)
“Uşaq tərbiyəçidən kömək istəməlidir. məs., qayğı təşkilatında təmir işləri üzrə usta da
tərbiyəçi kimi olmalı və ondan ondan dülgərliyi öyrənmək mümkün olmalıdır; maşını və ya
mənzili təmir etməyi öyrənmək də faydalı ola bilər (…) Gənclər evində olarkən hardasa
işləməyə başlasan, heç nə itirməzsən (…) Çox iş görən çox şey qazanır, az iş görən isə az.”
(Estoniyalı oğlan, kod 7.01.02)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti
•
Qayğı planında razılaşdırıldığı kimi, uşaq/gəncin müstəqil
həyata hazırlanması istiqamətində irəliləyişlərə nəzarət edir.
•
Uşaq/gəncin optimal təhsil almaq imkanını təmin edir.
Qayğı təşkilatı
•
Uşaq/gəncin müstəqil olmasına
dəstək göstərmək məqsədilə
uyğun çərçivə şərtlər və proqramlar təmin edir.
Tərbiyəçi
•
Uşaq/gəncə müstəqil olmaqda kömək edir.
B) Qaydalar
1. Tərbiyəçi uşaq/gənci fərdi təlim və dəstəklə təmin edir
Tərbiyəçi qayğı planında müəyyən olunmuş tələblərə uyğun olaraq uşaq/gəncin təlim
olunduğunu və özünəinamın artırılması üçün uşaq/gəncin dəstəklənməsini təmin edir. Tərbiyəçi
başlıca olaraq aşağıdakı məqamlara diqqət yetirir:
44
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
•
uşaq/gəncin gündəlik tapşırıqların yerinə yetirilməsi üçün məsuliyyət daşıması, onun öz
səviyyəsinə uyğun olaraq özünə qulluq etməsi, həmçinin puldan istifadə etməsi, hüquqi,
sığorta və s. praktiki məsələlərin həll olunmasında iştirakı dəstəklənir;
•
uşaq/gəncin sosial şəbəkəyə inteqrasiya olması və bu mühitdən olan insanlarla əlaqə
saxlaması dəstəklənir;
•
tərbiyəçi uşaq/gəncin maraqlarını öyrənir və onun bilik və bacarıqlarının
inkişaf etdirilməsi
üçün fəaliyyətlər planlaşdırır.
2. Müstəqil həyata hazırlıq davamlı proses kimi təşkil olunur
Qayğı təşkilatının dəstəyi ilə tərbiyəçi uşaq/gənci müstəqil həyata hazırlayır. Bu proses fərdi
qayğı planına əsaslanır.
Qayğı planı uşaq/gəncin müstəqil həyata hazırlanması prosesini davamlı proses kimi nəzərə alır.
Uşaq/gəncin müstəqil olmasını dəstəkləmək üçün müvafiq çərçivə şərtlərin, imkan/proqramların
hazırlanması nəzərdə tutulur.
3. Uşaq/gəncə özünüinkişaf imkanları/proqramları təklif olunur
Qayğı təşkilatı və tərbiyəçi uşaq/gəncin cavabdehliyinin artırılması, dəyər və normaların
aşılanması, həmçinin lazımi həyat vərdişlərin inkişaf etdirilməsi məqsədilə uşaq/gənc üçün
müxtəlif treninq imkanları və proqramları yaradır.
Uşaq/gənc özünüinkişaf imkanları/proqramlarının hazırlanması, tətbiqi və qiymətləndirilməsi
prosesində iştirak edir.
4. Uşaq/gəncin ən yaxşı təhsil almaq imkanı var
Potensial və maraqlardan asılı olaraq uşaq/gəncin ən yaxşı təshil formalarından faydalanmaq
imkanı təmin olunur
Fərdi maraqlardan asılı olaraq uşaq/gəncin istər məktəb, istərsə də məktəbdənkənar fəaliyyətlə
məşğul olması dəstəklənir
C) Həyəcan siqnalları
•
Müstəqil həyata hazırlıq qayğı planında nəzərə alınmayıb.
•
Özünüinkişaf imkanları/proqramları mövcud deyil.
•
Uşaq/gəncin özünüinkişaf imkanları/proqramlarından istifadə etmək imkanı yoxdur
•
Uşaq/gənc özünü müstəqil həyata tam hazırlıqlı və dəstəkli hiss etmir
•
Uşaq/gənc sosial şəbəkəyə inteqrasiya olunmayıb
•
Uşaq/gəncin təhsil almaq imkanları dəstəklənmir
•
Uşaq/gənc öz asudə vaxtını səmərəli keçirmir
•
Uşaq/gəncin
fikri dinlənilmir
45