184
3-4 İyun – Beynəlxalq Su Hövzələrinin Təmizlənməsi Günü, (1955)
Beynəlxalq Su hövzələrinin Təmizlənməsi Gününün (International Cleanup
Day) ideya müəllifləri və təşkilatçıları dalğıclardır. Bu bayramın əsas hadisəsi
kütləvi iməclikdir. Bu əlamətdar gün 1955-ci ildən dünyanın bir çox ölkələrində
PADI – Dayvinq təlimatçılarının peşəkar assosiasiyasının himayəsi altında keçir.
Həmin gün regional yeraltı üzgüçülük klubları yerli su hövzələrinə gedir, onların
diblərini və sahillərini təmizləyirlər. Bəzi şəhərlərdə bu tədbirlər yerli hökumət
orqanlarının dəstəyi ilə aparılır. Bu günə marağı artırmaq üçün çox zaman tədbirlər
komandalar arasında yarış halında keçirilir.
İnternetdə:
www.books.google.com
185
4 İyun – Beynəlxalq Aqressiya Qurbanı olan Uşaqlar Günü, (1982)
1982-ci il avqustun 19-da BMT-nin Baş Assambleyası özünün Fələstin
məsələsi üzrə xüsusi sessiyasında ES-7/8 nömrəli qətnaməsi ilə hər il iyunun
4-nü Beynəlxalq Aqressiya Qurbanı olan Uşaqlar Günü (International Day of
Innocent Children Victims of Aggression) kimi qeyd etməyi qərara almışdır.
Hərbi münaqişələr zonasında yaşayan uşaqlar – gələcəyi olmayan uşaqlardır.
Bütün dünyada lokal münaqişələr zamanı nə qədər uşağın həlak olması haqqında
dəqiq statistika aparan yoxdur. Müharibələrdə yalnız əsgərlərin deyil, uşaqların da
həlak olduğunu unutmamaq üçün BMT bu günü təsis etmişdir. Bu günün əsas
məqsədi dünyanın fiziki zorakılığa, mənəvi-psixoloji və ruhi təsirə məruz qalan
bütün uşaqlarının ağrılarını və əzablarını hiss etmək cəhdidir. Bu gün həm də BMT-
nin həmin uşaqların qorunması haqqında məsələdə öhdəliklərini təsdiq edir.
İnternetdə:
www.books.google.com
186
5 İyun – Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü, (1972)
Başımın üstündə çətirli meşə,
Yuyunmuş, daranmış, ətirli meşə,
O yazda yaşıldı, payızda əlvan.
Bir ağac kəhrəba, bir ağac mərcan.
Bir yarpaq günəşin şöləsində zər,
Bir yarpaq buludun gözünü silər.
Dinim, ya dinməyim, dinməyim əlbət,
Qoy danışsın təbiət!
Xalq şairi Qabil
5 İyun – Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Gününün qeyd olunması 16
dekabr 1972-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının 27-ci
sessiyasında elan edilib. Həmçinin Baş Assambleyanın bu sessiyasında BMT
sistemində yeni təşkilat – BMT Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) qəbul edilib. Hər il
bu təşkilat tərəfindən Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü keçirilir. Belə
bir günün keçirilməsinə 11 may 1971-ci ildə dünyanın 23 ölkəsinin 2200 elm və
mədəniyyət xadiminin imzası ilə BMT-nin Baş katibinə ünvanlanan müraciət səbəb
olub. Onlar “ya biz çirklənməni qurtarırıq, ya da çirklənmə bizi qurtarar” adlı
müraciətləri ilə bəşəriyyətə ətraf mühitin çirklənməsi barədə xəbərdarlıq etmişlər.
Baş Assambleya bu günün qeyd edilməsi ilə bağlı qətnaməsində BMT-yə daxil olan
ölkə və təşkilatları hər il həmin gün ərəfəsində ətraf mühitin qorunması və
yaxşılaşdırılmasına yönələn işlər həyata keçirməyə çağırır. Hər il Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi
Gününün Avropa regionunda qeyd edilməsi üçün Avropa ölkələrindən baş şəhərlər
elan edir. 2010-cu ildə İtaliyanın Genuya, İsveçrənin Cenevrə şəhərləri ilə bərabər
Azərbaycanın Bakı şəhəri də mərkəz şəhər seçilib. Bakının bu statusa layiq
görülməsi Azərbaycanda ətraf mühitin mühafizəsi, ekologiya sahəsində görülən
işlərin, həyata keçirilən dövlət və milli proqramların uğurlu nəticəsi kimi
qiymətləndirilir və beynəlxalq qurumların Cənubi Qafqaz regionunda Azərbaycana
böyük əhəmiyyət verməsindən irəli gəlir.
İnternetdə:
www.books.google.com
187
8 İyun – Ümumdünya Okeanlar Günü, (1992)
Ümumdünya Okeanlar Günü 8 iyun 1992-ci ildə Rio-de Janeyroda BMT-nin
"Ətraf mühit və inkişaf" Konfransında elan edilib. Rəsmi olaraq 2009-cu ildən qeyd
olunur. Zoopark, akvariumlar və delfinariyalar əsasən bu gündə okean heyvanlarının
qorunması, mühafizəsi ilə bağlı tədbirlər keçirməklə ictimaiyyətin diqqətini cəlb
edirlər. BMT bu bayramı elan etməklə, okeanların planet üçün həyatı vacibliyini
xüsusi qeyd edib. Yer kürəsinin 70%-i okeanlar təşkil edir. Bu bayram bir çox
Avropa ölkələrində (Belçika, Böyük Britaniya, Almaniya, Hollandiya, İrlandiya,
İspaniya, İtaliya, Norveç, Portuqaliya, Fransa), Cənub-Şərqi Asiya dövlətlərində
(Vyetnam, İndoneziya, Sinqapur, Filippin), Cənubi Asiyada (Hindistan, Şri-Lanka),
Uzaq Şərqdə (Çin, Yaponiya), Latın Amerikası ölkələrində (Argentina, Ekvador,
Kuba), Avsraliya və Afrikada (Əlcəzair, Qabon, Marokko, Mavritaniya, Keniya,
Kamerun), həmçinin Şimali Amerika ölkələrində (Kanada, ABŞ, Meksika) qeyd
edilir.
İnternetdə:
www.books.google.com
Dostları ilə paylaş: |