F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
528
verirsiniz? Bu məsələ ilə maraqlandığım üçün məni əfv edin, ancaq bu məsələ başqa məsələlərlə çox əlaqədardır... O mənim sualımı heç eşitməmiş kimi birdən soruşdu: – Siz necə güman edirsiniz? Bu on min qoca İxmenevə sözsüz-filansız verilsə də, sonra da... sonra da... Bu şeylər ona deyilməsə də, yenə də bu pulu rədd edərmi? Siz buna əminsinizmi? – Əlbəttə, rədd edər! Mən birdən acıqlandım, hətta acığımdan bədənim titrədi. Şübhəli bir ifadə ilə həyasızcasına verilən bu sual mənə elə təsir bağışladı ki, sanki o mənim düz gözümün içinə tüpürdü. Eyni zamanda, başqa bir məsələ də məni təhqir etmişdi ki, bu da onun kobud kübar hərəkəti idi: o mənim sualımı eşitməmiş kimi, cavab vermədi, başqa bir sualla mənim sözümü kəsdi, bununla da o yəqin göstərmək istəyirdi ki, sən bu sualı mənə verməklə həddindən artıq uzaqlara getmisən, rəsmiyyətdən çox kənara çıxmısan. Kübar cəmiyyətinin bu hərəkətindən mənim zəhləm gedir, əvvəllər var qüvvəmlə çalışırdım ki, bu pis vərdişi Alyoşanın başından çıxardım. downloaded from KitabYurdu.org
529
Knyaz mənim sözümə cavab olaraq sakitcə dedi: – Bəli... Siz həddindən artıq tez acıqlanırsınız, bu dünyada bəzi işlər sizin təsəvvür etdiyiniz kimi həll olunmur. Mən elə güman edirəm ki, Natalya Nikolayevna bu məsələnin həllində, az da olsa, kömək edə bilər, siz bunu ona deyin. O öz məsləhətini söyləyə bilər. Mən kobudluqla dedim: – Qətiyyən kömək edə bilməz! Siz iltifat buyurub bayaq axıra kimi qulaq asmadınız, mənim sözümü kəsdiniz. Nataşa Nikolayevna başa düşər ki, əgər pulu siz qeyri- səmimi olaraq, bayaq dediyiniz kimi, sözsüz-filansız qaytarırsınızsa, deməli, ondan ötrü atasına, Alyoşadan ötrü də ona
pul verirsiniz, sözün qısası,
onları mükafatlandırırsınız... – Bəli... Deməli, mənim mərhəmətli İvan Petroviçim, məsələni siz belə başa düşürsünüz... – knyaz güldü. (O niyə gülürdü?) – Amma, – deyərək sözünə davam etdi, – biz ikilikdə hələ çox, çox danışmalıyıq. İndi buna vaxt yoxdur. Ancaq sizdən xahiş edirəm, bir şeyi başa düşün ki, məsələ doğrudan-doğruya Natalya Nikolayevnaya, onun bütün gələcək həyatına aiddir, bu da qismən ondan asılıdır ki, ikilikdə biz bu məsələni necə həll edəcəyik, nə kimi bir nəticəyə gələcəyik. Siz bu işdə mütləq lazımsınız, özünüz görəcəksiniz! Buna görə də, əgər siz Natalya Nikolayevna ilə öz əlaqənizi davam etdirəcəksinizsə, onda, mənə nə qədər hüsn- rəğbət bəsləməsəniz də, mənimlə izahata girişməkdən boyun qaçıra bilməyəcəksiniz... Budur, gəlib çatdıq... A bientot.Tezliklə görüşərik(frans.); –burdа – kəsilmiş söhbəti tezliklə davam etdirərik – mənasındadır. downloaded from KitabYurdu.org 530
downloaded from KitabYurdu.org 531
IX FƏSİL
Qrafinya çox gözəl yaşayırdı. Otaqlar dəbdəbə ilə olmasa da, komfortla, zövqlə qurulub bəzədilmişdi. Amma hər şeydə müvəffəqiyyətlilik hiss olunurdu, bu, gen-bol kübar həyatı keçirilən, bu həyatın zəruri hesab edilən bütün şıltaqlıqları, boş arzuları ilə dolu olan dövlətli bir familiyanın əsaslanmış, daimi məskəni deyildi, bu ancaq müvəqqəti, abırlı bir mənzil idi. Söz yayılmışdı ki, qrafinya yayı knyazla bərabər Simbirsk quberniyasına (xarab olmuş, dəfələrlə girov qoyulmuş), malikanəsinə gedəcəkdir. Mən də bunu eşitmişdim, dərdli-dərdli düşünərək öz-özümə deyirdim: “Katya qrafinya ilə gedəndə Alyoşa nə edəcək?” Bu barədə hələ Nataşa ilə danışmamışdım, danışmağa qorxurdum, amma bəzi şeylərdən hiss edirdim ki, deyəsən, Nataşa da bu xəbəri eşitmişdir. Lakin o susur, öz qəlbində iztirab çəkirdi. Qrafinya məni çox gözəl qəbul etdi, nəzakətlə əlini mənə uzadıb, çoxdan bəri burada görmək istədiyini söylədi, bununla da, knyazın sözünü təsdiq etdi. O özü yaraşıqlı, downloaded from KitabYurdu.org 532
gümüş samovardan çay tökürdü, biz də – mən, knyaz, bir də kübar cəmiyyətindən olan bir cənab stolun ətrafında oturduq. O, yaşa dolmuş, paltarı bir az kraxmallanmış, döşü ulduzlu, diplomat ədalı bir adam idi. Deyəsən, bu qonağa çox hörmət edirdilər. Qrafinya xaricdən qayıdandan sonra, hələ bu qışı Peterburqda böyük əlaqələr yaratmağa müvəffəq olmamışdı, öz vəziyyətini istədiyi kimi, nəzərdə tutduğu kimi əsaslandıra bilməmişdi. Bu qonaqdan başqa heç kəs yox idi, heç kəs də gəlmədi. Mən gözlərimlə Katerina Fyodorovnanı axtarırdım, o, Alyoşa ilə o biri otaqda idi, bizim gəldiyimizi eşidən kimi otaqdan çıxıb yanımıza gəldi. Knyaz nəzakətlə onun əlini öpdü, qrafinya məni ona göstərdi. Knyaz elə o saat bizi tanış elədi. Mən səbirsizliklə, diqqətlə ona baxırdım: o, ağ paltar geyinmiş, orta boylu, zərif, sarışın bir qız idi, üzündə dinc, sakit bir ifadə vardı, gözləri, Alyoşanın dediyi kimi, tamamilə mavi idi, onun gözəlliyi ancaq gənclik gözəlliyi idi, vəssalam. Mən çox gözəl bir qız görəcəyimi təsəvvür edirdim, lakin onda gözəllik yox idi. Onun uzunsov, qəşəng, zərif üzü, gur, doğrudan da, gözəl saçı, sakit, diqqətli baxışları vardı, saçı downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|