Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar
Yüklə 7,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 623
Sonra qaytarır yediyini o insanlar – Belədir qayda. Bu dünyaya müharibə, nifaq salırlar, Gözəl sənət əsərləri verirlər ya da. Öz səadət evlərini – yansa da belə – Xəyallarla bəzəyirlər uşaqsayağı. Bələnirlər gəldi-gedər sevinc rənginə, Unudurlar axirəti, təmiz əxlaqı. Pozğunluqlar edə-edə ölür insanlar. Amma yenə baş qaldırır həyat həvəsi. Yenə qaçır istək, sevinc, nəşə dalınca Bir gün gəlir, bu yolda da çıxır nəfəsi. Bizsə ulu ulduzların parıldadığı Fəzaların qucağında yaşamaqdayıq. Nə kişiyik, nə qadınıq, nə gənc, nə qoca, Nə gün, nə də saat yükü daşımaqdayıq. Adilərin qismətidir sevinc, qəm, kədər Günah edin, qorxu çəkin – düşün təlaşa. Şəhvət dolu nəşəniz də, lap qətliniz də Bizim üçün «Dünya» adlı adi tamaşa! Çünki günəş deyil bizdə zaman ölçüsü, Hər günumüz yüz illərdən daha da uzun. Səksəkəli ömrünüzçün gülünc sayırıq Biz görəndə taleyini ölən ulduzun. Kainatın qışı ilə nəfəs alırıq, Dostlaşırıq göylərdəki qərib ruhlarla. Biz ölməzik, biz bilirik görüşməyəcək Həyatımız nə payızla, nə də baharla. Çünki ölməz olanların ömrü əbədi Əsl ruhlar ola bilməz adicə qonaq, Sonsuzluqlar ölçüsündə yaşayanların
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 624
Gülüşü də ulduzlartək donuq və parlaq...
Sonra Mariya gəldi. Şam yeməyini bitirib birlikdə tutduğum evə getdik. Bu gecə o, həmişəkindən gözəl, hərarətli, səmimi idi. Mənə elə nəvaziş göstərdi, elə oxşadı ki, az qala, huşum başımdan çıxdı... – Mariya, – dedim, – sən bu gün ilahələr kimi əliaçıqlıq eləyirsən. Gəl ikimizi də birdən öldürmə, axı sabah maskarad balıdır. Görəsən, sabah sənin kavalerin kim olacaq?! Ay mənim gözəl çiçəyim, qorxuram nağıllardan gəlmiş şahzadə ola, səni qaçırdıb apara, mən də heç vaxt tapammayam. Məni bu gün elə öpüb-oxşayırsan ki, yalnız əsl sevənlər ayrılıq anında son dəfə belə öpüb- oxşayırlar. Dodaqlarını qulağıma söykəyib pıçıldadı: – Danışma, Harri! Hər görüş son görüş ola bilər. Hermine sənə sahib olan kimi məni unudacaqsan. Bəlkə də, elə sabah sahib oldu... Həmin gecə keçirdiyim qəribə hissləri, o qeyri-adi, acılı-şirinli, qoşatəbiətli ovqatı hələ indiyəcən görməmişdim. Doğrudan da, əsl səadət idi: Mariyanın gözəlliyi, vurğunluğu, yaşımın bu ötmüş vaxtında ehtiras dünyasının bəxş etdiyi nəşənin, təmasın, sərbəstliyin, zövqü-səfanın zərif dalğaları qoynunda uyumaq... Ancaq bunların hamısı həmin səadətin yalnız üz qabığıydı. Daxili isə mənalarla, gərginliklə, gələcəklə doluydu və mən də məhəbbətlə, nəvazişlə, o vüsal anlarından məst ola-ola, aşıbdaşan səadətin həsrətli qoynunda xumarlana-xumarlana qəlbimin dərinliklərində hiss edirdim ki, taleyim hürkmüş xam at kimi başını dik tutaraq qorxa-qorxa, həsrətlə, ölüm həvəsiylə uçuruma, fəlakətə doğru şığıyır. Bir az bundan əvvəl qorxa-qorxa, hürkə-hürkə şəhvani məhəbbətin gəldi- gedər nəşəsindən necə qaçırdımsa, Mariyanın şux, hamıya pay düşən gözəlliyindən necə qorxurdumsa, indi də ölümdən eləcə qorxurdum. Lakin bu elə bir qorxu idi ki, tezliklə özünün fədakarlığa, qurtuluşa çevriləcəyini bilirdi. Səssiz-səmirsiz vüsal anının üzüntülü nəşəsinə təslim olaraq özümüzü həmişəkindən də artıq bir-birimizin ixtiyarına verdiyimiz dəqiqələrdə qəlbim Mariya ilə, onun bəxş etdiyi səadətlə vidalaşırdı. Onun sayəsində ölümqabağı bir dəfə də özümü uşaq kimi həyatın üst qatındakı əyləncələrin qoynuna atdım, gəldi-gedər sevinclərin ardınca qaçdım, naməhrəmliyin günahsız dünyasında gah uşağa, gah da heyvana döndüm, elə hala düşdüm ki, əvvəlki həyatımda ona yalnız nadir bir təsadüf kimi rast gəlmişdim. Çünki şəhvani həyatı və naməhrəmliyi həmişə günah hesab eləmiş, mənəvi dünyanın adamı kimi özümü onlardan qorumuşdum. Ancaq indi Hermine ilə Mariya o məşum cənnət bağını mənə göstərdilər, minnətdarlıq hissi ilə ona mehman oldum, lakin tezliklə də oranı tərk etmək vaxtı gəlib çatdı. Çünki həddən artıq gözəl, həddən artıq hərarətli idi. Mənim alnıma isə həyatın zirvəsinə qalxmaq, onun sonsuz günahlarını yumaq yazılmışdı. Asan həyat, asan məhəbbət, asan ölüm – bunların heç biri mənim üçün deyildi. Qızların işarəsindən başa düşürdüm ki, sabahkı balda, ya da ondan sonra qeyri-adi nəşələr, əyləncələr nəzərdə tutulur. Bəlkə də, bu, son gün olacaq. Bəlkə də, Mariyanın ürəyinə daman düz çıxacaq. Bəlkə də, bu gün axırıncı dəfə bir yerdə yatırdıq və bəlkə də, sabahdan özgə bir ömür yolu başlayacaqdı...
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu – www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 625
Coşqun bir həsrət, dəhşətli bir qorxu məni bürüdu. Bütün varlığımla Mariyaya sarıldım, titrəyə- titrəyə, acgözlüklə bir dəfə də onun cənnət bağının bütün cığırlarından keçdim, cəngəlliklərinə baş vurdum, oradakı ağacların şirin meyvələrindən daddım... Gecəki yuxusuzluğun əvəzini gündüz çıxdım. Səhər-səhər hamama getdim, yorğun-arğın halda evə qayıtdım, yataq otağının pərdələrini kip çəkdim. Soyunarkən şeir əlimə gəldi, ancaq tez də yadımdan çıxdı, tələsik yerimə girdim. Mariyanı da, Hermineni də, maskarad balını da unudaraq bütün günü yatdım. Yalnız axşamüstü durub üzümü qırxanda yadıma düşdü ki, bir saatdan sonra maskarad balı başlayır və mən özümə yaxalıqlı köynək axtarmalıyam. Kefi kök, damağı çağ hazırlaşmağa başladım, şam etmək məqsədi ilə evdən də bir az tez çıxdım. İlk dəfə idi ki, maskarad balına gedirdim. Düzdür, əvvəllər də bir-iki dəfə belə müsamirələrdə iştirak etmişdim. Hətta bəzən xoşuma da gəlmişdi, lakin heç vaxt rəqs etməmiş, yalnız tamaşaçı olmuşdum. Başqalarının da bu haqda heyranlıqla danışması, danışılanlara qulaq asması həmişə mənə çox gülünc görünmüşdü. Ancaq bugünkü bal mənim üçün də hadisəyə çevrilmişdi və onu qorxu-qarışıq bir maraqla gözləyirdim.Qadınsız getdiyim üçün qərara aldım ki, içəri hamıdan sonra keçim. Hermine də belə məsləhət görmüşdü. Bir vaxtlar oylağım olmuş, küskün kişilərin bütün gecəni şərab içə-içə yalandan subaylıq çağlarına qayıtdıqları «Dəmir dəbilqə»yə son vaxtlar az-az gedirdim. Çünki indiki həyat tərzimə uyğun gəlmirdi. Amma bu axşam nəsə məni zorla çəkib oraya apardı. Qismətin, ayrılığın səksəkəli sevinci məni bürüdüyü anda həyatımın bütün dolayları, xatirə oylaqları bir də həsrətlə keçmişin gur işığına bələndi. Həmin işıq əvvəllər daimi müştərisi olduğum bu balaca, tüstülü- dumanlı meyxanaya da düşdü. Bir vaxtlar onun ən primitiv «bihuşdarı»sı hesab olunan bircə şüşə yerli şərab bir gecəni də öz tənha yatağımda keçirməyə, bircə gün də həyata dözməyə bəs eləyirdi. O zamandan bəri çox şeyin – bundan da təsirli «dərman»ların dadını görmüş, ondan da şirin zəhərlər içmişdim. Gülümsəyə-gülümsəyə o qədim meyxanaya girdim. Sahibə «xoş gəldin» elədi, qaradinməz daimi müştərilər də başlarını tərpətdilər. Qızardılmış cücə təklif elədilər və elə ondan da gətirdilər, təzə Elzas şərabı qalın çapma stəkanda bərq vurdu, dümağ, tərtəmiz taxta masalar, divardakı qədimi sarı haşiyələr üzümə güldü. Yeyib-içən zaman qəlbimi sarımış bədbinlik, ayrılıq hissləri, keçmiş həyatımın bir-birinə calanmış bütün ağrılı-acılı şirin duyğuları daha da gücləndi. Heç vaxt ölüb getməyən bu duyğular indi məhv olmaq üçün yetişirdi. «Müasir» insan buna sentimentallıq deyir. Onun daha heç nədən xoşu gəlmir. Hətta çox müqəddəs hesab elədiyi şeylərdən də, girəvə düşən kimi yaxşı marka ilə dəyişmək istədiyi avtomobilindən də zəhləsi gedir. Bu müasir insan qoçaqdır, iş biləndir, sağlamdır, soyuqqanlı və ciddidir, tayı-bərabəri yoxdur, növbəti müharibədə də özünü əməlli-başlı doğruldacaq. Ancaq bunların mənə dəxli yoxdu, çünki nə müasir insan idim, nə də keçmişin nümayəndəsi: zamanın axarından ayrılmışdım, harayasa ölümə tərəf gedir, getdikcə də ona yaxınlaşırdım. Sentimentallığın əleyhinə deyildim, əksinə, çox sevinirdim ki, nə yaxşı, mənim də viranə qəlbimdə hisslərə bənzər nəsə var. Beləliklə də, özümü bu qədimi meyxana ilə bağlı xatirələrin, içəridəki qədimi yöndəmsiz kətillərin yaratdığı şirin duyğuların, vətən həsrətinə bənzəyən şərab və tüstü qoxusunun, o köhnə adətdən qalmış işartının, hərarətin ixtiyarına buraxdım. Ayrılıq nə gözəl, nə həzinmiş! Taxta kətil də, çapma stəkan da, meyvə dadı verən sərin Elzas şərabı da, bu otaqda hər şeyin, hamının doğmalığı da, haçansa qardaş olduğum o xəyalpərvər, düşkün sərxoşların sifətləri də mənə çox əziz idi. Hamısından meşşan sentimentallığının qoxusunu alırdım. Həmin qoxu da ərgənlik çağlarımın meyxanalarda keçən romantik Yüklə 7,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|