Dərs vəsaiti Bakı Qida Sənayesi Kollecinin Metodiki
Yüklə 2,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Yəhudi bayramları 1. Şənbə günü: Bu gün ailənin bütün üzvləri bir yerdə ye- mək yeyirlər. Bu ziyafət zamanı ailə başçısı əlinə bir piyalə şə- rab alaraq dua oxumağa başlayır və ailə üzvlərinə ötürür. Ailə üzvləri hamısı bir-bir həmin şərabdan içirlər. Şənbə gününün istirahət günü kimi təyin olunması 10 fərmandan biridir. Töv- ratda qeyd olunduğu kimi Hz. Musanın zamanında bir nəfəri şənbə günündə odun topladığı üçün həbs edir və onu Hz. Mu- sanın yanına gətirirlər. O, Allahın əmri ilə onu daşqalaq etməyi buyurur. Yəhudilər şənbə günü işləməyi haram və günah hesab edirlər. Yəhudilər şənbə günü ibadətlə məşğul olur, istirahət edir və bir-birilərinə baş çəkirlər. 2. Ayın başlanğıcı bayramı: İbrani dilində bu bayram “Rus hu – deş” adlandırılır və tərcümədə mənası “ayın başlanğıcı” deməkdir. 89 3. Yeddinci il və yaxud ayrılma ili: Tövrata əsasən, hər yeddi ildən bir bütün borclar və pul ödəmələri bağışlanmalıdır. Yəhudi qulları azadlığa buraxmaq kimi insanpərvər işlər həyata keçirməlidir. Bu ilin İbrani dilindəki adı “Semita”dır və tərcü- mədə azad olmaq mənasını kəsb edir. 4. Yubil ayı: Bu bayram hər əlli ildən bir baş tutur və bu bayram münasibətilə bir çox insanpərvər, humanist və əxlaqi işlər həyata keçirilir. 5. Fəsh (Pesəh və yaxud Pasxa) bayramı: Lüğəti mənası göz yummaqdır. Firon və onun ətrafındakılara bəlanın nazil ol- duğu zaman Allahın Bəni-İsrailin ilk övladlarının qətlinə göz yumması münasibətilə belə adlandırılmışdır. Amma bu bayra- mın belə təntənə ilə qeyd olunmasının əsas səbəbi Bəni-İsrailin Fironun zülmündən xilas olmaları ilə bağlıdır. Bu bayram Fələstində yeddi, başqa yerlərdə isə səkkiz gün keçirilir və ba- har fəsli aprel ayının 14-də başlayır. Bu bayram mərasimi Töv- ratda qeyd olunmuşdur. Bu bayramla bağlı qida ritualı təyin edilmişdir. Bunun üçün keçi və quzunu bıçaqlamalısan və bu- nunla da axşam gün batandan sonra Sedarın Pasxa yeməyi baş- layır. Burada Sedarın ritualına görə dörd qədəh şərab içilir, yoxsulluq çörəyi olan matzodan bir dilim yeyərək yeməyi bitirirlər. Bayram günlərində evdə mayadan hazırlanan qidaları (adi çörək, mayadan olan un məmulatları, pivə) saxlamaq ol- mazdı. Fəsh və yaxud Pasxa yəhudilərin ən böyük bayramıdır və qeyd olunmuş bayram müddətində fətir çörəklərdən istifadə etməyə icazə verilmişdir. Birinci gecə (İsraildən kənar yerlərdə ikinci gecə də) bayram axşamı süfrəsi açılır və Misirdə keçiril- miş acı günlərin xatirəsini canlandırmaq məqsədilə acı göyərti- lər yeyilir. XII əsrdən indiyədək bəzən Yəhudiləri bir uşağı və yaxud yetkinlik yaşına çatmış insanı qətlə yetirməklə onun qa- nında bayram fətirinin hazırlanmasında istifadə etməkdə gü- nahlandırmışlar. 6. Həftələr bayramı: Bu bayram Pasxa bayramından əlli gün sonra, yəni Pasxadan yeddi həftə keçməsi və məhsulların 90 hazır olması münasibətilə keçirilir. Bu bayramın İvrit dilindəki adı “Sayut”dur. 7. İlin başlanması bayramı (Yeni il bayramı): Bu bayram “Ruş Həşşana”(yəni, ilin başlanğıcı) kimi adlandırılır. Bu gün tövbə ongünlüyü üçün hazırlaşmaq məqsədilə şeypurlar çalınır. Onuncu günün böyük əhəmiyyəti vardır və həmin günü “Yov- mu Kipur” adlandırırdılar. 8. Yovmu Kipur bayramı: Yəni Kəffarə günü; Bu çox əhə- miyyətli bayramdır. Bu günü “Aşura”, yəni “Aşura və yaxud onuncu gün” adlandırırlar. Yəhudilər həmin gündən öncəki gü- nün axşamından bayram gününün axşamınadək günahlarının kəffarəsini vermək məqsədilə oruc tuturlar. Bu günün müqəd- dəsliyi şənbə gününün müqəddəsliyindən daha üstündür. Bu bayram günü işləmək tam şəkildə haramdır. Yovmu Kipur bay- ramında yəhudilər köhnə paltarlar geyinirlər. 9. Kölgəliklər və yaxud çadırlar bayramı: Yəhudilər Hz. Musanın zamanında Sina səhrasındakı çadırlarda yaşamalarını anma məqsədilə bir həftə çadırlarda və kölgəliklərdə yaşayırlar. İvrit dilində bu bayrama “Sukkot”(kölgəliklər və yaxud çadır- lar) deyirlər. 10. Açılış bayramı: İvrit dilində bu bayram “Hanuka” adla- nır və yəhudilərin eradan əvvəl 168-ci ildə Yunanıstanlı istis- marçılar üzərində qələbə çalması münasibətilə keçirilir. Bu gün Süleyman məbədi Yəhudi tərəfindən düşmənin pisliklərindən və dağıntılarından paklaşdırıldı. Bu bayram Kölgəliklər bayra- mından bir həftə sonra keçirilir. 11. Püşk bayramı: İvrit dilində “Purim” adlanır. Bu gün Əhəməni şahı Xəşayarşanın vəziri Hamanın fitnəsilə yəhudi- lərin qətliamının baş tutmaması münasibətilə bayram keçirilir. Bu macəra ətraflı şəkildə Əhdi-Ətiqin “Ester” kitabında qeyd olunmuşdur. Bayramın Püşk bayramı kimi adlandırılmasının səbəbi bundan ibarətdir ki, Haman öz qərarını şaha elan etmək üçün püşkatma yolu ilə gün təyin etmişdir. Bu bayram qış fəslinin axırlarına təsadüf edir. Yüklə 2,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|