Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
443 —Deyir, şər deməsən, xeyir gəlməz, bu böyrəyim mənə yaman əziyyət verir, bir yandan da hipertoniya... Deyir, həştaddandır... Mənim də hay-hayım gedib, vay-vayım qalıb. Əşşi, neçə vaxtdır səninlə danışmaq istəyirdim elə... İstəyirəm, çəkilim daha bir kənara, yorulmuşam Fuad, day indi siz cavanların əyyamıdır, biz, deyir, elədiyimizi eləmişik, gördüyümüzü görmüşük... O gün bir mötəbər yerdə də söz saldım, məni çox dilə tutdular ki, bəs hara gedirsən, sənin vəzifəni kim apara bilər. Səni nişan verdim, Fuad, dedim, odey, bax, hazır kadrdır, gözümün qabağında böyüyüb-yetişib, indi cavandır, biz də lazımı kömək, məsləhət edərik. Görək, deyəsən, saqqızların oğurlamışam..." indi deyirəm sən də biləsən. "Ay kişi, kimə gəlirsən, day mənə yox da!" — Fuad belə düşündü, ancaq: "Çox sağ olun, çox minnətdaram", — dedi. Bir az quru çıxırdı, amma bundan artıq dil-ağız eləməyi nəfsi götürmürdü heç cür. Axı Əhməd Nəzərin dediklərində bir misqal da həqiqət yox idi, əksinə vəzifəsində qalmaq üçün, Fuadın başın əkmək üçün dəridən-qabıqdan çıxırdı. İndi axır ki, kitabının bağlandığını dərk edib, başlayıb məni ələ salmağa, ay səni kişi, yəni səncə belə sadəlövhəm, bu qədər uşağam ki, sənin sözlərinə inanam! Yaxşı, bunlar hamısı heç, de görək xahişin nədir axı?.. — İndi Fuad, oğlum, səndən bircə ricam var. İnşallah, gəlib oturacaqsan mənim yerimdə, elə belə də olmalıdır, gərək qocalar öz yerlərini vaxtı gələndə cavanlara təhvil versinlər, həyatın qanunudur bu! Hə, bir söz, keçəcəksən mənim yerimə... Xahişim odur ki, səndən, Nicatı yola verəsən. Bir gizilti keçdi Fuadın bədənindən. Bu da yəqin onun, Fuadın zəif cəhəti, boş damarı idi. Böyük və çətin bir sahəyə rəhbərlik edən, yüzlərcə işçini idarə edən adama sentimentallıq yaraşmaz. Fuaddasa qalmışdı bu sentimentallıq. İndi də Əhməd Nəzərin sözləri mütəəssir etmişdi onu. Buna qədər ikrah hissiylə olmasa da, hər halda bir növ etinasızlıqla, hörmətsizliklə baxdığı yöndəmsiz çirkin kişi — birdən-birə ona nə isə yaxın, məhrəm, — yaxın, məhrəm demək bəlkə düz
444 olmazdı, — hər halda anlaşıqlı bir insan olmuşdu... Elə bil içi boş müqəvvanın simasında, öz qayğıları, öz dərd-səri, ən əsası isə öz nəcibliyi olan bir canlı adam görmüşdü... Və bu an Fuad, zahirən zərrə qədər bir-birinə oxşamasalar da, Əhməd Nəzərin sifətində öz atası Qurbanın hansı cizgilərinisə gördü... Fuaddan qabaq Əhməd Nəzərin müavini vəzifəsində Qaraş adlı bir mühəndis işləyirdi. Yeddi-səkkiz ay işləyəndən sonra Əhmədlə ləc düşüb; Əhməd bundan yazıb, bu Əhməddən. Fuad bu intriqanın bütün təfərrüatını bilmirdi, bircə onu eşitmişdi ki, son dəfə Qaraş Əhməd Nəzərdən otuz iki səhifəlik bir ərizə yazıb — beş-altı mötəbər idarəyə və on-on beş qəzet-jurnala göndərib. Əhməd Nəzəri savadsızlıqda, biliksizlikdə ittiham etmək olardı, əlbəttə, amma Qaraşın özü də sən deyən yüksək savad-bilik sahibi deyildi. Elə otuz iki səhifəlik ərizəsinin özündə, deyir, azı yetmiş səhv varmış. Ayrı isə Əhməd Nəzəri nədə ittiham etmək olardı — təmizliyi, pul, qadın məsələlərində, dostbazlıq, yerlibazlıq və sairə bu kimi işlərdə ifrat vasvasılığı aləmə məlum idi... Qohumbazlıq... Bəli, Qaraş arayıb-axtarıb məhz belə bir faktı tapmışdı: Əhməd Nəzərov ona tabe olan bir layihə bürosuna öz oğlunu işə düzəldib... Əlbəttə, Qaraşın ərizəbazlığından bir şey çıxmadı, o vaxt Şövqü də məsələyə qarışdı. Əhmədi müdafiə elədi. Qardaşı Əşrəf də möhkəm idi yerində hələ və Qaraşın özünü biabırçılıqla işdən qovdular; bu həqiqət tərəfdarının (ərizəsində özünü belə adlandırırdı) natəmizliyi, əliəyriliyi üzə çıxdı... Elə Fuadı da o vaxt təyin elədilər bu vəzifəyə. Əvvəllər Fuadın heç könlü yox idi. Amma Qaraşın yeri boşalan kimi Şövqü Fuadı bu yerə "itələməyə" başladı... Əhməd Nəzər Şövqüyə vaxtlı- vaxtında kömək göstərdiyi üçün dil-ağız edirdi. Şövqü isə Fuada: "Geci iki ilə Əhməd pensiyaya çıxacaqdır, — deyirdi, — o yer səninkidir". Şövqü şahmatı zəif oynayır, amma həyatda yeddi-səkkiz oyunu irəlidən görür. Fuad müavinliyə təyin olunandan bir ay sonra Şövqü öz ad gününə qızı və kürəkəniylə birlikdə Əhməd
445 Nəzərovu da çağırmışdı. Ömründə ilk dəfə Şövqü kimi məşhur bir adamın məclisinə düşmüş Əhməd Nəzər lap karıxıb qalmışdı, özünü itirmişdi, necə deyərlər, məclis onu tutmuşdu, odur ki, cəsarət üçün bir az artıq içib kefləndi. Eyvanda Fuadı qucaqlayıb: "Mən səni oğlum bilirəm, Fuad!" — deyirdi — Şövqü Camaloviçin xətrini dünyalarcan istəyirəm. Elə sevinirəm ki, məhz səni göndəriblər bizim idarəyə, bir yerdə yaxşı işləyəcəyik, inşallah... Əşi, o Qaraş köpəkoğluna mən nə pislik eləmişddm axı... Adam balası olsaydı onu yağ içində böyrək kimi saxlayacaqdım, başladı mənimlə qoz-qoz oynamağa əşşi... Məni ən çox yandıran bilirsən nədi, Fuad? Hər nə yazıb o ərizədə yazıb, hamısını halal edərdim ona, bircə məni yandırıb cızdağımı çıxaran bilirsən nədir? Nicat haqqında yazdığı... Və o gün Əhməd Nəzər bir az artıq içdiyiçün böyük bir sirri açdı Fuada: Nicat onun doğma oğlu deyilmiş. Övladları yoxmuş, Əhmədlə arvadının olmurmuş uşaqları. Müharibədən sonra qərara gəliblər ki, gedib uşaq evindən yetim uşaq götürsünlər, saxlayıb böyütsünlər... Birini, lap körpəsini seçiblər, gətiriblər və yalnız bir-iki aydan sonra məlum olub ki, uşaq anadangəlmə şikəstdir, sümükləri bərkimir, bütün ömrünü xüsusi korsetlərdə keçirməlidir və hər gün tələf ola bilər. Deməli, uşaq neçə il yaşayır yaşasın, onlara heç bir sevinc verməyəcək, yalnız əziyyət və qayğı gətirəcəkdi; amma aparıb qaytarmayıblar uşağı; əvvəla ona görə ki, bu bir-iki ayı əməlli- başlı isinişiblər uşağa və ikinci də ona görə ki, "əgər aparıb qaytarsaydıq, kim götürəcəkdi o yazığı, qeydinə kim qalacaqdı?" Həmin o uşaq idi Nicat və həmin o oğulluğunu, ömründə ilk və son dəfə "qohumbazlıq" edərək Əhməd gözündən iraq olmayan bir yerə yüngülvarı bir işə düzəltmişdi, tabeliyində olan işçilərinə də tapşırmışdı ki, ondan muğayat olsunlar və indi də həmin o Nicatı tapşırırdı gələcək rəisə — Fuada; bu idarədən gedərkən bircə ondan xətərəli idi... "Vəzifəsindən sui-istifadə edib fərsiz oğlunu özünün idarəsində
Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|