Tolerantliq kitab-15. indd
Yüklə 6,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TOLERANTLIQ ƏNƏNƏLƏRİNİN QORUNUB-SAXLANILMASI
151 Tolerantlıq: bildiklərimiz və bilmədiklərimiz Bütün dövrlərdə əsl din xadimləri xalqın içərisindən çıxmış, vətən, millət, Tanrı yolunda mübarizə aparmışlar. Bu həqiqəti qəbul etmək üçün Azərbaycan tarixinə ötəri nəzər salmağımız kifayətdir. Heydər Əliyev həmişə əsl din xadimlərinə böyük eh- tiram göstərmiş, onların Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısındakı xidmətlərini layiqincə qiymətləndirmişdir. O, din xadimlərinin im- kanlarından təkcə öz sahələrində deyil, digər problemlərin həllində də istifadə olunmasını vacib sayır, bu sahədə onları daha fəal olma- ğa çağırırdı. Çünki Ulu Öndər çox gözəl başa düşürdü ki, İslamda insanın mənəvi aləminə nüfuzetmə xüsusiyyəti, güclü səfərbəredici potensial, hər cür əsarətə, zülmə nifrət, azadlıq və hüriyyətə hörmət ruhu vardır. O, İslamın bu üstün xüsusiyyətlərindən istifa- də edib ölkədə vətənpərvərlik hissinin gücləndirilməsinə, milli ordunun möhkəmləndirilməsinə, Vətənin müdafi əsi naminə həm- rəyliyin yaranmasına çalışırdı. Bu mənada Ulu Öndərin 1993-cü ildə Məhəmməd Peyğəmbərin mövludu münasibəti ilə Təzəpir məscidində çıxışı xüsusilə diqqətə layiqdir: “Mən tam əminəm ki, bizim dinimiz, din xadimlərimiz Azərbaycan Respublikasının bu ağır günündə xalqımızın, Vətəni qoruyan bütün adamların daha sıx birləşməsində, ordumuzun möhkəmlənməsində, işğal olunmuş torpaqların geri qaytarılmasında bundan sonra daha fəal iştirak edəcəklər, öz səylərini göstərəcəklər və beləliklə də bir daha İslam dininin nə qədər böyük qüdrətə malik olduğunu bütün dünyaya sü- but edəcəklər”. Təxminən iki əsrlik müstəmləkə dövründən, xüsusilə sovetlər dönəmində ateizmin təbliğindən sonra milli-mənəvi dəyərlərə qa- yıdış uzun, çətin, hətta, ağrılı bir prosesdir. Sözsüz ki, bu prosesin qısa vaxtda başa çatması qeyri-mümkündür. Ancaq əsas odur ki, Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında və onun müəllifi olduğu konsepsiyaya uyğun şəkildə bu proses həyata keçirildi. Qısa zamanda Azərbaycan cəmiyyəti xeyli yol qət etmiş, milli-mənəvi dəyərlərimizə qayıdış dönməz xarakter almışdır. 152 Gündüz İsmayılov TOLERANTLIQ ƏNƏNƏLƏRİNİN QORUNUB-SAXLANILMASI Ədalət naminə deməliyik ki, ölkəmizdə dövlət-din münasi bət- lə r inin tənzimlənməsi, dini sahədə sabitliyə nail olunması, kon- fessiyalar arasında dözümlülük mühitinin dövlət səviyyəsində qo- runub saxlanılması məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Onun ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışından sonra tolerantlıq mühiti dövlət-din konsepsiyasına uyğun daha da möhkəmlənmiş, bu sahə də dövlət siyasətinin prioritet istiqamətinə çevrilmişdir. Tarixən dinlərin və mədəniyyətlərin qovşağı olmuş Azərbay- can bu gün də eyni funksiyanı uğurla yerinə yetirir. Hazır- da Azərbaycan əhalisinin tərkibi həm etnik, həm dini, həm də məzhəb baxımından zəngindir. Amma xoşbəxtlikdən müxtəlif dinlərin və dini fəlsəfi cərəyanların yayıldığı Azərbaycanda bütün tarixi dövrlərdə etnik və dini icmalar arasında möhkəm dözüm- lülük əlaqələri formalaşmış, milli, irqi və dini zəmində heç bir ayrıseçkilik faktı qeydə alınmamışdır. Müxtəlif tarixi dövrlərdə Azərbaycan ərazisində məskunlaşmış dini-etnik qruplar burada özlərini nəinki yad hesab etməmiş, hətta yerli əhali ilə qaynayıb- qarışmış, qohumluq əlaqələri qurmuşlar. Fərqli dini konfessiya- ların nümayəndələri hər zaman Azərbaycan xalqı ilə həmrəy ol- muş, vahid Vətənimizin azadlığı və fi ravanlığı uğrunda mübarizə aparmışlar. Azərbaycanın azadlığı və ərazi bütövlüyü uğrunda vuruşmuş, bu yolda canından keçmiş müxtəlif dini konfessiyalara mənsub vətəndaşlarımızın da uyuduqları Şəhidlər Xiyabanı bu gün bizim təkcə and yerimiz yox, həm də qardaşlığımızın və tolerant- lığımızın simvoludur. Vətənimizdə bu cür mükəmməl tolerantlıq mühitinin yaranması dini dözümlülüyün İslamın və Azərbaycan xalqının xarakterik xüsusiyyəti və milli-mənəvi sərvəti olmasına 153 Tolerantlıq: bildiklərimiz və bilmədiklərimiz dəlalət edir. Heydər Əliyev İslam dininin və Azərbaycan xalqının bu xarakterik keyfi yyətini çox gözəl ifadə etmişdir: “Hesab edirəm ki, Azərbaycan xalqı özlüyündə, təbiətinə görə, öz xarakterinə görə yüksək tolerantlıq hissinə malikdir. Azərbaycan əhalisinin çox hissəsinin etiqad etdiyi müsəlman dinində, onun kökündə də tolerantlıq var”. Ulu Öndərimiz dindarlarla, din xadimləri ilə görüşündə, bu sahə ilə bağlı tədbir və beynəlxalq konfranslarda həmişə diqqəti dinlərin, xüsusilə İslamın dözümlülük xüsusiyyətinə, insanları birliyə, vəhdətə dəvət çağırışlarına çəkirdi. O, deyirdi ki, “İslam dini bizi heç vaxt işğalçılığa, qəsbkarlığa sövq etməmişdir. Biz sülhsevər millətik. Bizim dinimiz də insanlara dostluq, qardaşlıq, sülh, barışıq yolu göstərmişdir. Biz həmişə bu yolla getmişik”. Heydər Əliyev Azərbaycanda tolerantlıq mühitinin forma- laşmasında digər dinlərin və xalqların xidmətlərini də nəzərdən qaçırmır, həmişə bunu yüksək qiymətləndirirdi. O, 1999-cu il noyabrın 16-da ölkəmizdə fəaliyyət göstərən dini konfessiya- ların başçıları ilə görüşündə bu məqamı xüsusilə qabartmışdır: “Əlbəttə, Azərbaycanda mövcud olan millətlərarası, dinlərarası, etnik vəziyyət yüksək qiymətə layiqdir. Bu, hamının – həm azərbaycanlıların, həm rusların, həm ukrayınların, həm yəhudilərin, digər millətlərdən olan insanların, o cümlədən bizim dini konfessi- yaların – Azərbaycanda başlıca dinimiz olan İslam dininin, xristi- an-pravoslav, yəhudi dinlərinin səyləri ilə əldə edilmişdir”. Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və tarix qarşısında ən bö- yük xidmətlərindən biri də xalqımızın xarakterik keyfi yyəti olan tolerantlığın daha da inkişaf etdirilməsi üçün hüquqi baza yaradı- laraq bu sahənin dövlətin nəzarəti və qayğısı altına keçirilməsidir. Vətəndaşlarımızın vicdan azadlığı hüququ birbaşa Konstitusi- yamızda, geniş şəkildə isə “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qa- nunda təsbit olunmuşdur. Konstitusiyamızın 48-ci maddəsinə görə, hər bir vətəndaş vicdan azadlığını, dinə münasibətini müstəqil müəyyənləşdirmək, dini əqidəsini sərbəst ifadə etmək Yüklə 6,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|