YüZÜNCÜ yil üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

  110 
 
  25 
 
 
 
 
  30 
 
 
 
 
  35 
 
 
 
 
  40 
 
 
 
 
  45 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
güvÀhdur Muóammed üzerne  TevrÀtda geldügine eger Yehÿda eyide ki ne delílle 
cevÀb oldur ki mÀlÀ-kelÀm asmÀn (
H40a
) u zemín òilúatinden öŋdin gice ve 
gündüz yoúdı gice ve gündüz asmÀndan ve zemínden ôuhÿr buldı pes nÀçÀr altı 
gün ile altı gice miúdarında yaratmış ola (
N25a
) imdi ikiden òÀlí degildür ﺔﺘﺴ ﻰﻓ  
مﺎﻳا  didi altı gün ile altı gice miúdÀrı ola yÀòÿd altı gün miúdÀrı ola  gicesiz şol 
taúdír üzerne ki şeş şabÀn rÿz dimiş ola miúdÀrı dört kez  yigirmi sekiz (
M42b
) ve 
bir kez  otuz iki sÀèat ola ki 
12
ﺔﻋﺎﺴﻟا  ﻢﻟﻋ  ﻩدﻧﻋ  ﷲانا òilúat-i  Àdemdür be-óükm-i 
TevrÀt 
13
ﺎﻬﻟﻜ  ﺀﺎﻣﺴﻻا  مدﺁ    مﻟﻋﻮ Àdemüŋ   vech-i òilúati  yigirmi sekiz kitÀbetdür 
(
H40b
) yigirmi sekiz kelime-i Muóammedí muúÀbilinde gelmişdür tÀ ki òaùù-ı 
istivÀya yol bulasın  otuz iki kelimenüŋ èilmi ôÀhir ola ki Àdeme gelmişdür ve daòı 
óaøret-i risÀletüŋ  vechi  otuz iki kelime muúÀbilinde maólÿúdur (
A76b
) ve hem  
yigirmi sekiz kelime muúÀbilinde maòlÿúdur ki  Óaú taèÀlÀ  yigirmi sekiz kelime 
ile mütekillim oldı ve daòı MÿsÀ a.s. her çend  ki maòlÿúdur  yigirmi  sekiz ve 
otuz iki kelime üzerine  ki 
14
ﻰﻧارﺗ  ﻒوﺴﻓ ﻪﻧﺎآﻣ رﻗﺗﺳا ﻦا ammÀ óaøret-i èizzet MÿsÀya 
ôÀhirÀ yigirmi sekiz kelime ile söz söylemedi ammÀ yigirmi iki kelime ile  söyledi 
imdi TevrÀtda gelmişdür ki  Óaú taèÀlÀ gökleri ve yerleri  altı günde yaratdı 
(
M43a
) vaútÀ ki yekşenbeden ãayasın cumaè ile altı gün tamÀm olur vaútÀ ki 
şenbeyi ziyÀde úılasın ol altı gün  üzerine ki òilúat-i eşyÀ andan olmışdur  yidi gün 
olur şenbe Yehÿda (
H41a
) iètiúÀdı üzerine istirÀóat günidür ol yidi gün gicesiyle 
altı kez  yigirmi sekiz sÀèat olur ki òaôøret-i risÀletüŋ  (
N25b
) yigirmi sekiz 
kelimesi muúÀbilinde olur ve daòı mecmÿè-ı  eşyÀ  şeş cihet üzernedür tÀ ki 
eşyÀnuŋ her ciheti  yigirmi sekiz sÀèata  muúÀbil  ola pes ﻰﻓ ﻢهدﻧﻋً ﺎﺑوﺗآﻣ  ﻪﻧودﺟﻳ  ﻦﻳذﻟا 
15
ةاروﺗﻟا   rÀst oldı bu sırrı fehm itmeyen Yehÿda oldı eger Yehÿda TevrÀtuŋ sırrını 
fehm ü idrÀk ide idi (
A77a
) elbette  Muóammede imÀn getirür idi ki òayme-i 
míèÀd ki úıble-i MÿsÀdur Ádem ve Muóammed miåÀlidür eger maúãÿd ol altı  
 
 
 
 
 
 
 
26. oldur : budur A 
27. yoúdı : yoġdı M / ôuhÿr buldı : ôÀhir olur A, H ; ôÀhir oldı M 
27-28. altın gün ile altı gice : altı gün ile gice A 
30. yigirmi sekiz : yigirmi sekiz sÀèat H 
33. gelmişdür tÀ ki : gelmişdür ve daòı tÀ ki N 
34. ve daòı : - H ; ve A 
35-36.
 
ve hem  yigirmi sekiz kelime muúÀbilinde maòlÿúdur : - N 
37. oldı : eyledi A 
38. ammÀ óaøret-i èizzet MÿsÀya ôÀhirÀ : - A / óaøret-i èizzet : óaøret-i aóadiyyet M 
39. söz söylemedi : söylemedi M/ yigirmi iki kelime : yigirmi iki  - A  
40. Óaú taèÀlÀ  : Óaú M /gökleri ve yerleri : gögi yeri A ; gökleri N 
41. vaútÀ ki yekşenbeden ãayasın cumaè ile altı gün tamÀm olur :-M / cumaè ile altı gün tamÀm 
olur : cumaè ile altı gün olur H ; altı gün tamÀm olur N 
43. ol yidi gün gicesiyle : - A ; gicesiyle :- N,M 
45. muúÀbilinde olur : muúÀbilindedür A, H, M / üzernedür : üzerne H  
46. yigirmi sekiz sÀèata  muúÀbil  ola : yigirmi sekiz sÀèat muúÀbilinde ola H   
47-48. sırrını fehm ü idrÀk ide idi : sırrına ereydi A  
48. Muóammede : risÀlet óaøretine A / getirür idi : getüre idi A, N  
49. Muóammed : ÒÀtem H / miåÀlidür eger maúãÿd ol altı :-M 
 

---

  111 
 
  50 
 
 
 
 
  55 
 
 
 
 
60 
 
 
 
 
65 
 
 
 
 
70 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
günden ve yidinci günden hemÀn gün olırsa gicesüz ki zamÀn òilúat-i eşyÀdur  üç 
kez  yigirmi sekiz sÀèat  olur   yigirmi  sekiz kelime-i    Muóammed èadedince pes  
16
ةاروﺗﻟا (
M43b
) ﻰﻓ  ﻢهدﻧﻋ ً ﺎﺑوﺗآﻣ (
H41b
)   ﻪﻧودﺟﻳ   ﻦﻳذﻟا rast ola sünnet-i eyyÀm úayd 
itdüginden Muóammed a.s. TevrÀtda bulınmış oldı imdi Yehÿduŋ perestişi ve 
namÀzı dürüst degildür tÀ vechini Beytü'l-muúaddese eylemeyince ve óadiå-i resÿl 
ile  åÀbit oldı ki  Beytü'l-muúaddes maúÀm-ı  ôahr-ı Àdemdür ki óaøret-i risÀlet a.s. 
evvel mübÀrek vechini Beytü'l-muúaddese muúÀbil eyleyüp perestiş eyledi vaútÀ 
ki 
17
مارﺣﻟا  دﺟﺳﻣﻟا  رﻂﺷ    كﻬﺟو    لوﻓ  Àyeti geldi bu Àyet geldüginden ãoŋra mübÀrek  
vechini ùaraf-ı Kaèbeye teveccüh eyledi òaøret-i èizzet MÿsÀ peyàambere buyurdı 
ki ol mevøiède bir òayme eyle ol òaymeye yüz ùınÀb eyle didi (
N26a
) her ùarafında 
elli ùınÀb (
H42a
) olsun didi  bu daòı Muóammed resÿlullahuŋ miãÀlidür ki  yigirmi 
sekiz kelime-i (
M44a
) Muóammedínüŋ yigirmi iki noúùası vardur elli olur (
A77b
) 
anuŋçün òilkat-i Àdemüŋ dest-i rÀstı ve pÀy-ı rÀstı yigirmi sekiz bend oldı  yigirmi 
sekiz kelime-i Muóammed muúÀbilinde ki yigirmi iki noúùa ile elli olur Úur'Àn 
èibÀretdür  yigirmi sekiz òarfle yigirmi iki noúùadan baèdezÀn ol òaymenüŋ bir 
ùarafı daòı elli ùınÀb oldı òilúat-i  Àdemüŋ dest-i çepi ve pÀy-ı çepi yigirmi sekiz 
bend oldı  yigirmi sekiz kelime-i Muóammed muúÀbilinde ki ol  yigirmi sekiz 
kelime òaøret-i risÀletüŋ èilmidür ki elli şuúúa olur her kimse ki bu sırrı bildi 
kelime-i èilmiyye-i nÿrÀniye oldı Muóammedüŋ èalemi dibinde úopdı ve her 
kimse ki bilmedi kelime-i cehliyye ve ôulmÀniyye oldı lÀ-büdd ol şeyùÀnuŋ èalemi 
dibinde úopdı pes bu òaymeyi ki MÿsÀ a.s. (
H42b
) bünyÀd eyledi vücÿd-ı 
Àdemden kinÀyet oldı  (
M44b
) ammÀ ùınÀb  iki elli oldı ki yüz ùınÀbdur òaøret-i 
risÀletüŋ  yigirmi sekiz kelimesinüŋ inbisÀùı ki esmÀsıdur yitmiş ikidür ve 
müsemmÀsı yigirmi sekizdür yüz olduġı budur  
18
دﻳﺟﻣﻟا نارﻗﻟاﻮ  ﻖ /  ﻒﺎﻗﻟا  ﺖرﻮﺼ  ﻰﻟﻋ
ki insÀnuŋ vücÿdı Muóammedüŋ yigirmi sekiz kelimesinden èibÀretdür ve daòı   
 
 
 
 
 
 
 
 
50-51. günden ve yidinci günden hemÀn gün olırsa gicesüz ki zamÀn òilúat-i eşyÀdur  üç kez  
yigirmi sekiz sÀèat  olur   yigirmi  sekiz kelime-i    Muóammed:-M ; ve yidinci günden : - H 
52. ﻦﻳذﻟا : - A 
53-54. perestişi ve namÀzı : ãalÀtı ve perestişi  N 
56. evvel : - A 
57. geldi : gelmedin N, gelmedi M 
61. kelime-i Muóammedínüŋ : kelimenüŋ H 
65. dest-i çepi ve pÀy-ı çepi : ãol ùarafında ve eli ayaàı A ; dest ü pÀy-ı çepi M 
67. şuúúa olur : şuúúadur A, N ; şuúúa oldı M 
67-68. her kimse ki bu sırrı bildi kelime-i èilmiye-i nÿrÀniye oldı : -M 
68. kelime-i èilmiye-i nÿrÀniye oldı : - A ; kelime-i nÿrÀniye-i èilmiye H / dibinde úopdı : altında 
oldı A 
69. ol şeyùÀnuŋ : ol şeyùÀn A, N ; şeyùÀn M 
70. pes bu òaymeyi : ammÀ pes òaymeyi N 
71. kinÀyet oldı : kinÀyetdür N,M / ki yüz ùınÀbdur : - A 
72-74. kelimesinüŋ inbisÀùı ki esmÀsıdur yetmiş ikidür ve müsemmÀsı yigirmi sekizdür yüz olduġı 
budur دﻳﺟﻣﻟا نارﻗﻟاﻮ ﻖ /ﻒﺎﻗﻟا ﺖرﻮﺼ ﻰﻟﻋ ki insÀnuŋ vücÿdı Muóammedüŋ yigirmi sekiz kelimesinden 
èibÀretdür ve daòı :  kelimesinden èibÀret oldı andan ãoŋra A ; ki insÀnuŋ vücÿdı Muóammedüŋ 
yigirmi sekiz kelimesinden èibÀretdür : - N,M ; yüz olduġı budur : yüz olur : M 

---