Horoz Lojistik’ten

24

SEKTÖREL BAKIŞ

geçtiğimiz yılı ihracat, üretim ve iç pazarda 

başarılı  (rekor)  bir  performansla  kapattığı 

görülüyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) 

verilerine  göre  2015  yılında  bir  önceki  yıla 

kıyasla,  toplam  üretimde  yüzde  16  artış 

yakalayan  sektör,  otomobil  üretiminde  ise 

yüzde 8’lik bir büyüme kaydetti. Söz konusu 

dönemde, toplam üretim 1 milyon 359 bin 

adet, otomobil üretimi ise 791 bin adet oldu. 

2015 yılında traktör üretimindeki yüzde 6’lık 

artış da dâhil edildiğinde otomobil üretimi-

ne paralel olarak, traktör üretiminde de en 

yüksek seviyeye ulaşıldı. Pazarın toplamın-

da ise 2015 yılında, bir önceki yıla göre yüz-

de 25 oranında artış kaydedilerek 1 milyon 

11 bin adet düzeyinde taşıt üretildi. 

Bu  dönemde  otomobil  satışları  yüzde  24 

artışla 726 bin adet olarak gerçekleşti. 2015 

yılında bir önceki yıla göre, toplam otomo-

tiv ihracatı adet bazında yüzde 12 oranında 

artarken otomobil ihracatı ise yüzde 4 ora-

nında arttı. 2015 yılında toplam ihracat 992 

bin adet, otomobil ihracatı ise 605 bin adet 

düzeyinde  gerçekleşti.  2015  yılında  bir  ön-

ceki yıla göre ithal otomobil satışları yüzde 

25, yerli otomobil satışları ise yüzde 19 ora-

nında arttı. Son 10 yıllık ortalamalara göre 

toplam  pazar  yüzde  32,4,  otomobil  pazarı 

yüzde 43,9, hafif ticari araçlar pazarı yüzde 

9,6  ve  kamyon  pazarı  yüzde  16,1  oranında 

artarken,  otobüs  pazarı  ise  yüzde  1,6  ora-

nında düşüş gösterdi.

İrAN PAZArI, OTOmOTİV 

VE LOjİSTİKTE ODAK ÜLKE

Sektörün, 2014 yılında yaklaşık 22,7 milyar 

dolar  olan  ihracatının,  2015’te  21,6  milyar 

dolara  gerilediğini  belirten  Taşıt  Araçları 

Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı 

Mehmet Dudaroğlu, “2014 yılına göre geç-

tiğimiz yıl yüzde 5’lik bir düşüş yaşandı. İh-

racat değerlerinde geçtiğimiz yıla göre eksi 

yönde  bir  hareket  gözlense  de,  bunu  kur 

farkı ile açıklamak mümkün. Miktar bazın-

da artış görülürken döviz kuru kaynaklı bir 

gerileme  söz  konusu.  Üretim  rakamları-

mızda yüzde 16’lık artışla 1,3 milyon adedi 

aşarken pazarın da 1 milyon sınırını aşması 

memnuniyet verici bir gelişme oldu” dedi. 

İran’a  ilişkin  değerlendirme  de  yapan  Du-

daroğlu, “Otomotiv tedarik sanayisi olarak, 

mevcut  yapımızı  güçlendirerek,  böylesine 

büyük bir potansiyel içeren İran pazarında-

ki fırsatları değerlendirebilecek kapasiteye 

ulaşmamız gerekiyor” dedi. Dudaroğlu, İran 

otomotiv  pazarının  büyüklüğünün  Türk  te-

darik sanayisi tarafından çok dikkatli değer-

lendirilmesi gerektiğini, kısa vadede birçok 

anlaşmanın  yapılabileceğini  ve  otomotiv 

üretimindeki  genişlemenin  fırsata  çevril-

mesi  için  stratejilerin  doğru  belirlenmesi 

gerektiğini ifade etti. 

Yıllık satış potansiyelinin 2 milyonun üzerin-

de  olduğu  İran  otomotiv  sektörünün  özel-

likle  parça  alanında  ciddi  bir  potansiyele 

sahip olduğunun da altını çizen Dudaroğlu,  

2014 yılı rakamlarına bakıldığında İran’ın 60 

ÖZET DEĞERLENDİRME – 2014/2015

konUlAr

ArAlIk

ocAk-ArAlIk

2014

2015

(%)

2014

2015

(%)

Üretim

toPlAm

120.593

125.752

4

1.170.445

1.358.796

16

otomobil

70.480

74.688

6

733.439

791.027

8

PAzAr

toPlAm

153.941

163.432

6

807.486

1.011.194

25

otomobil

110.054

114.340

4

587.331

725.596

24

iHrAcAt toPlAm

82.308

92.283

12

885.180

992.335

12

otomobil

52.360

60.122

15

581.993

604.683

4

kaynak: OSD

TAYSAD BAŞKANI 

MEHMET 

DUDAROğLU: 

“YENİ PAzAR 

çALIŞMALARINA 

AğIRLIK 

VERİYORUz”

“2016 yılında 

toplam araç 

üretiminin yaklaşık 

1,4 milyon, pazarın 

900-950 bin adet 

seviyesinde, ihracatın 

ise 23 milyar 

dolar düzeyinde 

gerçekleşmesini 

tahmin ediyoruz. 

Otomotiv sanayimiz, 

2016 yılı Ocak 

ayında da ihracat 

sıralamasında tüm 

sektörler arasında 

ilk sırada yer alıyor. 

Otomotiv Endüstrisi 

İhracatçıları 

Birliği’nin verilerine 

baktığımızda, 2015 

Ocak ayında 702,6 

milyon dolar olan 

tedarik sanayi 

ihracatımız, bu yılın 

aynı döneminde 

668,9 milyon dolara 

geriledi. İhracattaki 

bu yavaşlamanın 

aşılması mümkün. 

Yeni pazar 

çalışmalarımıza 

ağırlık veriyoruz. 

Aynı doğrultuda Ar-

Ge ve kritik teknoloji 

çalışmalarımıza da 

durmaksızın devam 

edeceğiz.”

---

25

milyar  dolarlık  ithalat  gerçekleştirdiğini  ve 

dünya araç üretiminde 18. sırada yer aldı-

ğını dolayısıyla hızla gelişerek büyüyecek bu 

pazarda diğer büyük üreticiler gibi hızla yer 

alınması  gerektiğini  vurguladı.  Dudaroğlu, 

tedarik sanayisinin 2016 yılının ilk ayındaki 

performansını  değerlendirirken  “Otomotiv 

sanayimiz, 2016 yılı Ocak ayında da ihracat 

sıralamasında  ilk  sırada  yer  alıyor.  Ancak 

ihracattaki  parite  kaynaklı  kaybın  sürdü-

ğünü ve tedarik sanayi ihracatının yüzde 5 

oranında  azaldığını  görüyoruz.  2015  Ocak 

ayında 702,6 milyon dolar olan tedarik sa-

nayi  ihracatımız,  bu  yılın  aynı  döneminde 

668,9 milyon dolara geriledi. İhracattaki bu 

yavaşlamanın aşılması mümkün” dedi.

Otomotiv  sektörünün  en  önemli  tedarik-

çilerinden  biri  olan  lojistik  sektöründe  de 

İran  pazarı  odak  ülkelerden  biri  olarak 

yeni  dönemde  takvime  girmiş  durumda. 

Türkiye’nin  bölgesindeki  siyasi  sıkıntıların 

çözülmesiyle birlikte özellikle İran pazarına 

otomotiv ve yan sanayi sektörünün, karayo-

lu ve demiryolu ulaşım avantajlarını kulla-

nacağı tahmin ediliyor. 

OTOmOTİV SEKTÖrÜ GÜCÜNÜ 

YAN SANAYİDEN ALIYOr

Türkiye'nin  dünyada  önemli  otomotiv  üre-

tim merkezlerinden biri olmasını sağlayan 

en  önemli  nedenlerden  biri,  tedarik  sa-

nayisinin  gelişmişliğinden  kaynaklanıyor. 

Türk  otomotiv  tedarik  sanayi  firmalarının 

geniş  ürün  gamı,  Türkiye’de  imal  edilen 

taşıt araçlarının yüzde 85-90 oranında yerli 

imal edilmesine imkân verecek çeşitlilikte. 

Türkiye’de  otomotiv  tedarik  sanayinde  fa-

aliyet gösteren 3 bin 130 firma, 115 bin ki-

şiye istihdam sağlıyor. Yan sanayinin diğer 

kollarıyla birlikte otomotiv sektöründe yüz-

de  72,6’lık  istihdam  kaydediliyor.  Otomotiv 

ana sanayinin toplam istihdamı ise toplam 

da 400 bini buluyor. Girişimci Bilgi Sistemi 

(GBS)  verilerine  göre,  bu  firmaların  yüzde 

53'ü  Marmara  Bölgesi,  yüzde  25'i  İç  Ana-

dolu, yüzde11'i Ege Bölgesi'nde ve yüzde 5'i 

Akdeniz Bölgesi'nde yer alıyor. 2015 yılında, 

6,25  milyar  dolarlık  ihracat  gerçekleştiren 

otomotiv  yan  sanayide  görülen  bu  başarı-

da,  geleneksel  pazar  olan  AB  ülkelerinin 

yanı sıra yeni pazarlara açılım yapılmasının 

da  etkisi  büyük.  Türk  ekonomisinin  loko-

motif  sektörlerinden  biri  olan  otomotivde, 

yeni dönemde lojistik imkanların ve teknik 

altyapının, Endüstri 4.0 çerçevesinde uygu-

lanmasıyla, sektör oyuncularının ayaklarını 

gazdan çekmeyecekleri görülüyor.

OTOMOTİV SEKTÖRÜ

OTOMOTİVDE DÜNDEN BUGÜNE…

1960

Türkiye’de 

otomotiv sektörü 

bir sanayi 

kolu olarak 

1960’larda ithal 

ikamesi prensibi 

çerçevesinde 

kuruldu. Tarımsal 

amaçlı traktörlerin 

ve ticari araçların 

montaj yoluyla 

üretimi yapılmaya 

başlandı.

1990

gümrük Birliği’nin sağladığı avantajlar 

çerçevesinde yerli ortaklarıyla iç 

pazara yabancı sermaye girişi hızlandı. 

Yeni yatırımların, üretimlerin ve yeni 

ihracat rotalarının sayısı arttı.

1980

Kapasite artırıcı yatırımlar 

ve modernizasyon 

çalışmaları yaygınlaştı.

2002

Sektörün toplam 

üretimi 2001 krizinin 

yarattığı etki ile  

350 bin adetlik 

üretimle sınırlı kaldı.

2000

Yurt içi otomotiv üretimi hızlı bir şekilde 

artış gösterirken, sektör firmaları da 

ihracat rakamlarını artırmaya devam etti. 

1970

Otomobil aksam ve 

parçaları ile otomobil 

üretimi de eklendi.

2015

Türkiye otomotiv sektörü, 

dünyanın 16’ıncı, Avrupa’nın ise 

6’ıncı büyük otomotiv üreticisi 

olarak 1 milyon 410 bin adet 

araç üretti.

---