Hüquq VƏ azadlıqlar praktikada (2013)

Hüquqlarımız, azadlıqlarımız

  

 

AHİM-in tədrisi

  

Hüquqlarımız diqqət mərkəzində  

10

Maddə 14: 

Dərinizin rəngindən, 

cinsinizdən, 

dilinizdən, 

siyasi və ya dini 

baxışlarınızdan, 

milli və ya sosial 

mənşəyinizdən 

asılı olmayaraq siz 

konvensiyada təsbit 

olunmuş hüquqlara 

maliksiniz.

Protokol No 12 –  

Maddə 1.  

Ayrı-seçkiliyə qarşı 

ümumi qadağa:  

Dərinin rəngi, cins, 

dil, siyasi və ya 

dini baxışlarınıza, 

milli və ya sosial 

mənşəyinizə görə 

dövlət hakimiyyət 

orqanları tərəfindən 

ayrı-seçkiliyə məruz 

qalmamalısınız.

Ayrı-seçkiliyin  qadağan  olunması  insan  hüquqları  müdafiəsinin  əsas  hissəsidir.  O, 

bütün insanların ləyaqət və hüquqlarına görə azad və bərabər doğulduğunu bildirən 

bərabərlik prinsipi ilə sıx bağlıdır. 

Konvensiyanın  2005-ci  il  aprel  ayında  qüvvəyə  minmiş  12  saylı  Protokolu  

(ayrı-seçkiliyə qarşı ümumi qadağa) da ayrı-seçkiliyə qarşı müdafiə təklif edir.  

İnsan  hüquqlarının  müdafiəsinə  dair  bütün  beynəlxalq  sənədlərdə  ayrı-seçkiliyin 

qadağan olunmasına rast gəlinir.

... cinsi orientasiyaya əsaslanan ayrı-seçkilik: Dövlətlər cinsi orientasiyasından 

asılı olmayaraq  hər kəsə bərabər rəftar göstərilməsini təmin etməlidir.

2003-cü ildə Məhkəmə 

Karner Avstriyaya qarşı işdə Maddə 14-ün pozulduğunu 

bildirmişdir. Zigmund Karner kirayə hüququnun eyni cinsdən olan cütlüklərə 

ötürülməsi qanunla nəzərdə tutulmadığı üçün Avstriya məhkəməsinin həyat 

yoldaşının ona kirayə hüququnu verə bilməyəcəyi haqqındakı qərarından 

şikayət etdi.  

... milli mənşəyinə görə ayrı –seçkilik: dövlətlər milli mənşəyindən asılı 

olmayaraq hər kəsə bərabər rəftara zəmanət verməlidir.

2007-ci ildə, Məhkəmə qaraçı uşaqların xüsusi məktəblərdə yerləşdirilməsinə 

dair 

D,H Çex Respublikasına qarşı işində Maddə 14-ün pozulduğun qeyd 

etmişdir. 

... sosial mənşəyə görə ayrı-seçkilik: dövlətlər xüsusilə vərəsəlik 

məsələlərində mənşəyə əsaslanan bərabərlik prinsipini təmin etməlidirlər.   

2004-cü ildə məhkəmə 

Pla və Pünserno Andoraya qarşı işində Maddə 14-

ün pozulduğun qeyd etmişdir. Bu iş övladlığa götürülmüş  Antoni Pla 

Pünsernonun anasının vəsiətnaməsində qeyd edildiyi kimi “qanuni və kilsə 

nikahından anadan olmuş uşaq” olmadığına görə anadan qalan mirasa vərəsə 

hesab oluna bilməməsinə dair məhkəmə qərarlarına aiddir. 

 

PRAKTIKADA,  

ayrı-seçkiliyin qadağan olunması tətbiq edilir, 

məsələn.....

Ayrı-seçkiliyin 

  

qadağan olunması

---

---

Hüquqlarımız, azadlıqlarımız

 

!

 

Praktiki çalışmalar

Tədqiqat və təhlil 

1

Ölkəm

    

və AİHM

  Metod:  

bu çalışmalar axtarışlar tələb edir və buna görə də ev tapşırığı 

kimi və ya evdə hazırlanan şifahi tapşırıq kimi verilə bilər.

İnSAn HüquqlArInIn Öz TArIxI 

KonTeKSTInDə verIlməSI 

İnsan hüquqlarına dair hər ölkənin özünəməxsus tarixi var: 

məsələn, Macarıstanda təhkimli kəndlilərin üsyanı (1514-

1710) 1848-ci ildə təhkimçiliyin qanunvericiliklə 

qadağan olunmasına və mətbuat azadlığına gətirib 

çıxarmışdı. Bir az əvvəllərə nəzər salsaq, 1215-ci ildə 

İngiltərədə, Maqna Karta kral hakimiyyətindən 

zülmkar şəkildə istifadəni məhdudlaşdırmaq 

üçün konstitusiya vasitələrinə üz tutmuşdur. Son 

dövrlərdə Avropada azadlıq və insan hüquqlarının 

müdafiəsi üçün kampaniya hərəkatlarının çox saylı 

nümunələrini də göstərmək olar.  

  Şagirdləri  iki  qrupa  bölərək,  onlardan  ölkənizdə  insan 

hüquqlarının  inkişafına  töhfə  verən  insanlar,  nəşrlər, 

incəsənət,  hadisə  və  hərəkatlar  haqqında  axtarışlar 

etmələrini  istəyin.  Bir  və  ya  bir  neçə  qrupdan  digər 

ölkələrin bu sahədə təsirlərini öyrənmək istənilə bilər.

Nəticələr müxtəlif yollarla istifadə oluna bilər:

  hər  qrup  əldə  etdiyi  nəticələri  sinifin  qalan  hissəsinə 

təqdim edə bilər  

  bəzi  şagirdlər  öz  qrup  tədqiqatlarının  aspektləri 

haqqında inşa yaza bilər.

  Digər  siniflərin  də  görməsi  məqsədi  ilə  sinifdə  insan 

hüquqları üzrə sərgi təşkil edin.  

İnSAn HüquqlArInI müDAFIə eDən 

TəŞKIlATlAr 

İnsan hüquqlarının müdafiəsi və təşviqinin təmin edilməsi 

üçün hər birimiz məsuliyyət daşıyırıq. Dövlətlər insan 

hüquqlarını müdafiə etməyi öhdələrinə götürmüş olsa-

lar da, Avropa və dünya ölkələrində bir çox qeyri-hökumət 

təşkilatları (QHT) bu sahədə fəal çalışır və insan hüquqlarını 

müdafiə, təşviq və inkişaf etdirir.  

  Şagirdlərdən  ölkənizdə  bu  sahədə  fəal  olan  QHT-ləri 

tapmalarını  istəyin.  Onların  məqsədləri  nədir?  Onlar  nə 

iş görürlər? Onların üzvləri kimlərdir? Regionunuzda in-

san hüquqlarını müdafiə edən başqa fəal təşkilat varmı? 

İnsan hüquqlarını müdafiə edən QHT-ni sinifdə bu haqda 

danışmağa dəvət etmək mümkündürmü?

---