Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
Konkret məsələ üzərində iş –
Öyrənilənlərin təhlili və tətbiqi
3
Vaxt:
30 dəqiqə (mövzunu oxumaq və suallara cavab vermək üçün)
və əlavə 20 dəqiqə (düzəliş, verilən mövzu üzrə müzakirələr
aparma)
Metod:
şagirdləri iki kiçik qrupa bölün (4-5). Onlardan aşağıda
verilmiş işin mətnini oxumalarını və sonra məlumat vərəqinin
köməyi ilə suallara cavab vermələrini istəyin. Hər qrup
cavablarının qısa təqdimatı üçün nümayəndəsini seçir.
12 il nikahdan sonra Lorenzo boşanmaq üçün ərizə
verir. Onun həyat yoldaşı etiraz etmir, ancaq məhkəmənin
boşanma haqqında hökm verməsi bir neçə il çəkir.
Lorenzo iki uşağı ilə əlaqə saxlamaq istəyir, amma ölkədəki
qanun boşanma prosesi başa catanadək buna icazə ver-
mir.
Suallar :
Bu məsələni həll etmək üçün Lorenzo Konvensiyanın
hansı maddəsi ilə müraciət etməlidir?
Lorenzonun Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə
göndərmək qərarına gəldiyi ərizənin müxtəlif etaplarını
təsvir edin.
boşanması və uşaqları
Lorenzo,
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
Konkret məsələ üzərində iş –
Öyrənilənlərin təhlili və tətbiqi
3
1996-cı ildə Roberto bir sıra qarət və maşın oğurluğuna
görə 20 il həbs cəzasına məhkum edilib. Məhkəmənin
yekun qərarından sonra cəzasını cəkmək üçün dövlət
həbsxanaya göndərilməzdən öncə altı ay müddətində
həbsdə qalır.
Roberto həbsdə saxlanmasının qeyri-qanuni
olmasından şikayətlənir. Üstəlik, saxlanma
şəraitinin pis olduğunu və ləyaqətini alçaltdığını
bildirdi. Ona ünvanlanan məktubların açıldığını
və həbsxananın rəhbərliyi tərəfindən oxunduğunu
söyləyir.
Suallar :
Robertonun əsas hüquqları pozulubmu? Əgər cavab
müsbətdirsə o zaman hansı hüquqları pozulub?
Roberto Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının hansı
maddələrinə əsaslanaraq şikayət edə bilər?
Robertonun vəkili onun saxlanma şəraiti ilə bağlı hansı
meyarlara istinad edə bilər?
Vaxt:
30 dəqiqə (mövzunu oxumaq və suallara cavab vermək üçün)
və əlavə 20 dəqiqə (düzəliş, verilən mövzu üzrə müzakirələr
aparma)
Metod:
şagirdləri iki kiçik qrupa bölün (4-5). Onlardan aşağıda
verilmiş işin mətnini oxumalarını və sonra məlumat vərəqinin
köməyi ilə suallara cavab vermələrini istəyin. Hər qrup
cavablarının qısa təqdimatı üçün nümayəndəsini seçir.
və məhkumluq
Roberto
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
Konkret məsələ üzərində iş –
Öyrənilənlərin təhlili və tətbiqi
4
Vaxt:
30 dəqiqə (mövzunu oxumaq və suallara cavab vermək üçün)
və əlavə 20 dəqiqə (düzəliş, verilən mövzu üzrə müzakirələr
aparma),
Metod:
şagirdləri iki kiçik qrupa bölün (4-5). Onlardan aşağıda
verilmiş işin mətnini oxumalarını və sonra məlumat vərəqinin
köməyi ilə suallara cavab vermələrini istəyin. Hər qrup
cavablarının qısa təqdimatı üçün nümayəndəsini seçir.
İvan qonşu ölkədə (Avopa Şurasınmn üzv dövləti) polis
tətərfindən həbs edilir. Sənədləri qaydasında olmadığı üçün
məhkəmə onu mənşə ölkəsinə deportasiya etmək qərarını
qəbul edir.
İvan onun işi ilə bağlı çıxarılmış qərarı şikayət etmək
istəyir. O, gəldiyi ölkədə ayrı-seckiliyə məruz qalan
milli azlıqdan olduğunu və ölkəsinə qayıtdığı təqdirdə
rəsmi orqanlar və ya üsyançılar tərəfindən işgəncəyə
məruz qalmaı və ya öldürülülmə ehtimalının olduğunu
söyləyir.
Suallar :
Ivan onu öz mənşə ölkəsinə qaytarmaqla bağlı qonşu
ölkədə çıxarılmış qərardan Avropa İnsan Hüquqları
Məhkəməsinə şikayət edə bilərmi? O, ərizəsini
Konvensiyanın
hansı
maddəsinə
(maddələrinə)
əsaslandıra bilər?
Hansı müddətə öz mənşə ölkəsinə qarşı şikayət verə
bilər?
deportasiya perspektivi
İvan və onun
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
Konkret məsələ üzərində iş –
Fikir mübadiləsi, insan hüquqlarına dair müzakirələr
4
“İndiyə qədər heç kimin yaşamadığı,
heç bir qanunun və qaydanın olmadığı
yeni bir olkə kəşf etdiyinizi təsəvvür
edin. Siz və qrupunuzun digər üzvləri
bu torpağın sakinlərisiniz. Bu yeni
torpaqda hansı sosial mövqeyə malik
olacağınızı bilmirsiniz.”
Fərdi şəkildə, hər bir şagird bu yeni ölkədə hər kəs
üçün təmin olunmalı olan üç insan hüququnu qeyd
etməlidir. Şagirdlərdən öz qrupları daxilində bu siyahını
bölüşmələrini və müzakirə etmələrini xahiş edin. Daha
sonra qrup vacib olduqlarını düşündükləri 10 insan hüqu-
qundan ibarət siyahını tərtib etməlidir. Sonra qrup yeni
ölkəyə ad verir və böyük kağız parçası üzərində insan
hüquqları siyahısı ilə birgə ölkənin adını yazır.
Hər qrup öz siyahısını digər qruplara təqdim edir.
Bundan sonra, sinif siyahısında hər hüquqla bağlı qeydlər
edin. Əgər hüquqlar təkrar olunarsa üstündən xətt çəkin.
Bütün qruplar öz təqdimatların etdikdən sonra sinifdən eyni və
ya bir-birinə zidd olan hüquqları müəyyən etmələrini istəyin:
Sinifin tərtib etdiyi hüquqlar siyahısını səmərələşdirmək
olarmı? Oxşar hüquqları birlikdə qruplaşdırmaq olarmı?
Bu siyahı reallığa nə qədər yaxındır?
Aşağıdakı mövzular üzrə digər suallar verilə bilər:
Bu müddət ərzində hansı hüquqlarla bağlı vacib
dəyişiklik oldu?
Siyahıya əlavə etmək istədiyiniz hər hansı başqa
hüquqlar varmı?
İnsan hüquqları universaldırmı?
Sizin regionda fəal insan hüquqları təşkilatları varmı?
Onların məqsədiləri nədir? Onlar nə edirlər? Onların
üzvləri kimlərdir?
Vaxt:
1 – 1½ saat.
Metod:
Sinifi 5 və ya 6 nəfərdən ibarət qruplara bölün və aşağıdakı
senarionu onlara oxuyun. Sonra aşağıdakı sualları verərək
müzakirələrə başlayın.
xəyali
ölkə
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
5
1. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası nə vaxt qəbul
edilmiişdir?
1948
1950
1959
2. Məhkəmədə hər ölkədən neçə hakim var?
bir
ölkədən asılıdır
işdən asılıdır
3. Kimlər Məhkəməyə müraciət edə bilər?
Avropa İttifaqı vətəndaşları
Avropa Şurasının üzv dövlətlərinin vətəndaşları
vətəndaşlığından asılı olmayaraq hər kəs
4. Bütün daxili müdafiə vasitələri tükəndikdən sonra
hansı müddət ərzində Məhkəməyə müraciət etmək olar?
sonuncu məhkəmə qərarının çıxarıldığı tarixdən
sonrakı altı ay müddətində
faktların baş verməsindən sonrakı 10 il müddətində
sonuncu məhkəmə qərarının çıxarılmasından
sonrakı ildə
5. Məhkəmə qərarının icrasına nəzarətə hansı orqan
məsuliyyət daşıyır?
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi
İnsan Hüquqları üzrə Komissar
Nazirlər Komitəsi
6. Hansı ölkə AİHK-nı imzalamayıb və ratifikasiya
etməyib?
Türkiyə
Belarusiya
İsveçrə
7. Aşağıdakı hansı sahə ilə bağlı artıq Məhkəmə qərar
verib?
milli müdafiə
kimyəvi çirklənmə təhlükəsi
bioetika
8. Avropa İttifaqının üzvü olan neçə ölkə AİHK-nı
imzalamayıb?
0
1
9
9. Konvensiyanın müddəalarının pozulması ilə bağlı
verilmiş qərarın icrasına kim məsulliyyət daşıyır?
Dövlətlər
Nazirlər Komitəsi
Məhkəmə
10. Ərizələr Məhkəməyə neçə dildə göndərilə bilər?
2
47
Üzv dövlətlərin hər birinin rəsmi dilində
Sınaq !
Görək nə
qədər bilirsiniz?
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
5
Sinağın cavabları :
1. 1950
2. bir hakim
3. vətəndaşlığından sılı olmayaraq hər kəs
4. son məhkəmə qərarından sonrakı 6 ay müddətində
5. Nazirlər Komitəsi
6. Belarusiya
7. kimyəvi çirklənmə təhlükəsi
8. 0
9. Dövlətlər
10. Üzv dövlətlərin hər birinin rəsmi dilində
Hüquqlarımız, azadlıqlarımız
!
Praktiki çalışmalar
AİHM-dən əlavə
6
Avropa Şurasının İnsan Huquqlarını
müdafiə edən digər alətləri
İllər ərzində Avropa Şurası Avropa İnsan Hüquqları
Konvensiyası ilə təmin olunmuş hüquqlara əsaslanan bir
sıra digər mətnlər də hazırlamışdır.
Avropa Sosial Xartiyası
Avropa Sosial Xartiyası (1961), onun Əlavə Protokolu
(1988) və yenidən baxılmış Xartiya (1996) əsas sosial
hüquqların qorunmasını təmin edir. Söhbət ilk növbədə iş
(ayrı-seçkiliyin olmaması, həmkarlar ittifaqı hüququ, so-
sial müdafiə hüququ), yoxsulluq və sosial təcrid olmadan
müdafiə və layiqli yaşam şəraitindən gedir.
İşgəncələrin qarşısının alınması üzrə Avropa
Konvensiyası
Avropa Şurasının İşgəncələrə və digər qəddar, qeyri-
insani, yaxud ləyaqəti alçaldan rəftar və cəza növlərinə
qarşı Konvensiyası 1987-ci ildə qəbul edilmişdir. Bu
konvensiya İşgəncələrin qarşısının alınması üzrə Avropa
Komitəsinin (CPT) tərtib etdiyi Avropa İnsan Hüquqları
Konvensiyanın təmin etdiyi hüquqların müdafiəsinə
əlavədir və məhbuslarla rəftarı görmək üçün onların
saxlanıldığı yerlərə baş çəkən müstəqil və qərəzsiz
ekspertlər tərəfindən hazırlanmışdır.
Milli azlıqların hüquqlarının müdafiəsinə dair
Çərçivə Konvensiyası
Bu milli azlıqların hüquqlarını ümumi şəkildə müdafiə edən
ilk çoxtərəfli hüquqi sənəddir. Onu ratifikasiya edən dövlətlər
tərəfindən riayət edilmək üçün prinsiplər müəyyən edir.
Bu prinsiplərə hüquq qarşısında bərabərlik, mədəniyyətləri
qorumaq və inkişaf etdirmək, milli kimlikləri, dinləri, milli
azlıqların dillərini və ənənələrini qoruyub saxlamaq
daxildir.
Irqçilik və dözümsüzlüyə qarşı Avropa Komissiyası
(ECRI)
1993-cü ildə təsis edilən bu Komissiya Avropa miqyasında
irqçiliyin bütün formalarına, ksenofobiyaya, anti-semitizmə
və dözümsüzlüyə qarşı mübarizəni gücləndirir. Bu
sahədə milli və beynəlxalq səviyyədə atılmış addımların
səmərəliliyini qiymətləndirir və bu fəaliyyəti bütün
səviyyələrdə təşviq edir.
Avropa Şurasının İnsan alverinə qarşı mübarizə
haqqında Konvensiyası
Konvensiya əsasən insan alveri qurbanlarının və onların
hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş hərtərəfli beynəlxalq
hüquqi sənəddir. O, həmçinin insan alverinin qarşısının
alınmasını və səmərəli istintaqın təmin edilməsini nəzərdə
tutur. Bu Konvensiya qurbanların (qadınlar, kişilər, uşaqlar)
kim olmasından və istismar formalarından (cinsi istismar
və ya məcburi əmək və ya xidmətlər və s) asılı olmayaraq
bütün alver tiplərinə tətbiq edilir.
www.human-rights-convention.org
www.echr.coe.int
www.coe.int/socialcharter
www.cpt.coe.int
www.coe.int/monitoring
www.coe.int/ECRI
www.coe.int/commissioner
www.human-rights-convention.org
Əlavə məlumat üçün aşağıdakı insan hüquqları saytlarına müraciət edin:
Avropa Şurası: www.coe.int
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi: www.echr.coe.int
Məhkəmə hökmünün icra edilməsi: www.coe.int/execution
Avropa Şurasının nəşrləri: book.coe.int
Avropa Şurası sənədləri: edoc.coe.int
Facebook: www.facebook.com/pages/Council-of-Europe/42276542714
Twitter: http://twitter.com/councilofeurope
Flickr: www.flickr.com/people/councilofeurope/
www.coe.int
Hüquq VƏ
azadlıqlar prakt
ıkada
Pedaqoji vəsait
aHİM-in tədrisi
1
İnsan hüquqları Avropa
Şurasının diqqət mərkəzində
2
Konvensiya və Avropa
İnsan Hüquqları Məhkəməsi
diqqət mərkəzində
3
Məhkəmə necə fəaliyyət göstərir?
4
Ərizələrə necə baxılır?
5
AHİK-nın sadələşdirilmiş
versiyası
6
Konvensiyanın
2-ci və 3-cü maddələri
7
Konvensiyanın
4-cü və 5-ci maddələri
8
Konvensiyanın
8-ci və 9-cu maddələri
9
Konvensiyanın
10-cu və 11-ci maddələri
10
Konvensiyanın 14-cü maddəsi
!
praktiki çalışmalar
1
Ölkəm və AİHK
2
Konkret məsələ üzərində iş
3
Konkret məsələ üzərində iş
4
Konkret məsələ üzərində iş
5
Sınaq
6
AİHM-dən əlavə
Hüquq VƏ
azadlıqlar
praktıkada
Pedaqoji vəsait
avropa Şurası
avropa İnsan
Hüquqları konvensiyası
aprel 2014
Graphic design: anne habermacher / PREMS 238413
AZE
Dostları ilə paylaş: |