İstehsalatda bəDBƏxt hadiSƏ VƏ peşƏ XƏSTƏLİKLƏRİ NƏTİCƏSİNDƏ
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.13. Tövsiyələr Qanunvericiliyə dair “İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə
- Xeyrinə istehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta
- “İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta üzrə aylıq sığorta
HESABAT İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏ VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ NƏTİCƏSİNDƏ PEŞƏ ƏMƏK QABİLİYYƏTİNİN İTİRİLMƏSİ HALLARINDAN İCBARİ SIĞORTA 26
Qanunvericiliyə dair “İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta haqqında” Qanunun Mövcud vəziyyət Analiz 3.1.1. hüquqi şəxslə və ya hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslə qanunvericiliyə uyğun olaraq bağlanılmış əmək müqaviləsi və ya mülki-hüquqi müqavilə əsasında əmək funksiyalarını yerinə yetirən şəxslər, dövlət orqanında çalışan dövlət qulluqçuları və digər işçilər (hərbi və ya xüsusi rütbəsi olan şəxslər istisna olmaqla); Qanunun 3-cü maddəsində sığorta olunanlar sırasında “mülki-hüquqi müqavilə əsasında işləyənlər” də vardır. Əslində mülki-hüquqi müqavilə əsasında işləyənlərlə münasibətlər Əmək Məcəlləsi əsasında deyil Mülki Məcəllə ilə tənzim olunur. Bu baxımdan bu cür münasibətlərdə işəgötürən və işçi münasibətləri, yəni əmək münasibətləri yoxdur. Qanun dəqiq göstərmir ki, mülki hüquqi müqavilə ilə işləyənləri kim sığorta etməlidir. Amma mahiyyətdən belə alınır ki, sifarişçi tərəf bu sığorta öhdəliyini daşıyır. Bu hal praktikada qüsurlara gətirir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 29 oktyabr tarixli 192 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Xeyrinə istehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta müqaviləsi bağlanılmalı olan şəxslərin bir illik əmək haqqı fondunun hesablanması” Qaydasının 2.1. bəndində göstərilir ki, “Sığorta haqqının müəyyən edilməsi üçün tətbiq edilən xeyrinə icbari sığorta müqaviləsi bağlanan şəxsin bir illik əmək haqqı fondu onun əmək müqaviləsində nəzərdə tutulan aylıq əmək haqqının (mülki hüquqi müqavilədə nəzərdə tutulan əmək funksiyasının yerinə yetirilməsinə görə muzdun bir aya düşən hissəsinin) on iki mislinə bərabərdir”. Mülki hüquqi müqavilə müddəti bir aydan az da ola bilər. Ümumiyyətlə mülki hüquqi müqavilələrdə vergilər və sosial ödəmələr bir qayda olaraq ödəmə mənbəyindən həyata keçirilmir. Tövsiyə Mülki hüquqi müqavilə yalnız o zaman bağlanıla bilər ki, görülən işin və ya göstərilən xidmətin xarakteri muzdlu əməyə uyğun deyildir və birdəfəlikdir. Bu baxımdan mülki hüquqi müqavilələr üzrə icbari sığorta icraçının özü tərəfindən həyata keçirilməlidir. Bu müddəa müvafiq qanunda imperativ şəkildə göstərilməlidir.Belə sığorta olmadıqda məsuliyyət icraçının üzərinə düşməlidir. HESABAT İSTEHSALATDA BƏDBƏXT HADİSƏ VƏ PEŞƏ XƏSTƏLİKLƏRİ NƏTİCƏSİNDƏ PEŞƏ ƏMƏK QABİLİYYƏTİNİN İTİRİLMƏSİ HALLARINDAN İCBARİ SIĞORTA 27
Analiz 14.1. Sığorta haqqı bu Qanuna uyğun olaraq xeyrinə icbari sığorta müqaviləsi bağlanılmalı olan şəxslərin müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada hesablanan bir illik əmək haqqı fondunun sığorta tarifinə hasili əsasında müəyyən edilir. Bu müddəanın tətbiqi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 29 oktyabr tarixli 192 nömrəli qərarı ilə təsdiq olunmuş
yaradır. Belə ki, sığorta şirkətləri icbari sığorta üçün 12 aylıq əmək haqqının müvafiq risk qrupu üzrə faizi miqdarında vəsaitin ödənilməsini tələb edirlər. Əgər işçi ilə əmək müqaviləsi bir neçə ay üçün bağlanmışdırsa belə halda da ödəniş illik əmək haqqı fonduna müvafiq həyat keçirilir.
13.2. Sığorta tarifləri hər təqvim ili üçün müəyyən olunur. 13.3. Növbəti təqvim ili üçün sığorta tarifləri cari ilin dekabr ayının 1-dək müəyyən olunmalıdır. İstehsalatda bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından icbari sığorta tariflərinin müəyyən edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 5 noyabr 2010-cu il tarixli 200 saylı qərarı qəbul olunmuşdur. Bu tariflər 2011-ci il ücün müəyyən edilmişdir. Sonrakı il üçün belə qərarın qəbul olunmaması praktikada problemlər yaradır.
Qanunun 13.2. və 13.3. maddələrinə dəyişiklik edilməlidir. Tariflər hər il üçün deyil müddətsiz müəyyən olunmalıdır. Tariflərin dəyişdiriləməsi yalnız zərurət yarandıqda həyata keçirilməlidir. Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|