3.8.4.
Pambığın kombaynla rulon formasında
bağlanması
Yığılmış pambığı qoşquya boşaltmaq bəzən çox
vaxt aparır, pambığın yerə tökülməsinə səbəb olur.
Bunun qarşısını almaq üçün yığılmış pambığı
rulon formasında qablaşdıran kombaynlardan
istifadə edilir.
John Deere JD 690 markalı 6 cərgəli
pambıqyığan kombayn pambığı yığır, təmiz pambığı
rulonlayır və üzərini bir neçə qat
polietilen materialla
üzləyir. Belə rulonlar hətta 6 aya yaxın müddətdə
saxlanıla bilir.
Şəkil 3.30. John Deere JD 690 markalı 6
cərgəli pambıqyığan kombaynla pambiğin
rulonlu kiplərlə toplanması.
Belə rulonları sonradan pambıq qəbulu məntəqələrinə və ya emal zavodlarına daşımaq
asan olur.
Unutmayın! John Deere
pambıqyığan kombaynı iş zamanı yığılmış pambıq kütləsini rulon
halında formaya salır və sahə kənarında xüsusi ayrılmış yerdə toplanır (Şəkil 3.30).
3.9.
Nəzarət cihazları
Traktorların özüyeriyən kombaynların sistem və mexanizmlərinin normal işinə nəzarət
etmək, normal fəaliyyət göstərməsini xarakterizə edən göstəricilərə daim nəzarət
etmək üçün
kabinada sürücünün cihazlar lövhəsində müxtəlif cihazlar qoyulur. Bu cihazlar soyutma, yağlama,
qidalanma, hidravlik və elektrik sistemlərinin, idarə etmə orqanlarının normal fəaliyyətini əks
etdirir.
Yağlama sistemində və hidravlik sistemdə yağın təzyiqinə, süzgəclərin çirklənməsinə və s.
nəzarət edilir.
Soyutma sistemində soyuducu mayenin temperaturuna nəzarət edilir. Elektrik sistemində
sistemdə olan cərəyan şiddətinə nəzarət edilir.
Tormoz mayesinin səviyyəsi və təzyiqinə nəzarət edilir.
Odur ki, sürücü mütəmadi olaraq bu cihazların göstəriciləri əsasında texnikanın texniki
vəziyyəti haqqında məlumat əldə etməklə nəzarət edir.
3.9.1.
Yağ səviyyəsini ölçən cihaz
Diqqət!
Aqreqatın işi zamanı kabinadakı
ekranda yağın səviyyəsini ölçən xüsusi cihazın
(mikromanometr) göstəricisinə fikir
verilməlidir
(Şəkil 3.31).
Şəkil 3.31. Kabinada yağın səviyyəsini ölçən
mikromanometr.
60
3.9.2.
Traktorun hidravlik sistemində yağın
təzyiqinə nəzarət
Unutmayın!
Traktorun hidravlik sistemində
yağın təzyiqinə elektro istilik impulslu yağ təzyiqi
göstəricisi vasitəsilə nəzarət olunur (Şəkil 3.32).
Şəkil 3.32. Hidravlik sistemdə yağ təzyiqi
göstəricisi.
3.9.3.
Soyuducu mayenin temperaturuna nəzarət
Özüyeriyən texnikada mühərrikin soyudulması
vacibdir. İş rejimində mühərriklərin yüklənməsi
artdığından onun hissələri çox qızır. Odur ki, qızmış
hissələr nominal temperaturadək soyudulmalıdır.
Şəkil 3.33-də göstərildiyi
kimi mayenin temperaturu
80-93
0
C həddində olsa mühərrik normal
soyudulacaq. Mayenin temperaturu 100
0
C-yə
yaxınlaşması təhlükəlidir. Bu, suyun qaynama
temperaturudur, odur ki, mühərriki soyudula bilmir
və ciddi fəsad verə bilər.
Yadda saxlayın!
Aqreqatın kabinasında suyun
temperaturuna nəzarət cihazı qoyulur. YT-250 və s.
tipli temperatur göstəricisi yerləşdirilir.
Şəkil 3.33. Suyun temperaturuna YT-250
tipli nəzarət edən cihaz.
3.10. Soyutma üçün havalandırma kanalları, mühərrik üçün hava ötürülməsi
Traktor və kombaynların mühərriklərində iki soyutma sistemi tətbiq edilir. Maye ilə
soyutma, hava ilə soyutma. Həm maye
ilə soyutmada, həm də hava
ilə soyutmada hava iştirak
edir. Maye ilə soyutma sistemində hava mayeni soyudan radiatoru soyudur. Hava
ilə soyudulan
mühərriklərdə isə hava bir başa silindrləri soyudur.
Odur ki, mühərriklərin soyudulması üçün hava kanalları haqqında məlumat əldə
edilməlidir.
61
3.10.1.
Maye ilə soyutma sistemində hava
kanalları
Maye ilə soyudulan mühərriklərdə soyuducu
mayenin soyudulması vacibdir. Maye radiatorda
soyudulur. Radiatorlarda olan su borularının
ətrafında hava kanalları olur (Şəkil 3.34).
Ventilyatorun yaratdığı hava axını radiatorun maye
axan şaquli kanalları ətrafında hərəkət etməklə
onların soyumasını və bununla
da mayenin
soyumasını təmin edir.
Radiatorda soyumuş maye yenidən mühərrikin
su köynəklərinə qaytarılır.
Şəkil 3.34.-də:
a - borulu-tamasalı hava kanallı radiator;
b - borulu-lentli hava kanallı radiator.
3.10.2.
Mühərriklərin hava ilə soyudulması
Diqqət!
Bəzi
traktorunun mühərrikində
soyutma üçün havalandırma kanalları yerləşdirilir.
Havalandırma kanalları silindrlərin
hər birinin
ətrafında olur (Şəkil 3.35). Şəkildən göründüyü kimi
mühərrik işlədikdə qayış ötürməsi ilə fırlanma
hərəkəti dirsəkli valdan ventilyatorun valına verilir.
Ventilyatorun yaratdığı hava axını mühərrikin
silindrlərinin hava kanallarına istiqamətləndirilir.
Hava axını silindrlərin ətrafında dövr edərək onu
xaricdən soyudur.
3.10.3.
Üfürücü havanın soyuducusu
Unutmayın!
Bir sıra mühərriklərdə, məsələn
4D20 Hover H5 DT MT-də mühərrikin soyudulması
və ya yanma prosesi üçün
hava ötürücü sistem
yerləşir (Şəkil 3.36).
Şəkildə 3.36-də:
1 - Genişləndirici qab;
2 - Soyuducu mayenin dövr etdirilməsi üçün nasos;
3 - Üfürücü havanın soyuducusu;
4 - Turbokompressor;
5-Üfürücü
havanın
soyudulması
sisteminin
radiatoru;
6 - Drossel;
7- Əks klapan.
Şəkil 3.34. Maye ilə soyutma sistemində
hava kanalları.
Şəkil 3.35. Mühərrikin hava ilə soyudulma
sxemi və hava kanalları.
1 - qayış ötürməsi;
2 - hava kompressoru-ventilyator;
3 - mühərrikin gövdəsinin qabığı;
4 - silindrlərin qabırğası;
5 - silindr;
6 - hava qapağı
Şəkil 3.36. Mühərrikin soyudulması və ya
yanma prosesi üçün hava ötürücü sistem.
62
