LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
Asi Aşkar asi bax 1. üsyançı; 2. günahkar 1 asiləndirmək bax hiddətləndirmək asiman bax göy I asimani bax təmiz 1 asket bax guşənişin asqı bax paltarasan 1 ASQIRIQ Adam üzünü silib dəsmalı ci binə qoymamış Salman kişinin yeni asqırıq yaylımı başlayır (R.Rza); SƏBİR Ta gəlirik biz də bir az anlayaq; Məhzəri-irfanda vurur tək səbir (M.Ə.Sabir); ASQIRTI.
nə öskürdü, nə də asqırdı (Mir Cəlal); SƏ BİR GƏTİRMƏK (VURMAQ) Arvad qanov qırağı ilə gedirdi, birdən səbir gətirdi (“Qaraqaşın nağılı”),
lərdən; Asmışdılar üç nəfər (M.Rzaquluzadə); DAR AĞACINA ÇƏKMƏK [Fəxrəddin:] ..Günahsız qardaşlarımızı və əziz vətəndaş larımızı dar ağacına çekmişdilər (M.S.Ordu badi); DARA ÇƏKMƏK [Fəxrəddin:] Əmir İnancı da, onun vəziri Toxtamışı da dara
[Səfiyə:] ..Fləbs olunanların hamısını edam etmişdilər (M.S.Ordubadi). 2. ASMAQ, QARMAĞA KEÇİRMƏK 3. asmaq bax sərmək 2 asta bax yavaş asta-asta bax yavaş-yavaş ASTANA (qapının girəcəyi) [Güləbetin] tez dönüb içəri girmək istəyəndə astanada arıq, uzunboylu atası ile qarşılaşdı... (M.İb rahimov); GİRƏCƏK Ziynet qayıtdı, girə cəkdə dayandı (B.Bayramov); KANDAR ..Mümtaz Mötebərov qardaşların bir-birini duz kimi yaladıqlarını görəndə, dümağ ağardı və qəfildən qapınm kandarında üzüstə sərildi (M.Hüseyn); QAPININ AĞZI Şahnigar gözü alışana qədər qapının ağzında dayandı (İ.Şıxlı).
bət, bu həvəs (S.Rüstəm); ARXAYIN(CA) Otuz-qırx addımlıqda iki atlı arxayınca söh bət edərək gəlirdi (Çəmənzəminli); DİNC Elə ki azacıq dinc olur yerim; İstəsəm gecə dən bir çimir dadam... (M.Araz); Ac başım, dinc başım, səbr, təvəkkül; Çırpınmaq bilmə yən xəstə bir könül... (M.Müşfiq); RAHAT Rahat nəfəs çəkə bilmir uyquda (A.Sehhət). ASUDƏLİK [Əli:] Aşna, dərvişlikde de asudəlik yoxmuş (Çəmənzəminli); ARXA YINLIQ Lakin arxayınlıq şəraitində nə qə dər olsa belə, en xırda şey... əsgəri narahat edir (Ə.Əbülhəsən); AZADLIQ, DİNC
(B.Vahabzadə), aş bax 1. plov; 2. xörək aşçı bax aşpaz aşxana bax yeməkxana AŞIQ (sazla çalıb oxuyan, həm də söz qoşan şair) Aşıq, bu yerləri sən xəbər alsan; Ayıldı dünyanın şöhrəti insan (S.Vurğun); OZAN (arx.) [Dedə Qorqud:] Ata ayağı iti, ozan dili çevik olar (Anar); YANŞAQ (arx.) [Cəfər Paşa Koroğluya:] Yanşaq, indi de sən özün kimsən? Kimin yanşağısan? (“Koroğlu”).
macı qalxıb, aşırımın üstündə dayandı. Dağın o biri ətəyinə səpələnmiş naxırı gördü (İ.Məlikzadə); GƏDİK Dəvə boynu kimi əyri dağ gədiklərini Murad dəfələrlə Əzizə tərifləmişdir (Ə.Veliyev). 1. AŞIRMAQ, ÇEVİRMƏK, YIXMAQ 2. aşırmaq bax yemək 1 aşiq bax vurğun aşiyan bax yuva 1 AŞKAR (gizli olmayan) [Hatemxan:] Bu ki hamıdan qabaq senə aşkardır (S.Rəhimov); AÇIQ Nədir günahınız, açıq danışm; Üstümə qayıdan yazılarım, siz! (M.Araz); AÇIQ- AŞKAR [Musa:] Görürəm ki, açıq-aşkar özbaşınalıq edir (B.Bayramov); AYDIN [iran qızı:] indi de oğluna mehz Ulduzu namizəd seçməsinin səbəbi mənə aydın idi (M.İbra himov); BARİZ Atanın bu xüsusiyyətləri
qızı ilə qarşılaşdığı zaman daha bariz bir şə kildə meydana çıxır (M. Arif); BƏLLİ [1-ci kəndli:] Dinirik cəza, dinmirik cəza. Bizim sözümüz bəllidir (M.F.Axundzade); ƏYAN [Zəki Əfəndi:] Əgər yaxşı yazdın və sənin ləyaqətin bizə aşkar və əyan oldu... (C.Məm- mədquluzadə); MƏLUM [Nurmohəmməd:] Belə isə cəsarət edib soruşuram: bir yolun ki, indiki şəraitdə heç bir yerə çıxmadığı mə
(M.İbrahimov); NÜMAYAN (kl.əd.) Tavus kimi cilvələnir o canan; Göz önündə dərhal olur
nümayan (A.Şaiq); VAZEH [Vəzir:] Qərəzin budur ki, mən mətləbi vazeh açıb sənə danışam (M.F.Axundzadə); ZAHİR Tahir, zahir hünərlərin var; Bahir, zahir sə- mərlerin var (M.Ə.Sabir),
qoyub axund ilə məsləhət eləyirik (C.Məm- mədquluzadə); AŞÇI Aşçı Nataşa borş gə tirdi.. (Çəmənzəminli); XÖRƏKBİŞİRƏN Gecənin qaranlığında şəfəqlər oynaşır, çu qun qazanlarda xörəkbişirənlərin kölgəsi bir nəhəng kimi uzanıb zəmilərin ortasında gə zişirdi (İ.Şıxlı). aşpazxana bax mətbəx aşüftə bax pərişan 1 aşüftəhal bax pərişan 1 aşüftəlik bax pərişanlıq AT (ev heyvanı) Göy ot xımırtladan atların fınxırtısmdan və gecə böcəklərinin həzin səslərindən başqa heç nə eşidilmirdi (İ.Şıxlı);
maq istədi. Lakin madyan fınxırıb dərhal aralandı (Q.Xəlilov); SƏMƏND Deyirsən deməli şikəstdir sənin; Məhəbbət yolunda mindiyin səmənd (Ə.Kürçaylı).
nasını hələ də başa düşməyən Qaraş, bir dəfə dədəsindən xəbər aldı, atasının əvəzindən anası cavab verdi (Ə.Vəliyev); PAPA (dan.) Papam da mamama həmişə Mila xanım de- Aşna yir (Ə.Qasımov); PƏDƏR (kl.əd.) Bihörmot olubdur pədərə pəser; Yüzdə biri yaxşı olur ittifaq (Q.Zakir); VALİD (kl.əd.) Madər- ləriniz etdi sizə mehrü məhəbbət; Ağuşi- şəfəqqətdə sizi bəslədi rahət; Validləriniz xərcinizə etdi kefalət... (M.Ə.Sabir),
Xalıqovun ləqəbi ata-babasının əlden-ele keçən peşəsi ilə əlaqədardır (B.Bayramov);
tan oğlu şeytan, ürəyim düşdü ki, vay sənin abavü əcdadın gorbagor olsun (C.Cabbarlı); DƏDƏ-BABA Bunlar dədə-baba ayran ta panda çörək, çörək tapanda ayran tapmazlar (S.Rəhimov); ƏCDAD [Qürbət Kərim:] Ondan tək mən qorxmuram, Allah göstermə sin, elinə girəvə düşsə, əcdadımızı qəbirdən çıxardar (M.Hüseyn); ABA. atabaxan bax mehtər ata-baba bax dədə-baba ATALI, DƏDƏLİ (atası olan) ATALIQ (həqiqi atanın əksi) ..Məleykə bütün əhvalatı açıb Könülə danışdı, məlum oldu ki, təqsir atalığındadır (X.Hasilova);
bir döyərdim ve bu da qaçardı dədəliyinə şikayətə (C.Məmmədquluzadə); ÖGEY
müharibədə həlak olmuş, anası xərçəng xəs təliyindən ölmüşdü (Ə.Kərim).
şənlik) Bəli, bu gecə kənddə; Atəşbazlıq ola caq (M.Rzaquluzadə); ATƏŞFƏŞANLIQ Qaynaq şamlarının gözqamaşdırıcı qığıl cımları ətrafa sıçradıqca, bayram günləri düzələn atəşfəşanlığı xatırlayırdı (Əlizadə); FİŞƏNGBAZLIQ. Atəşbazlıq 31
Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|