LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yuxulamaq 411
Yoxuş YOXUŞ (yolun dağa, təpəyə qalxan his səsi) Duzlu göl dön sonra topuğacan quma bata-bata yoxuşu qalxıb yenə də sal qaya ların üstünə çıxdılar (Elçin); DİK Qalxdığı mız yoxuş, endiyimiz dik.. (D.Nəsib); YAL Maşın balaca bir yalı aşdı (Q.Xelilov). 1. YOL O qarlı düzlərə baxıb yanırdı; Yolçular getdikco yol uzanırdı (S.Vurğun); CIĞIR (kiçik yol) [Qəmər] ..dəndənəli sə nəyindən yapışıb kürəyinə atdı, uzun qum ral saçı ilə tırmaclaya-tırmaclaya, qıvrılıb açılan cığır ilə keadə yönəldi (S,Rəhimov); DOLAY (əyri-iiym, dolama yol) Qardaşım! Görürəm dağlardan keçən; yaşıl dolaylarda ayaq izləri (S.Vurğun); RAH (kl.əd.) Bu rah- dan etmək olmaz ikrah.. (Füzuli); SİRAT (köhıı.) Zülmət gecələrdə saçaraq nurini san- sız; Azmışlara hey göstərir o doğru siı-atı (A.Şaiq); TƏRİQfib'/ın.) Zülmota sövq edən cühəla rəhnümaləri; Düzd-fançr-rast olan hər gəcnümaləri (Ə.Nszmi); YOLAĞA (kiçik və
sola buruldu (Ə.Vəliyev). 2. yol bax üsul 3. yol bax dəfə 4. yol bax məsafə yolagetməz bax bədxasiyyət yolağa bax yoll yolçu bax 1. səyyah; 2. dilənçi 1. YOLDAŞ Qz deyir ki: “Gözəldir; Ço bana yoldaş olmaq; Xana həmdəm olunca; Xoşdur qara daş olırıaq’' (M.Rahim); ARQA- DAŞ (köhıı.) Bu trqadaş böyük bir dövlət vəkilidir (C.Cabbarlı); CUR Üzündə ağ rü- bəndi, ayağında çaxçuru; Yanında öz həm dəmi, din yoldaşı, öz curu (M.Rahim); EŞ
lərdən duyuldu qehqəhəler (H.Cavid); YAR ...Sakit axan Arazları; Sınamışam dostu,yarı (S.Vurğun); DOST (bax). 2. YOLDAŞ Əvvəl yoldaş, sonra yol (Məsəl); YOL YOLDAŞI Ürküb qaçır dağ döşündən bir sürü ceyran; Yol yoldaşı alır həmən onları nişan (S.Rüstəm); CIĞIRDAŞ. 410 Yorğun
3. yoldaş bax arvad 1; ər yolgöstərən bax bələdçi yolkəsən bax soyğunçu yollanmaq bax getmək 1 yolla(t)maq bax göndərmək I YOLUXMAQ (birinin halım bilmək iiçüıı yanma getmək) Mirzə Mehdi hokimbaşı həftədə iki-üç dəfə onu yoluxurdu (Ə.Haq verdiyev); BAŞ ÇƏKMƏK [Naməlum adam;] Sizə baş çəkməyi özümə borc bildim (M.İbrahimov); BAŞ VURMAQ [Pası] Cə- bini yəhərli atın qucağına alaraq, kənddə ev lərinə baş vurmağa gəlmişdi (S.Rəhimov); DƏYMƏK (məc.) Axşamüstü xəstəyə də- yənlərin gələn vaxtı qapı döyülmədi (R.Rza); YOXLAMAQ. II YOLUXMAQ (mikrob, azar), KEÇ MƏK, SİRAYƏT ETMƏK YOLUXUCU (tib ) (hər hansı bir xəstə
Yazırsan bu naxoşluq misri naxoşluq kimi bir şeydir.. (C.Məmmədquluzadə); YOLUXMA O, özünün sağlam olduğunu və böyük diq qət nəticəsində özünü yoluxma xəstəliklər dən qoruya bildiyini iddia edirdi (M.S.Ordu- badi); KEÇİCİ, SİRAYƏTEDİCİ. YORĞAN-DÖŞƏK İndi Anna evində təzə yorğan-döşəkdə uzanıb xəyala dalmışdı (M.Hüseyn); BƏSTƏR (kl.əd.) [Əvam:] An lamam hərgiz, cəhalət bəstəriııdə yatmışam (M.Ə.Sabir); RƏXTXAB (kl.əd.) Rzaqulu xan rəxtxab içində hər tərəfə dönür, hər səmtə hərəkət edir, sızıldayır, Böyükxanım da başının üstündə əyləşib deyir: Kişi, Allaha bax! (M.S.Ordubadi); YATACAQ Gülsüm qan yuxudan gülə-gülə ayılıb yatacağın üstə oturdu (Çəmənzəminli); YATAQ [Qətibə] yata bilmədi, yatağından qalxıb xələti üstünə saldı... (M.S.Ordubadi); YER (məc.) [Vahid:] yerin içində oturub, yuxudan tamam ayılmaq üçün neçə dəfə kirpiklərini çaldı (Mir Cəlal). YORĞUN (yorulmuş halda) İşdən sonra
üçün gərək bir dincəlmək məkanı ola (Çəmənzəminli); HEYSİZ [Göyərçin:] Ax, heysiz qan, kirdarsız qarı! (S.Rəhimov); ÜZGÜN [Zakir] sonra iizgiin bir halda cavab verdi (Il.Seyidbəyli); YORNUQ [Kərbə- layı:] ...axşam da yornuq gəlib başımı atıram yerə (Ə.Haqverdiyev); ƏZGİN [Həmid] ya man əzgin idi (H.Abbaszadə); HALSIZ (bax). YORMAQ [Balağa:] Səni bərk yorduq, zərəri yoxdur, bunun senə faydası var (H.Abbaszadə); ƏLDƏN SALMAQ [Qən dab:] Əmim menə çox baxıb, çox düşün dükdən sonra birdən dilləndi: — Səni əldən
nağıl danışmaq (B.Bayramov); GÜCDƏN SALMAQ, TABDAN SALMAQ, TAQƏT DƏN SALMAQ, ÜZMƏK, yornuq bax yorğun YORUCU, AĞIR, ƏZİYYƏTLİ, ÜZÜCÜ YORULMAQ [Zübeydə:] Ağagül, qadası,
DÜŞMƏK (fr.v.) Yardan xali görüb bəzmi ayaqdan düşdiim (S.Ə.Şirvani); ƏLDƏN DÜŞMƏK (dan.) [Səkinə:] Yazıq balam, lap əldən diişdii (A.Şaiq); ƏLDƏN-DİLDƏN DÜŞMƏK (fr.v.) [Qəndab:] ..Şirin dayı, özüm də lap əldən-dildən düşmüşəm (B.Bay ramov); GÜCDƏN DÜŞMƏK Qızım, tor paq da insan kimi yorulur, gücdən düşür, gərək ona qulluq eləyəsən... (M.İbrahimov); TABDAN DÜŞMƏK (fr.v.) [Odunçuoğlu]
(Ə.Məmmodxanlı); ÜZÜLMƏK (ınəc., dan.) [Qurban Qəndaba:] Sən yorularsan, üzülər
yovuqlaşmaq bax yaxınlaşmaq yöndəm bax görünüş 1. YÖNDƏMSİZ, BƏDƏNDAM (köhn), BƏDHEYBƏT, EYBƏCƏR (bax); HEY VƏRƏ, NATARAZ, YEKƏ (dan.); ZORBA 2. YÖNDƏMSİZ, NAQOLAY, NARA HAT, KOBUD yönəlmək bax getmək 1 yönəltmək bax tuşlamaq yönlü bax 1. yaxşı 1; 2. üzüyola
yönsüz bax L pis; 2. fərsiz yör-yöndəm bax görünüş yubandırmaq bax gecikdirmək yubanmaq bax gecikmək yubatmaq bax gecikdirmək YUBİLEY (bir hadisənin və yaxud bir
köhnə dostun, dünyanın ən qədim xalqların dan biri olan hind xalqının dahi ədibinin, bö yük insanpərvər bir mütəfəkkirin yubileyidir (M.Arif); İLDÖNÜMÜ (hər hansı bir tarixi
Mixail Qradov anasının ölümünün ildönümü münasibətilə komandanlıqdan icazə alıb gəl mişdi (H.Abbaszade). yubka bax tuman yuxa bax lavaş 1. YUXU [Mərdan:] Düz deyirsiniz Yunis müəllim, yayda yuxum elə bil ərşə çəkilir (X.Hasilova); ÇİMİR (dan., az müddətli yat
Qoy bir çimir də yatsın (Ə.Mustafayev); XAB (kl.əd.) Batmışdı tərə o xab içində; Bir dən durub iztirab içində (A.Şaiq); RÖYA Röyadə mən keçən gecə eylərkən ahu-zar (H.Cavid); UYQU (köhn.) Yanaşar bəstəri- ətfala ana; Uyqudan yavrusu istər oyana (A. Səhhət). 2. yuxu bax yuxugörmə YUXUGÖRMƏ (yatarkən yuxuda görü lən şey, hadisə) Yuxu və yuxugörmə haqqında çox danışmaq olar (Qəzetlərdən); RÖYA Guya mən onun faciəsini röyada görmüşəm, əslində isə o sağdır, salamatdır (S.Qədir- zadə); VAQİƏ Məhəmmədhəsən əmi yatıb bir vaqiə gördü.. (C.Məmmodquluzade); YUXU [Sənubər] hərdən qalxırdı, hərdən enirdi və yuxuda özü də bilmirdi ki, bu yu xudur.. (Elçin). YUXULAMAQ Bahadır artıq yatırdı. Anya da tez ywculadı (R.İbrahimbəyov); UYUMAQ Uyuyuruq rahat-rahat, uyuyuruq xumar-xumar (M.Müşfiq); YUXU APAR MAQ (fr.v.) Birdən onu [Maratı] yuxu apardı (M.Hüseyn); MÜRGÜLƏMƏK (bax), YATMAQ (bax). Yuxulamaq 411 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|