MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

198 

198 

8.    Xronoloji  və  ağıl  yaĢları  bir-birindən  nə  ilə 

fərqlənir? 

9. Əqli istedad əmsalı hansı düsturla hesablanır? 

10.Qabiliyyətlərin quruluĢunu Ģərh edin. 

11.Ümumi və xüsusi qabiliyyətləri xarakterizə edin. 

12.Talant və dahilik haqqında danıĢın. 

13.Təbii imkanlar qabiliyyətdə nə kimi rol oynayır? 

14.Ünsiyyətin qabiliyyətdə yeri nədən ibarətdir? 

15.Qabiliyyətlərin  formalaĢmasından  danıĢın.  Ona 

təsir edən amillər hansılardır? 

 

Referat, məruzə və müstəqil tədqiqat üçün mövzular 

 

1. Qabiliyyətlər və onların quruluĢu. 

2. ġagirdlərdə qabiliyətlərin inkiĢafı. 

3. Ġnsan qabiliyyətlərinin sürətli inkiĢafı Ģərtləri. 

4. Qabiliyyətlər və təbii imkanlar. 

Ədəbiyyat 

 

Əlizadə  Ə.Ə.  Ġstedadlı  uĢaqlar.  Psixoloji  məsələlər. 

Esselər, etüdlər. - Bakı, 2005. 

Əlizadə Ə.Ə. Müasir Azərbaycan məktəbinin psixoloji 

problemləri. - Bakı,1998,s.187-213. 

Qədirov Ə.Ə. YaĢ psixologiyası. - Bakı, 2002 

Xrestomotiə  po  vozrastnoy  i  pedaqoqiçeskoy 

psixoloqii- M, 1981 

Leytes  N.S.  Umstvennıe  sposobnosti  i  vozrast.  -  M, 

1971, s.129-278  

9.Leytes  N.S.  Sposobnosti  i  odarennostğ  v  detskie 

qodı. M. -1984  

Teplov B.M. Ġzbrannıe trudı. V 2 kn.  - T 1, M.-1985, 

s.15-41 

Odorennıe deti - M. 1991,  s.15-67;153-157. 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

199 

199 

199 

199 

199 

199 

199 

199 

199 

Qureviç  K.M.  Ġndividualğno  –  psixoloqiçeskie 

osobennosti Ģkolğnikov. M. 1988, s.53-72. 

Petrovskiy A.V., ƏroĢevskiy M.Q. Psixoloqiə. – M., 

2001, s. 475-496. 

 

 

 

 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

200 

200 

ALTINCI HĠSSƏ 

ġƏXSĠYYƏT TƏLĠM VƏ TƏRBĠYƏNĠN 

OBYEKTĠ KĠMĠ 

 

18-ci  FƏSĠL 

 

YAġ VƏ PEDAQOJĠ PSĠXOLOGĠYANIN 

PREDMETĠ, VƏZĠFƏLƏRĠ VƏ METODLARI 

 

Qısa xülasə 

 

YaĢ  və  pedaqoji  psixologiyanın  predmeti.    YaĢ 

psixologiyası  haqqında  anlayıĢ.  Psixi  inkiĢafın  Ģəraiti  və 

hərəkətverici  qüvvələri.  Psixi  inkiĢafın  qanunauyğunluqları. 

Pedaqoji  psixologiyanın  predmeti.  Pedaqoji  psixologiya  müasir 

psixologiya  elminin  sahələrindən  biri  kimi.  Tərbiyə,  təlim  və 

pedaqoji  fəaliyyətin  psixoloji  qanunauyğunluqlarının  öyrənilməsi 

pedaqoji psixologiyanın predmeti kimi. 

YaĢ  psixologiyasının  əsas  bölmələri  və  vəzifələri.  YaĢ 

psixologiyasının  bölmələri:  uĢaq  psixologiyası,  yeniyetmələrin 

psixologiyası,  gəncliyin  psixologiyası,  yaĢlı  adamların  psixo-

logiyası, uzun ömürlülük psixologiyası. YaĢ psixologiyasının nəzəri 

və praktik vəzifələri. 

Psixi  inkiĢafın  yaĢ  dövrləri.  Psixi  inkiĢafın  yaĢ  dövrlərinin 

müəyyənləĢdirilməsi 

prinsipləri. 

YaĢ 

dövrlərinin 

ümumi 

xarakteristikası. 

Müasir  pedaqoji  psixologiyanın  əsas    problemləri,  

vəzifələri və bölmələri. UĢaqların həyatının senzitiv dövrləri; təlim 

və  inkiĢafın  qarĢılıqlı  əlaqəsi;  təlim  və  tərbiyənin  ümumi  və  yaĢla 

bağlı  olan  cəhətlərinin  əlaqəsini  aĢkara  çıxarmaq  problemləri; 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

201 

201 

201 

201 

201 

201 

201 

201 

201 

«çətin»  uĢaqlar,  qaçqın  və  köçgün  uĢaqların  reabilitasiyası 

problemi.  Pedaqoji psixologiyanın əsas bölmələri, nəzəri və praktik 

vəzifələri.  

YaĢ  və  pedaqoji  psixologiyanın  metodları.  YaĢ  psixolo-

giyasında  istifadə  olunan  metodlar  kompleksinin  psixologiya 

elminin  müxtəlif  sahələrindən  götürülməsi.  UĢaqlarla  iĢ  zamanı 

müĢahidə  metodu.  Ana  gündəlikləri.  UĢaqların  öyrənilməsində 

sorğudan  istifadə.  YaĢ  psixologiyasında  eksperiment  və  testlərdən 

istifadə.  Pedaqoji  psixologiyanın  metodları.  Pedaqoji  psi-

xologiyanın  ümumi  və  xüsusi  metodları.  TəĢkiledici,  prosedur, 

qiymətləndirici,  faktların  toplanması  və  iĢlənməsi  metodları. 

Psixoloji məsləhət, korreksiya, psixoloji-pedaqoji eksperiment və s. 

metodları. 

 

 

VI.18.1. YaĢ və pedaqoji psixologiyanın predmeti 

 

Y a Ģ   p s i x o l o g i y a s ı   h a q q ı n d a   a n l a y ı Ģ .  

Y a Ģ   p s i x o l o g i y a s ı   m ü a s i r   p s i x o l o g i y a n ı n  

ə s a s  

s a h ə l ə r i n d ə n  

b i r i d i r .  

Y a Ģ  

p s i x o l o g i y a s ı n ı n   p r e d m e t i n i   b i r i n c i   n ö v b ə d ə  

i n s a n   p s i x i k a s ı n ı n   i n k i Ģ a f   d i n a m i k a s ı n ı n ,  

Ģ ə x s i y y ə t i n  

p s i x i  

p r o s e s l ə r i  

v ə  

p s i x i  

x a s s ə l ə r i n i n  

o n t o g e n e z i n i n  

i n k i Ģ a f  

x ü s u s i y y ə t l ə r i n i n   ö y r ə n i l m ə s i   t ə Ģ k i l   e d i r .  

Y a Ģ   p s i x o l o g i y a s ı n ı n   p r e d m e t i n ə   f ə r d i n  

p s i x o l o g i y a s ı   v ə   d a v r a n ı Ģ ı n ı n   “ y a Ģ ”   a n l a y ı Ģ ı  

i l ə   i f a d ə   o l u n a n   s p e s i f i k   b i r l i y i n i   d ə   a i d  

e t m ə k   o l a r .   N ə z ə r d ə   t u t u l u r   k i ,   i n s a n   h ə r   b i r  

y a Ģ  

d ö v r ü n d ə  

p s i x o l o j i  

v ə  

d a v r a n ı Ģ  

x ü s u s i y y ə t l ə r i n i n   h ə m i n   y a Ģ   d ö v r ü   ü ç ü n  

x a r a k t e r i k   o l a n   v ə   h ə m i n   d ö v r d ə n   k ə n a r d a  

h e ç   v a x t   ö z ü n ü   g ö s t ə r m ə y ə n   b i r l i y i n ə   m a l i k  

o l u r .  

YaĢ 

psixologiyasının 

predmetini 

təĢkil 

edən 

---