MahirəNərimanqızı



Yüklə 5,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə60/219
tarix17.09.2017
ölçüsü5,95 Mb.
#20
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   219

www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs 

Mərkəz

i

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

 

165 


mümkündür. Onları nəzərdən keçirək. 

1.  ġüursuzluqda  mövcud  olan  heyvani  instinktlər,  eyibli,  bizi 

insani sifətdən məhrum edən ənənələr – İblis. 

 2.  Bizdə  nəsldən,  etnosdan  gələn,  dərk  etmədiyimiz,  lakin  bizi 

özünə cəlb edən ənənələr - Yoldan çıxaran. 

3. ġəxsi Ģüursuzluğun məzmununu təĢkil edən unudulmuĢ, aktual 

olmayan,  bizim  tərəfimizdən  rədd  edilən  hadisələr,  arzular,  motivlər, 

biliklər – Qeyri mən. 

4. Özümüz, bizi əhatə edənlər, yaĢadığımız aləm haqqında Ģüurun 

koqnitiv elementləri - Mən

5.  Mövcud  sosial  mühitdə,  xalqda,  cəmiyyətdə  qəbul  olunmuĢ 

qiymətlərin,  əxlaq  normaları,  mənəvi  əsasların  insan  tərəfindən  dərk 

edilməsi – Peyğəmbər. 

6. Bütün insanlar üçün eyni olan və real Ģəkildə onların Ģüurunda 

bəĢəriyyətin mədəni irsi kimi möhkəmlənən ümumbəĢəri keyfiyyətlər – 

Allah. 

Ġnsan  Ģəxsiyyətində  yuxarıda  qeyd  olunan  struktur  yaradıcı 

elementlərindən  birinin  olması  onun  tamlığının    Ģərti  hesab  olunur. 

Lakin  bunlardan  birinin  və  ya  bir  hissəsinin  üstünlüyü  xüsusi  Ģəkildə 

müəyyənləĢdirilir.  

 

                               



  

III. 5. 4. ġəxsiyyət haqqında əsas nəzəriyyələr 

 

  Məlum  olduğu  kimi,  Ģəxsiyyət  və  onun  psixologiyası  dərin 



köklərə malikdir. ġəxsiyyət psixologiyası sahəsində nəzəri tədqiqatlar öz 

əsaslarını  qədim  dünyanın  mütəfəkkirlərinin  iĢlərindən  almıĢdır.  Lakin 

Ģəxsiyyət  psixologiyası  bir  eksperimental  elm  kimi  XX  əsrin  birinci 

onilliyindən  meydana  gəlmiĢ  və  bu  sahədə  geniĢ  əhatəli  tədqiqatlar 

aparılmıĢdır.  ġəxsiyyətin  eksperimental  tədqiqinin  əsası  A.F.Lazurski, 

Q.Olport, R.Kettel tərəfindən qoyulmuĢdur.  

  ġəxsiyyət  haqqında  aparılmıĢ  çoxsaylı  tədqiqatlar  bu  sahədə 

müxtəlif  baxıĢ  və  nəzəriyyələrin  meydana  gəlməsinə  səbəb  olmuĢdur. 

Həmin  nəzəriyyələri  qruplaĢdırmıĢ  olsaq  təxminən  aĢağıdakı  əsas 

nəzəriyyələri  qeyd  edə  bilərik:    klassik  nəzəriyyə,  klinik  nəzəriyyə, 



eksperimental  nəzəriyyə,  koqnitiv  nəzəriyyə,  bihevioristik  nəzəriyyə, 

humanistik 

nəzəriyyə.  Həmin  nəzəriyyələr  və  onların  qısa 


www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 



166 

xarakteristikası ilə tanıĢ olaq (Ģəkil 7). 



Klassik  nəzəriyyə.  ġəxsiyyət  haqqında  klassik  nəzəriyyə 

qrupuna  Z.Freydin  psixoanalitik  nəzəriyyəsini,  K.Yunqun  analitik 

nəzəriyyəsini, A.Adlerin fərdi psixologiya nəzəriyyəsini aid etmək olar.  




www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 



    

Шяхсиййят щаггында ясас

 нязяриййяляр 

Классик 

нязяриййя 

Клиник 

нязяриййя 

Експери

-

ментал 

нязяриййя 

Когнитив 

нязярий

-

йя 

Бищевиор

ист 

нязярий

-

йя 

Щумани

стик 

нязярий

-

йя 

З. Фр


ей

д

ин



 п

си

х



о

ан

ал



ити

к

 н



я

зя

рий



й

я

си



 

К



Й

у

н



г

у

н



 а

н

ал



ити

к

 н



я

зя

рий



й

я

си



 

А



А

д

ле



рин

 ф

я



рд

и 

п



си

х

о



ло

э

ий



а 

н

я



зя

рий


й

я

си



 

 

Шякил 7. Шяхсиййят щаггында ясас нязяриййяляр 

 

К



Х

о

рн



ин

ин

 н



ев

ро

з 



н

я

зя



рий

й

я



си

 

Е. Фр



о

мм

у



н

 к

о



н

се

п



си

й

ас



ы 

С



С

ал

лив



ен

ин

 ин



те

рп

ер



со

н

ал



 н

я

зя



рий

й

я



си

 

Е.Ер



ик

со

н



у

н

 е



г

о

-п



си

х

о



ло

э

ий



ас

ы 

Г



О

лп



о

рт 


в

я

 Г



. М

ер

ре



й

ин

 п



ер

си

о



н

о

ло



jи 

н

я



зя

рий


й

я

си



 

Р



К

о

тте



лин

 ф

ак



то

р-

ан



ал

ити


к

 н

я



зя

рий


й

я

си



 

А



К

ел

лин



ин

 «

шя



х

си

й



й

я

тин



 к

о

н



ст

ру

к



тла

р»

 



ня

зя

рий



й

я

си



 

 

 



Л. Фест

ин

г



ер

ин

 к



о

г

н



ити

в

 д



иссо

н

ан



с 

н

я



зя

рий


й

я

си



 

 

Б



С

к



ин

н

ер



ин

 н

я



зя

рий


й

я

си



 

А



Б

ан

д



у

р 

в



я

 Д



Д

о

лла



рд

ын

 со



си

ал

 тя



лим 

н

я



зя

рий


й

я

си



 

 

К



Р

о



ъъе

рс

ин



 ю

зь

н



ь

ак

ту



ал

ла

шд



ыр

ма 


н

я

зя



рий

й

я



си

 

А



М

ас



ла

у

н



у

н

 ю



зь

н

ь



ак

ту

ал



ла

шд

ыр



ма

 

н



я

зя

рий



й

я

си



 

Р



М

ей

й



ин

 е

к



зи

ст

ен



си

о

н



ал

 п

си



х

о

ло



э

ий

асы



 

 

167



 


Yüklə 5,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə