Мцяллифдян
Yüklə 4,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Türkmənistan
- Qırğızıstan.
~ 47 ~
Ģərabçılığın əsas istiqaməti süfrə üzümü yetiĢdirmək (Nimrəng, Hüseyni, Çəhrayı tayfı); Taqobi, Saperavi və BayanĢirə üzüm sortlarından keyfiyyətli tünd və desert Ģərablarlar hazırlamaqdır. Ura-Tyubin zonası. Türküstan dağ silsiləsinin Ģərq və qərb ətəklərində 600-2000 m yüksəklikdə yerləĢir. Torpaqları gillicəli və çürüntülü boz torpaqlardır. Yağıntıların orta illik miqdarı 400 mm-dir. Üzümlükləri suvarılan və qıĢda basdırılandır. Zonada Nimrəng, Ağ Hüseyni, Ağ və Qara kiĢmiĢi, Çəhrayı Tayfi, Ağ Çiyaki süfrə üzüm sortları becərilir. Çilyaki sortundan desert; Obak sortundan ağır, dolğun süfrə Ģərabı hazırlanır. DüĢənbə zonası. Qissar vadisində 700-1600 m yüksəklikdə yerləĢməklə, dağ silsiləsi vasitəsilə Ģimaldan əsən soyuq və cənubdan əsən isti külüklərdən qorunur. Yağıntıların orta illik miqdarı 600 mm-dir. Torpaqları tünd-boz, mexaniki tərkibcə gilli, çınqıl qarıĢıqlı, dənəvər və xırda daĢlıdır. Üzümlükləri suvarılan olub, qıĢda basdırılır. ġərabçılığın əsas istiqaməti – Rkasiteli, Muskat, Kaberne Sovinyon, BayanĢirə sortlarından tünd və desert Ģərablar istehsal etməkdir. Təzə halda yemək üçün Sultani, Çəhrayı tayfi, Ağ çilyaki, Parkent, Ağ və Qara kiĢmiĢ sortları becərilir. Pəncikənd zonası. ZərəfĢan çayının vadisində 800-1000 m yüksəklikdə yerləĢir. Burada qurudulmaq üçün Ağ və Qara kiĢmiĢ üzüm sortları becərilir. Ağ muskatdan desert Ģərab hazırlanır. Türkmənistan. Üzümlükləri Kopetdağ ətəyi, Murqab və Orta Amu-Dərya zonalarında becərilir. Əsas sahəsi (75%) Kopetdağ ətəyi zonadadır. Demək olar ki, bütün Ģərab zavodları bu zonada toplanmıĢdır. Yayı isti, quru, qıĢı çox vaxt sərtdir (-25 0 C-ə qədər). Fəal temperaturun cəmi 4000-5300 0 C-dir. Orta illik yağıntıların miqdarı 240 mm-dir. Torpaqları boz, yüngül gillicəli, zəif duzlaĢmıĢdır. Üzümlükləri basdırılmır. Süni suvarma tətbiq olunur. Yerli üzüm sortları Ağ və Qara Xəlili, Qara Gözəl, KiĢmiĢi, Tayfi yetiĢdirilir. ġərab istehsal etmək üçün TerbaĢ, AĢqabad qara üzümü, Muskatlar, Saperavi, BayanĢirə, Xındoqnı sortlarından istifadə edilir. Bunlardan yüksək keyfiyyətli tünd və desert Ģərablar hazırlanır. TerbaĢ üzüm sortundan isə Yasman-Salık adında
~ 48 ~
orijinal Ģərab alınır. Qırğızıstan. Üzümçülük və Ģərabçılıq üçün daha əlveriĢli rayonlar ġimali Qırğızıstandır (Çuy və Talas vadisində). Ġqlimi kontinental, isti və Cənubi Qırğızıstana nisbətən daha mülayimdir. Vadinin ətəklərində yerin hündürlüyündən asılı olaraq (66-1000) torpaq-iqlim Ģəraiti dəyiĢir. Frunze rayonunun üzümlüklərində vegetasiya dövrünün uzunluğu 185 gün, fəal temperaturun cəmi 3300 0
tünd-Ģabalıdı, daha aĢağı yerlərdə açıq-Ģabalıdı və boz torpaqlardır. Üzümlüklər öz kökü üstə bitən, suvarılan, basdırılandır. Qırğızıstanın üzümçülük və Ģərabçılığının əsas istiqaməti süfrə üzüm sortlarının becərilməsi (Muskatlar, Madlen Anjevin, Nimrəng, Sultani, Ağ ÇauĢ, Qara kiĢmiĢ və s.); süfrə Ģərabları və oynaq Ģərablar üçün Ģərab materialları (Qara pino, ġardone, Ris- linq, Aliqote, Kulcinski, Rkasiteli); desert və tünd Ģərablar (Qara və BənövĢəyi Muskat, Furmit, Aleatiko, Kaberne Sovinyon, Saperavi və s.) istehsal etməkdir.
tarixi bir neçə min illiklərlə müəyyən olunur. Gürcüstan Ģərabçılığının özünəməxsusluğu ondadır ki, burada 500-ə yaxın aborigen sortlar vardır. Onların 27-sindən Ģərab hazırlanır. Üzümlüklərinin sahəsi 60 min hektara yaxındır. Burada yerli üzüm sortları becərildiyi ərazilər üç əsas hissəyə ġərqi, Mərkəzi, Qərbi və on Ģərabçılıq bölgəsinə bölünür: Kaxet, Kartli, Camse-Cxaveri, Acari, Quriya, Ġmereti, Raça-Leçxumi, Sameqrello, Svaneti və Abxaziya. Ən geniĢ yayılan yerli üzüm sortlarından Saperavi, Rkasiteli, Solikouri, Aleksandrouli, Çxaveri, Çinuri, Msavani və b. göstərmək olar. Saperavi üzüm sortundan ən məĢhur gürcü Ģərabları: ―Kindzma- rauli‖, ‖AxeĢani‖, ―Napareuli‖, ―Mukuzani‖, ―Pirosmani‖ və sort Ģərabı ―Saperavi‖ hazırlanır. Rkasiteli sortundan tünd, desert və likor Ģərablar; portveyn ―Kardanazi‖, madera ―Xirsa‖, orijinal likor Ģərab ―Saamo‖ və gözəl konyak ―Eniseli‖ hazırlanır. Aleksandrouli sortundan təbii-Ģirin Ģərab Xvançkara hazırlanır. Gürcüstan özünün ~ 49 ~
―Kaxet‖ üsulu ilə tanınır. Əsas Ģərab istehsalçıları ―Telavi‖ Ģərab (1915-ci ildə yaradılıb) və ―Tiflis‖ Ģərab zirzəmiləridir (1999-cu ildə yaradılmıĢ və əvvəlki adı ―AxeĢani‖ olmuĢdur). Avropa üsulu ilə respublikada yüngül, incə, zərif meyvə tonlu markalı süfrə Ģərabları – Sinandali, Qurdcanii, Solukouri hazırlanır. Kaxet üsulu ilə süfrə Ģərabları – Kaxeti (ordinar), Tibiiani (markalı) və digər ―tutumlu‖ yumĢaq fövqalədə harmonik dadlı, spesifik meyvə ətrilə bal tonlu Ģərablar alınır. Ġmeretiya üsülu ilə qızılı rəngdə, bal tonlu və meyvə ətirli Sviri adlı markalı süfrə Ģərabı hazırlanır. Qırmızı süfrə Ģərabları (Avropa və kaxet üsulu ilə) – Mukuzani, Napareuli, Teliani hazırlanır. Təbii kəmĢirin Ģərabları – Axmeta, Kindzmarauli, OdcaleĢi, Xvançkara və b. göstərmək olar. Maraqlı tünd Ģərab markaları – Anaqa, Ağ Kardanaxı, həmçinin xeyli saxlanıb yetiĢdirilən qızılı brendi – Varsixe, Qremi, Yeniseli, Sakartvelo – yaxĢı inkiĢaf etmiĢ zərif buketlə, yumĢaq və harmonik dadla buraxılır. 2004-cü ilə qədər gürcü Ģərablarının 80%-i Rusiya bazarlarına ixrac olunurdu. Rusiyanın embarqosundan sonra həmin məhsullar 30-a yaxın ölkədə satılır. 1.6. Azərbaycanda şərabçılıq 1.6.1. Şərabçılığın hazırkı vəziyyəti və inkişaf perspektivləri Azərbaycanda üzümçülük və Ģərabçılıqla AbĢeron, Gəncə- Qazax, ġəki-Zaqatala, Lənkəran, Quba-Xaçmaz, Aran, Yuxarı- Qarabağ, Dağlıq-ġirvan, Naxçıvan iqtisadi rayonlarında və Bakı Ģəhərində məĢğul olurlar. Gəncə-Qazax bölgəsində yerli üzüm sortları Təbrizi (Gəncə süfrə üzümü), BayanĢirə və gətirilmə sortlar Rkasiteli, Saperavi, Aliqote, Ağ və Boz Pino sortları, Rislinq, Kaberne Sovinyon, ġiraz, Ağ Muskat, Çəhrayı Muskat, Hamburq Muskatı və s. sortlar becərilir. Burada qədim Ģərabçılıq müəsissələrindən 1 saylı Gəncə Yüklə 4,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|