MəDƏNİYYƏTİ İNCƏSƏNƏTİ yaşadanlar
✦ ✦ ✦ Mədəniyyəti, incəsənəti yaşadanlar ✦ ✦ ✦
Yüklə 0,65 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ✦ ✦ ✦ Mədəniyyəti, incəsənəti yaşadanlar ✦ ✦ ✦ 29 YAŞADIB YAŞAYANLAR
- ✦ ✦ ✦ Sona Xəyal ✦ ✦ ✦ 30
- ✦ ✦ ✦ Mədəniyyəti, incəsənəti yaşadanlar ✦ ✦ ✦ 31
✦ ✦ ✦ Mədəniyyəti, incəsənəti yaşadanlar ✦ ✦ ✦ 29 YAŞADIB YAŞAYANLAR _____________________________________________________ NİGAR RƏFİBƏYLİ YARADICILIĞINDA SƏNƏT
Xüsusi fərqlənən insan qruplarından biri də sənətkardır: sözü, qələmi, fırçası, səsi və s. ilə sənət nümunələri yaradan insanlar… Zaman-zaman sənətkarlar xalqın gözündə daim yüksəkdə dayanmış, həmişə sevilmiş, hətta dünyalarını dəyişdikdən sonra belə unudulmamışlar. Şairlərsə, qələmiylə daim sənəti alqışlamış, sənətkarları mədh eləmişlər. Nigar Rəfibəyli poeziyasını izləsək, orada sənət haqqında, sənətkar qüdrətini vəsf eləyən şerlərə çox rast gəlmək olar. İstər rəssamlıq, heykəltaraşlıq, istər aktyorluq, sazən- dəlik, istərsə də şairlik Nigar şerində öz dəyərli qiymətini alır və şairin qələmiylə bütün sənətkarların sənətkarlığı vəsf olunur. “Nuxada Xan sarayı” adlı şerində sarayı gəzən şairin xanın cah-cəlalına deyil, dağlar qoynunda belə bir sənətkarlıq nümunəsi yaradan rəssamın sənətinə heyran qaldığını görürük. Şair zamanın soldura bilmədiyi, zaman-zaman boranın, qışın məhv edə bilmədiyi boyalarla yaradılmış naxışlara baxır və bu ilahi varlıqların necə hifz olunub bu günə qədər gəlib çıxdığına təəccüb edir. Şair yazır:
Sənətin nə sirri var bu sarayda, Yoxsa bir rəmzidir eşqin, kədərin? Sənətkar xəyalı ulduzda, ayda, Göylərdənmi almış ilhamı dərin. Bahara vurğunmuş bəlkə də rəssam. Seçib o rəngləri yazdan alarmış. Nuxa dağlarında coşqun baharı Bəlkə uzun-uzun seyrə dalarmış?
Baxdım saraydakı gülə, çiçəyə, Rəngləri solmamış illərdən bəri, Qoy baxıb onları salsın ipəyə, Nuxalı ustanın mahir əlləri.
✦ ✦ ✦ Sona Xəyal ✦ ✦ ✦ 30 Şair burada rəssamın fikirlərini, onun yaradıcılıq ahəngini tut- maq istəyir. Rəssamın yadigarı olan zərif naxışları oxumaq, birbəbir açmaq, suallarına cavab tapmaq istəyir. Hətta ustaların həmin na- xışları ipək kələğayılara salmasını arzulayır. Şerin sonunda şairin əsas məqsədi anlaşılır. Bahar eşqilə gülən rəssamın sənətinin bizim qızları bəzəməsini arzulayan şair “çoxdan torpaq olmuş bir arzu-kamın” yenidən parçalanmasını və bununla da həmin sənətin, həm də sənətkarın yaşamasını istəyir. Burada mədəniyyətə, incəsə- nətə olan təəssübkeşliyi, sənətə olan hörməti, məhəbbəti, duyuruq. Şairin “Afrodita” adlı şerində də heykəl qarşısındakı heyran- lığından yaranan duyğuların tərənnümünü görürük. Şair heykələ baxıb onu yaradanın xəyalı qarşısında sanki baş əyir. Təəccübünü də gizlətmir, deyir ki, deyilənə görə qadının hüsnü, gözəlliyi bir gün sola bilir, sönə bilir, amma sənin yanından elə bil heç əsrlər keçməyib, elə bil zamanın nəfəsi sənə dəyməyib, boranlar, tufanlar, hətta qanlı vuruşlar belə sənə toxunmayıb. Şair yenə də sənəti, sənətkarları alqışlayır:
Təbiətdən alır insan həyatı, Təbiət insana həyat, can verir… Lakin sənətkarın qüdrətli əli Həyata əbədi bir dövran verir. İnan ki, ey gözəl, insan hüsnü də Sənətkar əlilə yüksəlir göyə. Səndəki gözəllik ölməz sənətdir, İnsanlar sənətə gəlir səcdəyə.
Burada sənətin ölməzliyi, sənətkar əliylə yaradılan heykəlin əbədiyaşarlığı, sənətkar qüdrəti və insanların sənət qarşısında hətta səcdəyə durmaları tərənnüm edilir. “Aktrisa” adlı şerdə isə tamam başqa bir süjet var. Şair əvvəlcə bir məhəbbət macərasından söhbət açır. Özü də elə inandırıcı, elə faciəvi səhnə yaradır ki, adama elə gəlir ki, şair doğrudan da hansısa bir məhəbbət məcarasını sadəcə qələmə alıb. Şerin sonuna yaxın birdən gurultulu alqış səsi və səhnədə məhəbbətin, daha doğrusu qısqanclığın qurbanı olan “ölmüş” gözəlin alnında tər damcıları, gözlərində sonsuz sevinc görünür və oxucu bayaqdan aktrisanın ✦ ✦ ✦ Mədəniyyəti, incəsənəti yaşadanlar ✦ ✦ ✦ 31 səhnə həyatından söhbət getdiyini anlayır. Şair burada təkcə sənəti deyil, eyni zamanda əməyi də, iş sevincini də tərənnüm edir və şer belə bitir:
Dezdemona, Gültəkin, Firəngiz, ya Məhəbbət Başqadır, hər birində Həm həyat, həm aqibət. Qurtarınca tamaşa, O silir boyaları, Gülümsəyir sənətkar Aynada gecə yarı. Ona fərəhlə baxan Dostlarına söyləyir: —Oyanardım həvəslə, kaş Yeni bir əsər olsun, Dünyada mən bir sevinc Bir fərəh bilmirəm ki, O əmək sevincinə Yaxın, bərabər olsun.
Nigar xanımın sənətkara münasibətini bildirən şerlərindən biri aktyor və rejissor, Rəsul Rzanın bacısı Suğra xanımın əri İsmayıl Əfəndiyevin xatirəsinə yazılmış şerdir. Şer belə başlanır:
Hərdən gülüşün düşür yadıma, Hərdən qəmin, məlalın, Hər şeyi sezə bilən, Hər şeyə dözə bilən Qəlbin, pərişan halın. Sakit axan sular kimi axıb getdin. Dostlarının ürəyində ağrı buraxıb getdin.
mənlər çiçək açacaq, salxım-salxım yasəmənlər budaqlardan sal- lanacaq, quşlar qatar-qatar qürbətdən vətənə dönəcək, günəş yenə Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|