Müzakirələr moderatorun aparıcılığı ilə
keçirilir. eyni zamanda, moderator
müzakirə aparma qaydalarını və onlara
auditoriya tərəfindən riayət olunmasını
təmin edir. Münaqişənin sülh yolu ilə
həll olunmasına dəstək verən şəxs kimi
siz öz rolunuzu və məqsədinizi yaxşı
dərk etməlisiniz. Belə ki, sizin
davranışınız, danışıq tərzi və tonunuz bu
məsələni necə anladığınızdan asılıdır.
Moderator kimi sizin əsas vəzifəniz
insanlara film, o cümlədən Qarabağ
münaqişəsinin səbəb olduğu problemlər
və hazırkı vəziyyətdən çıxış yolları
haqqında şəxsi rəylərini ifadə
etmələrinə şərait yaratmaqdır.
Auditoriyaya maksimum səviyyədə
sərbəstlik verin və elə bir ab-hava yaradın
ki, iştirakçılar özlərini sərbəst ifadə edə
bilsin. İnsanlara öz fikirlərini ifadə etmək
üçün sakit şərait lazımdır. siz öz şəxsi
mövqeyinizi bildirməməli, fikirlərinizi
müzakirə iştirakçılarına zorla qəbul
etdirməməli və ya eyham etməməlisiniz.
sizin vəzifəniz kiməsə nəy isə öyrətmək
və ya təzyiq etmək deyil; siz yalnız
müzakirələrin bitərəf aparıcısısınız.
Auditoriyanı canlandırmaq üçün
suallardan istifadə edin. Biz filmlər
barədə ümumi və hər bir film barədə
ayrıca doqquz-on sual hazırlamağı təklif
edirik. Təbii ki, bu rəqəm mütləq deyil,
siz istənilən vaxt onların sayını artıra və
ya azalda bilərsiniz.
Adətən, iştirakçıların sorğu-suala
başlaması yeni sualların yaranmasına
səbəb olur. Müzakirələrin aparılma
qaydalarını əvvəlcədən müəyyən
etməlisiniz. Hər kəsdən mobil
telefonlarını söndürməyi xahiş edin.
Daha sonra, danışmaq üçün hər kəsə
müəyyən vaxt verin ki, vaxtdan səmərəli
istifadə edəsiniz. çıxışların 5 dəqiqədən
artıq davam etməsinə yol verməyin.
Mümkün qədər hər kəsin öz fikrini
deməsinə şərait yaradın. Bunu edərkən,
aktiv iştirakçıların təşəbbüsü ələ
almasına və uzun monoloq söyləməsinə
imkan verməyin.
Adətən auditoriyada müzakirələrin
aparılma tonunu diktə edən, digərlərinin
danışmasına və ya öz fikirlərini ifadə
etməsinə mane olan qeyri-rəsmi aparıcı
peyda olur. Bu qeyri-rəsmi aparıcı
müzakirələri özbaşına idarə etməyə
cəhd edə bilər. Belə hallarda moderator
kimi siz vəziyyəti nəzarət altına almağı
bacarmalısınız. siz onun sözünü bəzən
nəzakətli şəkildə kəsməklə, bəzən də
müxtəlif mövqeyə sahib şəxslərə söz
verməklə buna nail ola bilərsiniz.
Əvvəldən axıra kimi siz bitərəf mövqedə
qalmalı, mübahisə etməməli, özünüzdən
çıxmamalı və səsinizi
yüksəltməməlisiniz.
FİlMlərİn nüMayİşİnİn təşkİlİ
Moderatorlar hər bir film nümayişinə və
aparılan müzakirələrə yaxşı
hazırlaşmalıdır. Hazırlaşmaq üçün
aşağıdakıları oxuyun:
»
“Kino dialoqları” layihəsi haqqında
məlumat;
»
Filmin müəllifləri və baş
qəhrəmanlarının müsahibləri və
yazıları;
»
Hər bir filmin qısa təsviri.
Moderator kimi siz əvvəlcədən bütün
filmlərə baxmalısınız. Əgər
mümkündürsə, müəlliflərlə əlaqə
yaradaraq filmin necə çəkilməsi, baş
qəhrəmanların hekayəsi haqqında ətraflı
məlumat alın. siz müxtəlif, bəzən də
gözlənilməz suallara cavab verməyə
hazır olmalısınız. “Kino dialoqları”
layihəsi üçün geniş sosial və siyasi
müzakirə zəmini hazırlamaq məqsədilə
siz Qarabağ münaqişəsi, onun tarixi,
sülh prosesi haqqında məlumatlı
olmalısınız. Əks halda bəzi iştirakçılarda
sizə qarşı şübhə və ya əndişə yarana
bilər. Bu kitabçaya sizə kömək edəcək
resurslar, məsələn münaqişə, ilə bağlı
siyasi lüğət daxil edilmişdir.
Nümayişlər əvvəldən axıra kimi bütün
mərhələləri əhatə edən plana əsasən
təşkil olunmalıdır.
Məsələn,
1.
Giriş sözü;
2.
Layihə və filmlər haqqında qısa
məlumat;
3.
Auditoriyanın diqqətini mövzuya cəlb
etmək və marağı artırmaq üçün bir-iki
sualın verilməsi;
4.
İlk filmin nümayişi;
5.
Müzakirələr;
6.
İkinci filmin nümayişi;
7.
Müzakirələr;
8.
Fasilə (əgər mümkünsə);
9.
üçüncü filmin nümayişi;
10.
Müzakirələr;
11.
yekunlaşdırma;
12.
Müzakirələrdən kənar söhbətlər.
Müzakİrələrİn aparılMası
2-Cİ HİssƏ
27
Həmçinin ilk öncə filmlərin hamısına
baxmaq və daha sonra onlar haqqında
ümumi müzakirələr aparmaq
mümkündür. seçim edərkən auditoriyanın
istək və tələblərini nəzərə alın. Bəzən
improvizasiyalar müsbət nəticə verir və
moderator kimi siz buna hazır olmalısınız.
FİlMlərİn seçİlMəsİ
Bir seansda üç film nümayiş etdirə
bilərsiniz. Biz hər seansda bir erməni,
bir Azərbaycan və bir müştərək filmin
nümayiş etdirilməsini məsləhət
görürük. Əgər siz auditoriyanın
yorulduğunu hiss etsəniz, iki filmdən
sonra nümayişi dayandıra bilərsiniz. Bu
seçimlə siz layihənin mahiyyətinə, yəni
münaqişə tərəflərinin baxışları əsasında
formalaşan dialoqa xələl gətirmədən
nümayiş olunan filmlər arasında balansı
qoruya bilərsiniz.
spesİFİk audİtorİya üçün FİlMlər
Auditoriyanın tərkibindən asılı olaraq, siz
filmlərin seçim prosesində dəyişikliklər
edə bilərsiniz.
Gənclər üçün baş qəhrəmanları gənclər
olan “Eqo stilində” və “Download” filmləri
məsləhət görülür.
əgər sizin auditoriyada məcburi
köçkünlər varsa, “Qaçqın vətəndaşlığı”,
“Qafqazlı qardaş qızı”, “13 il sonra”
filmlərini məsləhət görürük.
əgər auditoriyada qadınlar üstünlük
təşkil edirsə, “Qozun möhkəmi” və “8-ci
kilometrdə” filmləri məsləhət görülür.
əgər auditoriyada veteranlar varsa,
“Dirçəliş” və “Tale qapını belə döyür”
filmləri məsləhət görülür.
Aşağıdakı siyahı ardıcıllıq baxımından
tərtib edilib və tövsiyə edilir ki, filmlər
bu qaydada göstərilsin, lakin heç bir
halda bu ardıcıllıq məcburi xarakter
daşımır. erməni və Azərbaycan filmləri
arasında balansın qorunmasından
savayı filmlərin seçimi ilə bağlı heç bir
qayda yoxdur. Filmləri seçərkən sizdə
auditoriya və rayonun xüsusiyyətləri
haqqında olan məlumatlara və
intuisiyanıza güvənin.
»
“Böcəkyeyənlər”/”Qarabağ
nağılı”/”Kamança-namə”
»
“13 il sonra”/ “Qaçqın vətəndaşlığı”/ “8-ci
kilometrdə”
»
“Download”/ “Katarsis”/ “Eqo stilində”
»
“Bütün filmlər məhəbbət haqqındadır”/
“Çadırdan Şuşa”/ “Spektr”
»
“Tale qapını belə döyür”/”Dirçəliş”/
“Düşmənim mənim, dostum mənim”
audİtorİyanın seçİlMəsİ
Moderator və təşkilatçılar film
nümayişlərinə müxtəlif yaş, cins və
peşələrdən olan insanları cəlb edə
bilərlər; digər tərəfdən, auditoriya
müəyyən qruplardan, məsələn, gənclər,
qadınlar, məcburi köçkünlər və s. ibarət
ola bilər. Auditoriya seçiminə müxtəlif
yanaşmalar fərqli nəticələr verir, amma
siz hər bir müzakirənin məqsədini dəqiq
müəyyən etməlisiniz, çünki bu sizə düzgün
auditoriyanı seçməkdə kömək edəcək.
Film nümayişində iştirak könüllü şəkildə
olmalıdır. eyni zamanda, filmlər onu bir
yerdə izləməyə maraq göstərən insanlar
üçün təşkil edilir. İnsanları film izləməyə
məcbur etməklə hər hansı müsbət
nəticəyə nail olmaq mümkün deyil. çünki
bu şəraitdə insanlar izlədikləri filmlərlə
bağlı öz fikrini açıq ifadə etməyəcək və
sərbəst surətdə müzakirələr
aparmayacaq.
Müzakirələrin rahat aparılması üçün
auditoriyada tamaşaçı sayının 25
nəfərdən artıq olmaması məsləhət
görülür. Müzakirələrin vaxtı hər zaman
məhdud olur, amma müxtəlif baxışları
öyrənmək üçün hər kəs danışmalıdır.
Auditoriya daxilində tamaşaçıların
bir-birləri ilə sərbəst və açıq ünsiyyət
qurmasına səy göstərin.
Təkrarçılığa və müzakirələrin
səngiməsinə yol verməmək üçün film
nümayişi və müzakirələrin vaxtı (fasilə
nəzərə alınmaqla) üç saatdan artıq
olmamalıdır. Münasib bildiyiniz vaxtda
diskussiyaları dayandıraraq, yarımçıq
qalmış məsələlərin müzakirəsini
ertələyin. Beləliklə, danışmaq istəyən,
lakin buna nail olmayan insanların
narazılığını önləməklə, onların əsas
problemlərə olan marağını növbəti
görüşə qədər qoruya bilərsiniz.
Əgər mümkündürsə, nümayişin təşkil
olunduğu ictimai mərkəzlərdə DVD
disklərinin nüsxələrini saxlayın.
özünüzlə fotokamera gətirməklə film
nümayişi və ondan sonra aparılan
müzakirə prosesinin şəkillərini çəkin. Bu
şəkillər gələcəkdə sizin üçün faydalı ola
MüNAQİşƏNİN süLH yOLu İLƏ
HƏLL OLuNMAsıNA DƏsTƏK
VeRƏN şƏXs KİMİ sİz öz
ROLuNuzu VƏ MƏQsƏDİNİzİ
yAXşı DƏRK eTMƏLİsİNİz.
BeLƏ Kİ, sİzİN DAVRANışıNız,
DANışıQ TƏRzİ VƏ TONuNuz
Bu MƏsƏLƏNİ NeCƏ
ANLADığıNızDAN AsıLıDıR.
Kİno dİaloqları
28