Microsoft Word 00 Korica-potkorica doc

 
271
o  në labortor ka vitrinë për ndihmë 
të parë (fig. L6 a), ose mbajtës 
për komplete të ndihmës së parë  
(fig. L6 b), të shënuara përkatë-
sisht dhe me përmbajtje e cila 
rregullisht kontrollohet dhe 
kompensohet; 
o  në laborator ka njohtim të qartë 
për numrat telefonik të shërbi-
meve për ndihmë të shpejtë 
mjekësore;  
o  vetëndihmë ose ndihmë nga 
pjesëmarrësit ose arsimtari, për-
katësisht laboranti) duhet të jepet para se të merret masë tjetër; 
o  nëse vjen deri te lëndimi i lëkurës nga acidi ose baza, vendi i lënduar në lëkurë prej acidit ose bazës, duhet të 
lahet me ujë kohë më të gjatë; 
o  nëse lëndimi është shkaktuar me veprimin e acidit, në vendin e lënduar vendoset hidrogjenkarbonati i 
natriumit (“sodë bikarboni”), nëse lëndimi është nga baza, ajo trajtohet me tretësirë të acidit borik; 
o  sodë bikarboni vihet edhe në vendet e djegura; 
o  djegiet më të vogla mund të lyhen edhe me yndyrë kundër djegies; 
o  të djegurat më serioze duhet të trajtohen nga personat medicional; 
o  gjatë prerjes, së pari vërtetohet (nëse është e mundur) a ka mbetur pjesë e qelqit dhe, nëse ka, duhet me 
kujdes, me pincetë, të nxirret; 
o  gjakderdhja prej të prerave më të vogla ndalet me vënien e flasterit steril (“hanzaplast”) dhe shtypjen mbi të; 
o  prerjet më serioze duhet ti trajtojë personi medicional; 
o  në rast të helmimit me gazra helmues, të helmuarit duhet të nxirret në ajr të pastër, pastaj të thirret ndihma e 
shpejtë mjekësore; 
o  ndihma e shpejtë mjekësore duhet të kërkohet edhe gjatë formave tjera të helmimit; 
o  veshmbathja në të cilën ka spërkatur acidi sulfurik i përqendruar menjëherë duhet të zhvishet dhe të lahet me 
shumë ujë të pastër; 
o  veshja e ndezur shuhet ashtu që ajo mbulohet me tjerrin e lagur, (për shembull me mantilin laboratorik të 
lagur) dhe fortë mbështillet; 
o  zjarret më të vogla në laborator duhet të shuhen me aparate për shuarje të zjarrit të cilat formojnë shkumë 
(ajo e pengon kontaktin me oksigjenin) ose me mjete tjera të përshtatshme; 
o  cilat mjete dhe në cilën mënyrë do të përdoren, varet nga shkaktari i zjarrit; 
o  për shuarjen e zjarreve më serioze duhet menjëherë të thirret shërbimi i zjarrfikësve; 
o  më me rëndësi (dhe më së miri) është të mos vijë deri te fatkeqësitë! 
    
 
                                a                                                               b                                            
Fig. L6. Pajisja për ndihmën e parë 
 

---

 
272
ZGJEDHJA DHE PUNA ME MJETET LABORATORIKE  
Mjetet prej qelqit  
Me siguri pjesa më e madhe e mjeteve laboratorike janë prej qelqit (kohëve të fundit ka edhe mjete të përpunuara 
prej materialeve plastike). 
Këtu janë:  
o  epruvetat – enët cilindrike me fundin e rrumbullakët (fig. 
L
7 a) në të cilat kryhen eksperimente me vëllime të 
vogla të lëngjeve, përmbajtja e tyre mund të ngrohet; 
o  gotat laboratorike me madhësi të ndryshme (fig. 
L
7 b); 
o  erlenmaerat të cilat kanë formë konusi dhe fundin e rrafshtë (fig. 
L
7 c); 
o  enët cilindrike matëse (fig. 
L
7 ë) me të cilët saktë përcaktohet vëllimi i lëngut në to; 
o  enët (kolbet) cilindrike me fund të rrumbullakët (fig. 
L
7 d) në të cilët zakonisht ngrohen sasi  më të mëdha të 
lëngjeve; 
  
  
  
              a                                                b                                               c                                                          
 
 
  
 
                 ç                                                   d                                                       e                                            
Fig. L7: Epruveta (a) ; gotat laboratorike (b); erlenmaeri (c); enë cilindrike matëse (ç); cilindri (kolbeja) 
me fund të rrumbullakët (d); eksikatori (e) 

---

 
273
o  eksikatorët (fig. 
L
7  e) të 
cilat shërbejnë për ruajtjen e 
substancave që duhet të 
mbrohen nga lagështia (në 
pjesën e tyre të poshtme 
vëhet ndonjë mjet për 
tharje); 
 
 
 
 
 
 
 
pipetat (fig. L8 a) dhe menzurat (cilindrat e shkallëzuar, fig L8 b) me të cilët maten vëllimet e lëngjeve; 
o   Enët e petrievit (fig. L9 a) dhe qelqi i orës (fig. L.9 b). Enët e Petrievit janë të përshtatshme që në to të 
kryhen reaksione të cilat edhe mund të shihen nga më shumë persona, nëse kryhen mbi grafoskop. Qelqet e 
orës, mund të shërbejnë që në to të vihen dhe barten sasi të vogla të susbstancës (fig. L9 c), por mund të 
shërbejnë edhe si mbyllës të gotave; 
 
 
 
 
 
 
       
  
 
                                a                                       b                     
         Fig. 
L8
. Pipetat (a) dhe menzurat (b) 
 
Fig. L10. Shkopi i qelqit  
  
  
 
               a                                                                               b                                                              c                              
Fig. L9. Enët e Petrievit (a); qelqi i orës i zbrazët (b); qelqi i orës me substancë në të(c)  

---