Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, № 7, 2017 347 qazanılan ali ezoterik bilik səmavi dinlər arasında fərqlərin fövqündə dayanır, insanın ruhu “dünyanın ruhu” ilə qovuşur. Bu vəziyyətə çatmaq üçün fani dünyadan üz döndərmək və əməlisaleh həyat tərzi keçirmək tələb olunur (6, 60). Yazılı ədəbiyyat erası başlananda nəsr əsərlərinin rolu da yüksəldi. Buna orta əsrlər müsəlman dünyagörüşünün ümumi sisteminə daxil olmuş və ellin rasionalizminin təsirilə təşəkkül tapmış ədəb estetikasının prinsipləri kömək edirdi. Ədəbiyyat Azərbaycan dilində 1. Bayramova L.M. “Min bir gecə” ümumşərq ədəbiyyatının mədəni-tarixi abidəsi kimi. Bakı: MBM, 2009, 200 s. 2. Əli Himmət Bərki, Osman Kəsikoğlu. Xatəmül – Ənbiya Həzrəti Məhəmməd və Həyatı. Latın əsaslı Azərbaycan əlifbasına çevirən Recep Kaya. Ankara. Türk Tarix Kurumu Basımeli. 1996, 437 s. 3. Ərəb fəlsəfəsi “Fəlsəfə Ensiklopedik lüğəti”. Bakı: Azərbaycan Ensiklo- pediyası, 1997, 520 s. 4. Qasımoğlu Nəriman. Azərbaycan türkcəsindən açıqlama. Bakı: Azərbaycan, 1993, 368s 5. Qurani-Kərim. Ərəb dilindən tərcümə edənlər: Z.M.Bünyadov və V.M.Məmmədəliyev. Bakı-Kiyev, 2005, 652 s 6. Mehdiyev R. Fəlsəfə. Bakı: Şərq-Qərb, 2010, 360 s. 7. Məmmədhəsən Q. Həzrəti Məhəmmədin hədislərində ümumbəşəri dəyərlər. Bakı, “Çıraq”, 2006, 236 s. 8. Min bir gecə (ruscadan tərcümə), 1-8 c., Bakı: Azərnəşr, 1973-80, 1400 s. 9. Müqbil ibn Hadi əl-Vadü. Ayələrin nazil olma səbəblərindən “Səhih Müsnəd”. Tərcümə – Əlixan Musayev. Bakı: Elm, 2003, 440 s. 10. Rəzi Seyid. İmam Əli İbn Əbi Talib (ə) Nəhcül- Bəlağə. Bakı: 2010, 279 s. 11. İslam Ansiklopedisi. V cilt. İstanbul, Maarif matbaası, 1993, 847 s. Filologiya məsələləri, № 7, 2017 348 Каримова Ханумзар Роль идейно-эстетических источников в жанре “Адаб” Резюме Статья посвящается жанру “Адаб”, возникшему в средние века. В средние века жанр “Адаб” широко распространены в арабской лите- ратуре. Этот жанр начала своего развития идейно-эстетическая источники с периода Халифата. “Коран”, хадисы Пророка Мухаммеда, истории “Nачхул-балaга”, сказки “Тысяча и одна ночь”, трактаты “Братья Чистоты” считается главные идейно-эстетические источники жанра “Адаб”. Роль идейно-эстетических источников в жанре “Адаб” Освещаются в этой статье главные идейно-эстетические источ- ники жанра “Адаб”, которые появились в результате развития и совершенствования арабской литературы. Karimova Khanimzar The role of idea-aesthetic sources in “Adab” jenre Summary It is talked about “Adab” jenre arising in the Middle Age in this work. “Adab” jenre spread widely in arabic literature in the middle ages. This genre began development with the idea-aesthetic sources of Caliphate period. “Quran”, the hadiths of the Prophet Muhammad, stories “Nachxul-balaqa” treatises “brothers Purity” tales of the “Thousand and one nights” counted basic idea-aesthetic sources of “Adab” jenre. The role of idea-aesthetic sources in “Adab” jenre It is lightened in this article the idea-aesthetic sources of “Adab” jenre occuring in the result of development and evolution of the Arab literature. Rəyçi: Səbinə Səlimova filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Filologiya məsələləri, № 7, 2017 349 GÜNEL SƏLİMOVA AMEA akad. Z.M.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu gunel@mail.ru XIX-XX ƏSRLƏRDƏ BÖYÜK BRİTANIYADA ŞƏRQŞÜNASLIQ ELMİNİN İNKİŞAFI Açar sözlər: Şərqşünaslıq, şərqşünas, Qərb, Şərq, elm, Avropa, universitet, memuar, ərəb, dil Ключевые слова: орянтализм, орянталист, Запад, Восток, наук, Европа, университетах, мемуар, араб, язык . Key Words: Orientalism, Orientalist, East, West, science, Europe, univers- ities, travel books, Arab, language. XVIII əsrdə Qərbin siyasi, hərbi və iqtisadi cəhətdən üstünlüyə sahib olduğu, müstəmləkəçilik fəaliyyətinə güc verərək dünyanın geri qalanına hakimiyyət qurmağa çalışdığı əsirdir. Oryantalizmin elmi tədqiqat sahəsi halına gəldiyi dövr XIX əsrdir. Bu əsrdə İngiltərənin də oryantalist fəaliyyətləri ön plana çıxır və Oryantalizmə orijinal qaynaqlardan faydalanaraq yazılan əsərlər qazandırır. Bu dövrə dair önəmli əsərlər verən İngilis oryantalistlərin başında E.U. Leyn, U.Rayt, Ser U. Muir və D. S. Marqolius gəlməkdədir. (3.IV). Orta əsrlərdə, cənnətin əfsanəvi Şərqin içində yer aldığı sanılırdı. XIX əsrdə Şərqə olan maraq, romantizmlə birlikdə bir məcburiyyətə çevrilmişdi. Birinci dünya müharibəsindən, xüsusilə də, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra artıq, İslam oyanmaqda, Qərbin müstəmləkə hökmranlığına ən ciddi təhdid olaraq görünməkdədir. (5.122). Oryantalizm «Şərq dünyası elmi», qədim deyilişlə «Şərq elmi» deməkdir. İngilis dilində «orientalism» olaraq istifadə olunan bu termin Fransız və Alman dilləri başda olmaqla bir çox Qərb dillərində bir-birinə yaxın tələffüzlərlə eyni formada istifadə edilməkdədir. İngilis dilində mühüm bir istinad mənbəyi olan The New Oxford Dictionary-də oryantalist sözü; «Şərq dillərini və ədəbiyyatlarını yaxşı bilən bir şəxs» kimi izah edilməkdədir. Orta əsrlərdə Müsəlmanlar, bu gün Xristiyan aləminə yaxın olan Siciliya və İspaniyada böyük bir mədəniyyətin əsasını qoymuşdular. Həm İspaniya, həm də Siciliyada bu mədəniyyətin abidələri bu gün də bütün əzəməti ilə ayaqda durmaqdadır. Eyni ilə Kordova və Toledo kimi şəhərlərdə ən yaxşı tədris qurumlarını inşa edən İslam mədəniyyəti, o dövrün şərtlərinə görə riyaziyyat, kimya, fizika, astronomiya və tibb sahəsində Avropa Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|