Microsoft Word Azerb. Xar. Siyas son doc
Yüklə 4,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mövzu üzrə tövsiyə olunan ədəbiyyat və informasiya resursları
- Türk dilində
- Rus dilində
97 bəyan olunur. Bu, suveren bərabərlik, güc tətbiq etmənin və hədələmənin yolverilməzliyi, suveren dövlət hüquqlarına hörmət, müstəqil dövlətlərin sərhədlərinin toxunulmazlığı və ərazi bütövlüyünün qorunması, mübahisələrin sülh və danışıqlar yolu ilə həlli, əsas insan hüquq və azadlıqlarına hörmət, xalqların bərabərliyi və öz müqəddəratını təyin etməsi, dövlətlərarası əməkdaşlıq, beynəlxalq hüquqa vicdanla əməl etmək kimi fundamental prinsiplərdən ibarət idi. “Helsinki Yekun Aktı” soyuq müharibənin, SSRİ və ABŞ arasında təsir dairəsi uğrunda qarşıdurmanın vüsət aldığı illərdə, 1945-ci ildən – BMT-nin yaranmasından sonra imzalanan ən mühüm beynəlxalq hüquq sənədi olmaqla bərabər, iki düşərgəni təmsil edən ölkələr arasında sülh, təhlükəsizlik və əməkdaşlığın mühüm prinsiplərini də ilk dəfə idi ki, müəyyən edirdi. ATƏM-in sammitləri sonrakı illərdə: 1977-1978-ci illərdə Belqradda, 1980-1983- cü illərdə Madriddə, 1984-cü ildə Stokholmda keçirilmiş, Avropada və dünyada hərbi qarşıdurmanı yumşaltmaq, silahlanma və kollektiv təhlükəsizlik məsələlərini həll etmək üçün ciddi müzakirələr aparılmışdır. Lakin ideoloji mübarizəni, düşərgələrarası qarşıdurmanı və sürətli silahlanmanı dayandırmaq, beynəlxalq gərginliyi azaltmaq 1990-cı illərin əvvəlinə - SSRİ və onun sosialist düşərgəsi dağılana qədər mümkün olmamışdır. ATƏM-in yaranması və fəaliyyəti Avropada, bütün dünyada totalitar rejimlərin dağılması, demokratik dövlət və cəmiyyətlərin formalaşması, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması və beynəlxalq hüquq səviyyəsinə qaldırılması, dövlətlərarası, regional və beynəlxalq münasibətlərin sivil birgəyaşayış normalarına uyğunlaşdırılması, beynəlxalq qlobal məsələlərin birgə həlli, dövlətlərin ictimai, siyasi və mədəni əməkdaşlığının real məzmun kəsb etməsi yolunda mühüm bir vasitə olmuşdur. Beynəlxalq münasibətlər sisteminə ATƏM-in verdiyi növbəti mühüm sənəd onun 1990-cı il sentyabrın 1-də Paris sammitində imzalanmış “Paris Xartiyası”dır. Bu sənəd “Helsinki Aktı”ndan sonra təşkilatın fəaliyyətinə real məzmun gətirdi və “Avropada sivil münasibətlər sistemi” adlanan qeyri-müəyyən anlayışı sinfi və ideoloji yanaşmalardan xilas edərək real, dövlətlərarası, dövlətdaxili, dövlət və insan, dövlət və cəmiyyət kimi dolğun məzmun kəsb edən hüquqi anlayış və terminlərlə təmin etdi.
98
Azərbaycan dilində Abdullayev M. Beynəlxalq münasibətlər tarixi (XX əsr). I -II hissə. Bakı, 2000. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti(1918-1920). Parlament (stenoqrafik hesabatlar). I cild. Bakı, 1998. s.38-44. Baykara N. Azərbaycan istiqlal mübarizəsi tarixi. Bakı, 1992. Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində (1918-1920). Bakı, 1993. Cəmil Həsənov. Güney Azərbaycanda Sovet-Amerika-İngiltərə qarşıdurması (1941- 1946). Bakı, 2001. Cəmil Həsənov. SSRİ-Türkiyə: Soyuq müharibənin sınaq meydanı. Bakı, 2005. Hacıyeva Almaz. Beynəlxalq münasibətlər tarixi (1871-1919-cu illər). Dərs vəsaiti. Bakı, 2001.
İsmayıl Musayev. Azərbaycanın Naxçıvan və Zəngəzur bölgələrində siyasi vəziyyət və xarici dövlətlərin siyasəti (1917-1921-ci illər). Bakı, 1996. Mahmudov Y.M. Azərbaycan diplomatiyası. Bakı, 1996. Musa Qasımov. Birinci dünya müharibəsi illərində böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasəti. (1914-1918-ci illər). 3 hissədə. Bakı, 2001-2004. Musa Qasımov. Xarici dövlətlər və Azərbaycan (aprel işğalından SSRİ yaranana qədərki dövrdə diplomatik-siyasi münasibətlər). Bakı, 1998. Rəsulzadə M.Ə. Azərbaycan Cümhuriyyəti. Bakı, 1990. Rəsulzadə M.Ə. Bolşeviklərin Şərq siyasəti. Bakı, 1994.
Armaoğlu Тahir. 20 Yüzyıl siyasi tarihi (1914 -1980). Ankara, 1989. Armaoğlu Тahir. 20 Yüzyıl siyasi tarihi (1980 -1990). Ankara, 1991. Baskın Oran. Türk Dış politikası. Kurtuluş savaşından bugüne. Olqular, belqeler, yorumlar. (cilt I. 1919 -1980). İstanbul, 2002. Bilqe Suat. Milletlerarası politika. Ankara, 1966. Bilqe Suat. Türkiye-Sovietler Birliyi ilişkileri (1920-1964). Ankara, 1992. Ersanlı Bahar. Bağımsızlığın ilk yılları. Ankara, 1994. Gönlübol M., C. Cap. Atatürk ve Türkiyenin dış politikası (1919-1939). İstanbul, 1963. Gönlübol M., C. Cap. Olaylara türk dış politikası (1819-1965). Ankara, 1968. Gürün Kamuran. Türkler və Türk devletleri tarihi. İstanbul, 1981.
99 Güvenc Bozkurt. Avrupa ve Türkiye ilişkilerinin tarihi kaynakları. Gelişmesi ve bugünkü sorunları. Ankara, 1999. Saray Mehmet. Azerbeycan türkleri tarihi. İstanbul, 1993. Uçarol Rıfat. Siyasi tarih (1789-1999). İzmir, 2000. Üçök Coşkun. Siyasi Tarih. Ankara, 1961. Ümit. Türkiye və Avrupa enteqrasiyonu. Ankara, 1995.
Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920). Внешняя политика. (Документы и материалы). Баку, 1998. Бешлос М.Р., Тэлботт С. На самом высоком уровне: закулисная история окончания «холодной войны» (пер. с англ.). Москва, 1994. Внешняя политика и международные отношения в новое и новейшее время. Москва, 1984. Дебидур А. Дипломатическая история Европы от Венского до Берлинского конгресса. 1814-1878 (пер. с французского). Москва, 1997. Дипломатический словарь. В 3-х тт. Изд.4-ое. Москва, 1985. Дрейер О.К. Глобальные проблемы и «третий мир». Общемировые и региональные процессы развития. Москва, 1991. Европа в международных отношениях, 1917-1939. Москва, 1979. Иноземцев Н.Н. Внешняя политика США в эпоху империализма. Москва, 1960. Казанцев Ю.И.. Международные отношения и внешняя политика России (XX век). Ростов-на-Дону, 2002. – 352 с. Киссинджер Г. Дипломатия. Москва, 1977. Кулиев Дж. К истории образования второй республики Азербайджана. Баку, 1997. Международные отношения и борьба идей. Москва, 1998. Международные отношения на Балканах и Ближнем Востоке. Свердловск, 1988. Международные отношения после второй мировой войны. В 3-х тт. Москва, 1962. Орлов А.. Тайная битва сверхдержав. Москва, 2000. Плешаков К.В. Истоки «холодной войны»//США. Экономика, политика,идеология. Москва, 1991, №4. Протопов А.С., Козьменко В.М., Елманова Н.С.. История международных отношений и внешней политики России (1648-2000). Москва, 2003. - 344 с. Ферро М. Запад и Советская Революция (1917-1985) // МЭИМО. 1991, №9. Yüklə 4,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|