55
etməsəniz, Xəzrəc tayfası onunla əlbir olacaq»,
__
deyə
onları qabaqladı.
Bu vaxt adamlar hər tərəfdən gəlib Əbu Bəkrə beyət
edirdilər. Bu arada öz yatağındaca xəstə-xəstə bura
gətirilmiş Səd ibn Übadə az qaldı ki, ora yığışanların
ayaqları altında qalıb tapdansın. O, ucadan qışqırdı:
__
Məni öldürdünüz.
Ömər dedi:
__
Sədi öldürün. Allah öldürsün onu.
23
5.Sədin Ömərə münasibətinin soyuması və ona
beyətdən imtina etməsi
Bu zaman Sədin oğlu (Qeys ibn Səd) sıçrayıb
Ömərin saqqalından tutaraq hədələdi:
__
Ey döyüşlərdən qorxub qaçan, camaat içində
gizlənib özünü şir kimi aparan Səhhakın oğlu. Allaha and
olsun! Əgər Sədin başından bir tük belə əksik olsa, səni elə
günə salarıq ki, üzünün sümüyü görsənər.
Əbu Bəkr Ömərə:
__
Sakit ol, güzəşt elə, çünki güzəştə getmək yaxşı və
bəyənilmişdir.
Səd ibn Übadə Ömərə dedi:
__
Ey Səhhakın (Ömərin nənəsi olan Həbəşistanlı
kəniz) oğlu! Allaha and olsun! Əgər xəstə olmasaydım,
ayağa qalxmağa taqətim olsaydı, səni və Əbu Bəkri
Mədinənin küçələrində süründürərdim. O vaxt olsaydı,
nənəmin qorxusundan Mədinədən qaçardınız. Sizin hər
ikinizi elə tayfaya qatardım ki, nəinki başqaları sizə tabe
olmazdı, əksinə, özünüz onların qarşısında zəlil və müti
olardınız. Ey xəzrəclilər, məni bu çuxurdan qaldırın.
23
Bu mətləb İbn Əbil Hədid «Şərhi Nəhcül-bəlağə» I c, səh. 174-də
qeyd olunmuşdur.
56
Onlar Sədi yatağından qaldırıb evə apardılar. Sonra
Əbu Bəkr Səd üçün xəbər göndərdi ki, xalq mənə beyət
etdi, sən də beyət et.
Səd dedi:
__
Allaha and olsun! Oxum qurtarmayana və nizəmlə
sizi al qana boyamayana qədər sizə beyət etmərəm. Nə
qədər ki əlimdə qılınc var, sizinlə döyüşəcəyəm. Allaha
and
olsun!
Cinnü-ins
yığışsa,
mən
sənə
beyət
etməyəcəyəm.
Sədin sözünü Əbu Bəkrə yetirdilər. Ömər dedi:
__
Heç bir çarə yoxdur, o beyət etməlidir.
Bəşir ibn Səd Ömərə belə məsləhət verdi:
__
Ömər, Səd ölənə qədər də beyət etməyəcəyək.
Əgər o öldürülsə, Ovs və Xəzrəc tayfalarının hər ikisi
onunla bir öləcəklər. Onu öz ixtiyarında qoyun. Sədin evdə
oturmağı sizin işinizə xələl yetirməz.
Ömər və onun həmfikirləri Bəşirin sözünü qəbul
edib, Sədi öz başına buraxdılar.
Səd ibn Übadə onların namazında iştirak etmir,
ziddiyyətli məsələlərdə qəzavət etmək üçün onların yanına
getmirdi. Əgər arxası olsaydı, onlarla döyüşərdi. O, Əbu
Bəkrin xilafəti dövründə beləcə dövran keçirirdi. Əbu
Bəkrdən sonra Ömər ibn Xəttab xilafət başına gələndə də
Səd bu minvalla öz yolunu (beyət) etməmək) davam
etdirirdi. Ömərlə üzləşməmək üçün Şama tərəf gedərək bir
müddət sonra Ömərin xilafəti zamanında Həvəran
ölkəsində onların heç birinə beyət etmədən dünyadan
köçmüşdü. Gecə vaxtı Sədi oxla vurub öldürmüşdülər.
Şəhərdə onun cin tayfası tərəfindən öldürülməsi şayiəsi
yayılmışdı.
24
24
Bu fakt İbn Əbil Hədid «Şərhi Həhcül-bəlağə» II c, səh. 7, 826-da
və «Qamusur-rical» IV c,
57
6. Sədin cinlər tərəfindən öldürülməsinin saxta
dastanı.
Məşhur tarixçi Bilazəri yazır ki, Ömər ibn Xəttab
Xalid ibn Vəlidlə Məhəmməd ibn Müslimeyi Ənsariyə Səd
ibn Übadəni öldürmələri barədə göstəriş vermişdi.
Nəticədə, onların hər biri Sədə bir neçə ox ataraq onu
öldürmüşdülər. Sonra xalq arasında belə şayiə yaydılar ki,
guya Sədi cinlər öldürüb və adamların dilinə bu şeri
saldılar (ki, cinlər deyir): «Xəzrəc tayfasının rəisi Səd ibn
Übadəni biz öldürdük. Ona iki ox atdıq, oxlar xətaya
uğramayıb onun ürəyinə batdı».
7. Səqifə əhvalatı barəsində İbn Əbil Hədidin
söylədiyi başqa bir rəvayət
İbn Əbil Hədid də məşhur mənbələrə istinad edərək
belə yazır: «Elə ki Peyğəmbər(s) dünyadan köçdü,
mədinəlilər ibn Übadənin ətrafına yığışdı. Əbu Bəkr, Ömər
və Əbu Übeydə də onların yanına getdilər. Ənsardan olan
Hübab ibn Münzir dedi: «Gəlin bir nəfər bizdən və bir
nəfər də sizdən seçilsin. Allaha and olsun, biz xilafət
barəsində sizə paxıllıq etmirik. Yalnız bundan qorxuruq ki,
sizdən
sonra
atalarını,
oğullarını
və
qardaşlarını
öldürdüyümüz şəxslər bizə hakim kəsilib hökmranlıq
edələr (Bəni- Üməyyə kimi)».
İbn Əbil Hədid yazır:
«Bu rəvayəti Əbu Cəfər Yəhya ibn Məhəmməd Ələvi
üçün danışanda dedi: «Mən Hübab ibn Münzirin fərasət və
uzaqgörənliyini təsdiqləyirəm. Elə onun söylədiyi və
qorxduğu şey də oldu. O vaxt Yəzid ibn Müaviyə Hicrətin
63-cü ilinin zilhiccə ayında (təxminən 643-cü il miladi)
Mədinədə baş verən qanlı «Hərrəh» hadisəsində Bədr
döyüşündə
öldürülmüş
müşriklərin
qanını
Mədinə
səh. 328-də öz əksini tapmışdır.
58
müsəlmanlarından aldı. (Bu hadisə İbn Müaviyənin
vasitəsilə baş vermişdi. Mədinə müsəlmanlarından 10 000
nəfərdən çoxu kütləvi surətdə qırılmışdı. Hübab ibn
Münzir də hakimiyyət başına belələrinin gəlməyindən
qorxurdu.
Rəsuli-əkrəm(s) də müşriklərin qanını tökmüşdü və
bilirdi ki, əgər qızı və qızının övladları zülmkar hakimlərin
hökmranlığı altına keçsəydilər, dəhşətli xətərə məruz
qalacaqdılar, buna görə də həmişə hakimiyyəti özündən
sonra əmisi oğluna (Əli(ə.s)-yə) vəsiyyət edirdi ki, Əhli-
beyti bu xətərlə üzləşməsin.
25
Əgər xilafətə Peyğəmbər(s)-
in itrəti keçsəydi, Əli(ə.s) və Əhli-beyti həmişə amanda
qalacaqdı, lakin qəza və qədər, zalım hakimlərin tamahı
ona müsaidə etmədi. Hər şey elə alt-üst oldu ki, həzrəti-
Mühəmməd(s)-in övladlarının aqibətinin necə olduğundan
özün də xəbərdarsan».
Əli(ə.s) və Bəni- Haşimin Səqifə toplanışında
olmaması
Böyük alim Şeyx Müfid (413 h.c.,993 miladi) öz
«İrşad» adlı kitabında belə yazır:
«Peyğəmbər(s) vəfat edəndən sonra İmam Əli(ə.s)
onun mübarək bədəninə qüsl verib kəfən tutmağa və dəfn
işləri ilə məşğul idi. Nəhayət, Əli(ə.s)-nin və Bəni-Haşimin
iştirakı olmadan Əbu Bəkrin xilafəti bərqərar oldu.
Beləliklə də, Mədinə müsəlmanlarının arasına ixtilaf
düşdü, lakin Məkkənin fəthində azad olmuşlar dəstəsi və
Peyğəmbər(s)-in qəlblərini satın almaq üçün İslama daxil
25
Əlbəttə, bu mövzu Əli(ə.s)-nin Peyğəmbər(s) tərəfindən seçilmə
səbəblərindən biridir. Başqa səbəblərdə elm, təqva, Əli(ə.s) -nin
parlaq keçmişi və s.kimi xüsusiyyətlər bu seçimdə öz rolunu
oynamışdı.
Dostları ilə paylaş: |