ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
89
14. Qasımlı M.C. Birinci dünya müharibəsi illərində böyük
dövlətlərin Azərbaycan siyasəti (1914-1918-ci illər). 3
hissədə. - Бakı, 2000-2004. 506 s.
15. Qasımlı M. Azerbaycan türklerinin milli mücadele tarihi.
1920-1945. İstanbul, 2006. 704 s.
16. Qasımlı M.C.1920-ci ilin apreli:Azərbaycanın dövlət
müstəqilliyinin itirilməsinə böyük dövlətlərin münasibəti.-
“525-ci qəzet”, 2007, 7 aprel, N:59 (2409); 14 aprel, N:64
(2414); 21 aprel, N:69 (2419); 28 aprel, N:74 (2424).
17. Qasımlı M.C.Bolşevik Rusiyasının Güney Qafqaz
siyasəti.- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qafqaz İslam
Ordusu. Bakı, Nurlar nəşriyyatı, 2008.
18. Qasımlı M.C.Antanta ölkələrinin Güney Qafqaz siyasəti.-
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qafqaz İslam Ordusu.
Bakı, Nurlar nəşriyyatı, 2008.
19. Qasımlı M.C. Sovet-Türkiyə münasibətləri (Mustafa
Kamal Paşanın məktubundan SSRİ-nin yaradılmasınadək).
- “525-ci qəzet” 2008, 19 iyul, N:129 (2720).
20. Mahmudov Y.M. Azərbaycan diplomatiyası. Ağqoyunlu
və Səfəri dövlətlərinin Avropa ölkələri ilə əlaqələri (XV-
XVII yüzilliklər). B., 2006.
21. Nəsibli N.N. Azərbaycanın xarici siyasəti (1918-1920).
Bakı, Ay-Ulduz, 1996. 302 s.
Rus dilində:
1. Адрес-календарь Азербайджанской Республики на
1920 год. Под ред. A.И.Ставровского. Б., Правитель-
ственная типография газ. “Азербайджан” 1920, 134 с.
2. Архив Внешней Политики Российской Федерации, ф.
132, оп.3, п.2,d.1.
3. Газ. “Бакинский рабочий”, 1924, 14 мая, N: 107 (1130).
ßËÈ ÙßÑßÍÎÂ
90
4. Газ. “Известия”, 1920, 9 июня, N: 123 (970).
5. Гасанов А.М. Современные международные отно-
шения и внешняя политика Азербйджана. Баку, Шарк,
2005.772 с.
6. Документы внешней политики СССР. T.I. M., Поли-
тиздат, 1957. 772 с.
7. Документы внешней политики СССР. T.II. M., Поли-
тиздат, 1958. 804 с.
8. Халилов А. Геноцид против мусульманского насе-
ления Закавказья в 1917-1920 гг. Исторических источ-
никах. Б., 2000. 168 с.
9. Журн. “Международная жизнь”, M., 1963, N: 11.
Türk dilində:
1. Atatürk’ün Tanım, Telqraf ve Beyannameleri. IV. Ankara,
1964.
2. Bülent Gökay. Bolşevizm ile emperyalizm arasında Tür-
kiye (1918-1923). İstanbul, Agora Kitaplığı, 2006, 296 s.
3. Mehmet Gönlübol, Cem Sar. Atatürk ve Türkiyenin dış
politikası (1919-1938). Ankara, Atatürk Araştırma
Merkezi, 1997. 152 s.
4. Ömer Göksel İşyar. Bölgesel ve global güvenlik çıkarları
bağlamında Sovyet-Rus dış politikaları ve Karabag
sorunu. İstanbul, ALFA, 2004. 698 s.
5. Salahi R. Sonyel. Türk kurtuluş savaşı ve dış politika. I.
Mondros barışından Böyük Millet Meclisi’nin açılışına
kadar. Ankara, Türk Tarih Kurumu Basınevi, 1987. 255 s.
ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
91
ll FƏSİL
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ MÜASİR MİLLİ
İNKİŞAF SİYASƏTİ: XARAKTERİSTİKASI,
ƏSAS VƏZİFƏLƏRİ VƏ TƏLƏBLƏRİ
Hər bir dövlətin daxili və xarici vəziyyətini, milli maraq
dairələrini və onların təminatını, beynəlxalq aləm və region
ölkələri ilə münasibətlərinin taktikasını, vəzifələrini, yollarını,
vasitələrini və ehtiyatlarını, onu əhatə edən geosiyasi subyekt-
lərin hərəkətlərini və buna müvafiq olaraq geosiyasi davranı-
şını müəyyən edən Milli İnkişaf Strategiyası olur. Bu strate-
giya ölkənin həyata keçirdiyi praktiki daxili və xarici siyasətin,
ölkədaxili ictimai-siyasi, milli-etnik, sosial-dini sabitliyin, ya-
xın və uzaq ölkələrlə geosiyasi münasibətlərin davamlı, təhlü-
kəsiz inkişafını təmin edən əsas vasitədir.
Milli İnkişaf Strategiyası bir-biri ilə eyni statusda və də-
yərdə olan milli inkişaf və milli təhlükəsizliyin (daxili və xa-
rici) əsas ölçüləri və tələblərini əks etdirir, hər iki sahə üzrə
ayrıca konsepsiyanın yaradılması və həyata keçirilməsini bir
vəzifə kimi qarşıya qoyur.
Milli İnkişaf Strategiyası ölkənin xarici aləmdən qaynaq-
lanan geosiyasi, geoiqtisadi və hərbi-geostrateji vəziyyətini,
daxili iqtisadi, ictimai-siyasi və mənəvi inkişafını, spesifik
xüsusiyyətlərini və s. məsələləri nəzərə almaqla, ümumən:
milli inkişafın və digər strateji vəzifələrin hərtərəfli
elmi tədqiqini, əsaslandırılmasını, onların təmin olun-
ması yollarının, vasitə və ehtiyatlarının tapılmasını;
ßËÈ ÙßÑßÍÎÂ
92
ölkənin milli inkişaf və təhlükəsizlik konsepsiyasının
hazırlanması və bu əsasda praktiki siyasətinin formalaş-
dırılmasını, onun əsas vəzifə və tələblərinin müəyyən
edilməsini;
ölkənin milli inkişafı və təhlükəsizlik mühitinin – müs-
təqillik, ərazi bütövlüyü, suveren idarəçilik, hərbi-stra-
teji və sərhəd təhlükəsizliyinin, iqtisadi, siyasi, sosial-
mədəni, informasiya, ekoloji inkişafın vacib tələblərinin
öyrənilməsi və təmin edilməsi taktikasının hazırlanmasını;
daxili və xarici siyasətin əsas tələblərinin, daxili miqra-
siya, təbii ehtiyat, əmək insan və s. resurslarının səmə-
rəli istifadəsi, qorunması, tənzimlənməsi və idarə edil-
məsi kimi vacib geosiyasi vəzifələrin əsaslandırılması
və təminatı yollarının təklif edilməsini;
ölkənin milli inkişafının və milli təhlükəsizlik mühitinin
davamlı sabitliyinin, bu sahədə yürüdülən dövlət siya-
sətinin səmərəliliyinin, dayanıqlığının və müvəffəqiy-
yətinin təmin edilməsini;
dövlətin və ictimai həyatın milli, hərbi, sərhəd, iqtisadi,
sosial, informasiya, ekoloji, ərzaq, enerji, nəqliyyat-
kommunikasiya kimi həyati əhəmiyyət kəsb edən stra-
teji sahələrində praqmatik milli inkişaf və təhlükəsizlik
maraqlarının əsaslandırılması və təmin edilməsini;
hərbi və sərhəd təhlükəsizliyi Doktrinasının hazırlan-
masını;
milli maraq ölçülərinin, milli təhlükəsizlik siyasətinin,
onun əsas vəzifələrinin müəyyən olunması və mexa-
nizmlərinin yaradılmasını;
iqtisadi, enerji, resurs, ərzaq, nəqliyyat, infrastruktur,
ekologiya, informasiya kimi sahələrin milli strategiya-
sının, təhlükəsizlik konsepsiyasının hazırlanması və
həyata keçirilməsini;
Dostları ilə paylaş: |