___________________________________________________61
hər iki ölkənin rəhbərləri arasında fundamental prinsiplər üzərində
qurulmuş olsun. Bütün bunlarla bərabər, mən onu da demək istəyirəm
ki, Minsk qrupu və onun həmsədrləri əvvəlki fəaliyyətlərinə yenidən
başlamağa, tərəflər arasında əlaqə yaratmağa, onların mövqeyini
öyrənməyə və bu məsələnin həll edilməsinə öz köməyini göstərməyə
indi də hazırdırlar.
Əlbəttə, biz başa düşürük ki, bu işin təcili həll olunması hamıya
lazımdır. Çünki bunun həm insani, həm də siyasi nöqteyi-nəzərdən
çox təcili bir məsələ olduğunu başa düşürük.
Cənab prezident, icazənizlə, Sizə bir sual vermək istərdim. Mənim
üçün çox maraqlıdır, bilmək istərdim ki, Siz indi, Ermənistan
prezidenti ilə belə bir dialoqa başladığınız zaman bu prosesin məntiqi
davamını necə görürsünüz?
Heydər Əliyev: Bəli, bu ilin aprel ayından başlayaraq, Azərbaycan
və Ermənistan prezidentləri bir neçə dəfə bilavasitə görüşüb,
münaqişənin həll olunması üçün məsələləri müzakirə ediblər. Bu
görüşlər faydalıdır. Mən hesab edirəm ki, bu görüşlərin keçirilməsi
məsələnin tezliklə həll olunmasına kömək edə bilər. Ermənistan
prezidenti də, Azərbaycan prezidenti də bu görüşlərdən sonra bəyan
ediblər ki, qarşılıqlı kompromislər lazımdır. Başqa məsələlərlə
bərabər, bu görüşlərin əsas nəticəsi bundan ibarətdir ki, hər iki tərəf
anlayır və bəyan edir ki, qarşılıqlı kompromis olmasa, münaqişəni həll
etmək mümkün deyildir. Mən bu gün də bu fikri təsdiq edirəm.
Amma eyni zamanda mən hesab edirəm ki, bizim bilavasitə
görüşlərimiz gərək Minsk qrupunun fəaliyyətini dayandırmayaydı.
Çünki hər halda bu məsələ son olaraq Minsk qrupu çərçivəsində,
Minsk qrupunun həmsədrləri - Amerika Birləşmiş Ştatları, Rusiya,
Fransa ilə birlikdə həll olunmalıdır. Yəni mən hesab edirəm ki, bu
görüşlər Minsk qrupunun fəaliyyətini dayandırmamalıydı, bu işlər
paralel getməli idi və bəlkə də bu, daha yaxşı nəticə verə bilərdi. İki
___________________________________________________62
prezidentin razılaşdıra bilmədiyi məsələləri bəlkə Minsk qrupu
vasitəsilə razılaşdırmaq olardı. Mən bu mənada hesab edirəm ki, gərək
bu işlər kompleks şəkildə olsun. Bu gün də bu fikirdəyəm.
Jan Jak Qayyard: Cənab prezident, bəs onda paralel surətdə
aparılan bu iki fəaliyyət arasında praktik əlaqəni Siz necə görürsünüz?
Heydər Əliyev: Çox aydın görürəm. Gərək Minsk qrupu
fəaliyyətini dayandırmayaydı, bu işlərlə maraqlanaydı, bizdən
müəyyən informasiyalar alaydı və bu işdə iştirak edəydi.
Jan Jak Qayyard: Cənab prezident, mən belə başa düşürəm, dəvət
edirsiniz ki, Minsk qrupunun üç həmsədri tezliklə gəlib Sizinlə
görüşsünlər.
Heydər Əliyev: Bəli.
Jan Jak Qayyard: Çox sağ olun.
Heydər Əliyev: Sağ olun.
___________________________________________________63
AZƏRBAYCAN YAZIÇILARININ
BİR QRUPU İLƏ GÖRÜŞDƏ SÖHBƏT
Prezident sarayı
10 noyabr 1999-cu il
Heydər Əliyev: Sizin hamınızı səmimi-qəlbdən salamlayıram.
Çoxdandır görüşmürük. İndi siz təşəbbüs göstərmisiniz, mən də sizin
təşəbbüsünüzü qəbul etmişəm. Amma görüşmürük bir ona görə yox
ki, görüşmək istəmirik, yaxud ehtiyac yoxdur. Sizin də işiniz çoxdur,
amma mənim işim daha da çoxdur. Siz bunu bilirsiniz. İndi mən sizi
dinləmək istəyirəm. Çünki siz mənə məktub yazmısınız və məndən
xahiş etmisiniz ki, sizə nəsə izah edim. Ona görə mən sizi dinləyirəm.
A n a r: Cənab prezident, bu məktubun yazılması səbəblərini mən
bir az izah etmək istəyirəm. Biz hamımız başa düşürük ki, danışıqlar
gizli gedir, o danışıqların çox məqamlarını hələ açıqlamaq vaxtı
deyildir və açıqlamaq da olmaz. Biz onu da başa düşürük ki, bu elə bir
şəraitdir ki müəyyən güzəştlərsiz olmaz. Yəqin ki, o tərəf də, bizim
tərəf də müəyyən güzəştlərə getməli olacaqdır. Amma bununla
bərabər, içtimaiyyətdə bir nigarançılıq vardır. Bizə çoxlu telefon zəngi
edirlər, məktub yazırlar, Yazıçılar Birliyinə gəlirlər. Biz milyon
dərəcədə imkan daxilində bu danışıqlar haqqında hörmətli
prezidentimizdən bir açıqlama istəyirik ki, biz nə həddə qədər güzəştə
gedə bilərik? Yəni Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə xələl gətirəcək bir
şey olmayacaq ki? Biz də hamıya cavab veririk ki, bizim
prezidentimiz heç bir vaxt Azərbayca-
___________________________________________________64
nın mənafeyinə uyğun olmayan bir sənədə qol çəkməz. Amma
bununla bərabər, istərdik ki, Siz bir daha, imkan daxilində bunu
müəyyən hüdudlarda açıqlamaq olarsa açıqlayasınız.
Doğrusu, ikinci bir tərəf də odur ki, biz istəyirik o danışıqlarda Siz
yalnız müxalifətin yox, - müxalifətin öz işidir, - Sizi dəstəkləyən
ziyalıların da mövqeyini danışıq apardığınız tərəfə çatdırasınız ki,
ziyalılar da, geniş ictimaiyyət də məhz bu məsələ ilə maraqlanırlar, bu
məsələnin, Ümumiyyətlə, Azərbaycanın mənafeyinə toxunmayacaq
bir şəkildə imzalanmasının tərəfdarıdırlar. Bizim məktubumuzun
səbəbi də bu idi.
Əvvəla, bağışlayın, mən bir az gec deyirəm, birinci bunu
deməliydim: Sizi Beynəlxalq Atatürk Sülh Mükafatını almağınız
münasibətilə təbrik edirik. Mükafatı alanda təbrik etmişdik, amma bir
də təbrik edirik. İkincisi, bu görüşə görə təşəkkür edirik ki, vaxt tapıb
bizi qəbul etmisiniz. Mənə elə gəlir ki, məqsədimiz bundan ibarət idi.
Bunları Sizə demək istəyirdik.
Bəxtiyar Yahadzadə: Anar müəllim çox gözəl dedi. Bilirsiniz,
mən hərdən görüşəndə Sizə məktublar təqdim edirəm - mənə gələn
məktubları. İnanın ki, hər gün evə beş-on adam gəlir. Əvvəllər başqa
şey üçün gəlirdilər. Gəlirdilər ki, "mənə iş düzəlt, ya məhkəməyə
düşmüşəm, ya oğlum məktəbdən kəsilib" və sairə. Ümumi məişət
söbbətlərinə aid xahişlər. Amma son zamanlar - Sizin Cenevrədəki,
Sədərəkdəki görüşlərinizdən sonra məktubların məzmunu əsasən
ondan ibarətdir ki, biz nigaranıq, necə olacaq, nə təhər olacaqdır. Sizi
inandırıram, yolla, küçə ilə piyada əlli addım getmək mümkün
deyildir. Camaat müraciət edir ki, siz bilirsiniz. Özü də bunlar elə
güman edirlər ki, biz hər gün Sizin yanınızdayıq. Ona görə biz narahat
idik. Yazıçılar Birliyində bir yerdə oturduq və dedik ki, prezidentə
müraciət edək.
Düzdür, Fatma xanım da mənə dedi ki, bunlar hələ ilk addımlardır.
Hələ bu məsələdə müəyyən bir qərara gəlin-
Dostları ilə paylaş: |