Microsoft Word içindekiler doc

Erdoğan Altınkaynak 
12 
Değerini, pahasını bulamadılar. Paylaşmadan bıraktılar. Şimdi annemiz kime uygun görürse, bu ok torbası (14r) o alsın dediler. 
Paylaşmaya değen mallarını aldıktan sonra, ve ok torbasını alıp annelerinin önüne geldiler ve söylediler. Anneniz siz kime 
bağışlayıp hanlık verirseniz, bu altınlı ok torbasını o oğlun alsın dediler. O zaman Alango söyledi: “Ah, ay çocuklarım! Kendi 
yurdunu kötüleyen, kötü hale koyan; başka yurtta savaş yapar. Kendi annesini kötüleyen yabancı düşmana esir olur. Kendi 
insanını kötüleyen yabancı düşmana rezil olur. Siz uğursuzlar, edepsizler benim sözümü tutar mısınız? dedi. O üçü söylediler. 
Elbette iyi tutarız dediler. Şimdi sizler sözümü tutar olsanız, pencereden düşen güne mendilinizi koyun. Hanginizin mendili ona 
dönüp durursa oğlum han olsun ve bu altınlı, cevherli. Ok torbasını da o oğlum alsın dediğinde, Alango’nun bu sözünü onlar iyi 
gördüler. Bellerinden altınlı mendilinin (14v) koyup baktılar. Üçünün de mendili dönmedi. Meğer Cengiz’in bir ipek mendili var 
idi. O da bıraktı. Onun mendili dönüp durdu. Onlar bu işe görüp şaşırdılar ve öfkelerinde söylediler. Bu annemiz Alango gayet 
cadı imiş. Gözümüzü bağladı dediler. Gönüllerine kötülük alıp gittiler. Ama her zaman Cengiz’i öldürmek maksadında yürür 
idiler. Ondan sonra bu genç oğul Cengiz, bu ağabeylerim bana düşman oldu. Beni öldürürler diye başından korkup; insanlarını, 
adamlarını çıkıp gidelim diye birleşip bir iki üç yiğidi kendine bağlayıp, annesi Alango’ya geldi.(15r) dağda makam, yer, yurt 
tutarım; kuş, kurt avlarım. O avladığım, aldığım kuş tüyünü yolarım, onu suya bırakırım. Bizim yaşadığımızı o kuş tüyünden 
bileceksin. Ayı bağırtırım, arslan koştururum. Her kim beni izleyecek, soracak olursa bundan bilsinler, anlasınlar dedi. Kendileri 
gitti, annesi ağlayarak kaldı. Ertesi gün halk onu görmeye geldiler ise Cengiz’i görmediler ve sordular, Cengiz Hanımız nerede 
dediler. Aradılar, istediler; bulamadılar. Üzülüp, inleyip, ağlaştılar. Ondan sonra gelip Alango’dan sordular. O da söylemedi. 
Cengiz Han yurdun dışına çıkıp gittikten sonra ağabeyleri Bodonçar, Kagınçar, Salçut halka zulmettiler, güçlük kıldılar. Halk 
dayanamayıp Alango’ya gelip söyledi: Ay Alango! o oğlun Cengiz’i gösterince, göster meden canımızı alsaydın. Şimdine için 
gösterip canımızı aldın? Ağlaşıp toplaşıp, ay Alango, Cengiz Hanımızın haberini bizlere söyle. Bizler onu istemeye gideceğiz 
dediler. O zaman Alango söyledi:“Ah, vay halk oğlu! Onun gibi(öyle)olsanız oğlum Cengiz’i sevseniz; sabahleyin beş, altı boyun 
iyi, lâyık insanları geliniz! Onlara yolunu, izini göstereyim” (15v) sabah vakti ile altı boyun iyi insanları geldiler, sordular. Yolu 
nerededir dediler. O zaman Alango söyledi; “Peki şimdi varıp  şu Tekelik suyuna bakıp durunu! Haberigelir” dedi. Bunlar su 
kenarına varıp, bakıp durdular. Hiç bir şey görmediler, meğer bir miktar (grup,grup) kuş tüyü gördiler. Yine dönüp geldiler. O 
zaman Alango sordu: “ Ne gördünüz?” dedi. Onlar söylediler. Yok, hiç bir şey görmedik. Meğer bir miktar kuş tüyü gördük 
dediler. O zaman Alango söyledi: “Hay bilin! Şimdi benim oğlum Cengiz’in haberi işte o sizin gördüğünüz kuş tüyüdür dedi. 
Sizler işte bu Tekelik suyunu gezip arayınız! Tekelik suyunun başında Körgülen denilen Kara Dağın başında beş, altı ağaç olur. 
İşte o yerde makam (16r) tutarım demişti. İşte o tüyü izleyip, takip edip varınız dedi. Ama Tekelik suyunun eski töredi odur ki, 
gündüz taşıp yatağından aşar, gecesi sabahına düşer dedi. O zaman yine Alango onlara söyledi. Şimdi sizler o yere varıp, ulaşıp 
her ne arasanız, görseniz sizler burada ne kişilersiniz, kimlersiniz diye sorduğunda Duyın diyeceksiniz. Ama benim oğlum 
Cengiz’in tanınması için nişanı, izi udurki; beyaz elbiseli, gök mavi atlı, altın başlıklı, yüzü pek güzel altın ok torbası, erkek 
yüzlü Cebra’il gibi doğrudur. Atını kamçılasa kaybolmuş gibidir. Ondan onu bileceksiniz dedi. Ama Cengiz Han’ı istemeye 
varan, giden beylerin adları bunlardır: İlk önce Uyşın Maykı Bey, ikincisi Kaldar Bey, üçüncüsü Ordaç Bey, dördüncüsü Kıpçak 
Bey, beşincisi Tamyan Bey, altıncısı Kerait Bey, yedincisi BuBurtak Bey, (16v) sekizinci Temir kutlu Bey, dokusuncusu Mutyan 
Bey, onuncusu Tangut Bey idi. Bu on bey; toplanıp, ortaklık kılıp Cengiz Han’ı sevip onu istemek kastında, niyetinde oldular. 
Ama dört bey bunu istemeye yaraşmadı, (razı olmadı) Elimizdeki hanımızı bırakıp uzaktan istememiz boş dediler. Onların biri 
Kontrat Bey ikincisi Katay Bey, üçüncüsü Salçut Bey dördüncüsü Kıyat Bey idi. Ama bu katay Salçut, Kıyat üçüde halk oğlunu 
beyleri idi. Kongrat bey onların güvenli ortakcısı idi. Kongrat Bey Cengiz han’ı istemeye, aramaya gitmedi. Bu söylenen on kişi 
o Kongrat’a bakmadılar, gittiler. Ama Uyşın Maykı Bey, diğer beylere bildirmeden Alango’dan mühürlü yüzüğünü aldı. Ondan 
sonra Teklik suyunu dolanıp gittiler. Üç ayada varıp ulaştılar. Bu üçü kaya dağına çıkıp baktılar. Arkalarından bir beyaz saray, 
bir mavi saray gördüler. Yine geri dönüp biraz geldiler. O saraylara(17r) girmediler. Orada bir dağ vardı o dağın önünde yattılar. 
Biraz durdular hiçbir iz bilmediler. Meğer biraz sonra bir ses geldi. Karga bağırmış gibi, insan konuşmuş gibi. Yürüyüp baktılar. 
Bir az kişi (birkaç kişi) gelmiştir. Yolunun yolunda çıkar. Şu dağın önünden biri gelmişe benziyor dediler. Ama bunların sesini 
duyup; sesleri dindi. O gün hiçbirşey bilmediler. Ertesi gün ayı bağırdı, arslan kükredi. Bildiler ki Cengiz Han av avlamaya 
(avlanmaya) çıktı dediler. Bunlar o sesi işitince yürüyüp vardılar. Gördiler ki gök atlı, beyaz elbiseli, altın başlıklı, altın ok 
torbalı, erkek yüzlü Cebrail gibi güzel şekilli gövdeli Cengiz’i tanıdılar ve bildiler. Ve o gelen Cengiz söyledi. Kimsiniz ne 
yerden yürürsünüz? Nasıl kişilersiniz dedi. Bunlar söylediler. Duyın Duyın! diye. Bunlardan o sözü işittikten sonra gözlerinden 
kayboldu. Bunlar yine ağlaşıp geri döndüler. O gece endişelenip yattılar. Ondan sonra (17v) yine sabah oldu ise sesler ile 
bağırdılar. Beyaz doğan, tutyak, beyaz deve yavrusu diye bağırdılar. Hiçbir ses gelmedi ondan sonra yine iki, üç gün yattılar. 
Yine bir gün ayı bağırdı. Arslan kürkredi. bildiler ki Cengizdir. Av avlamaya çıktı diye sevindiler. Yine varıp gördüler işte o 
insanın kendisidir. Ondan sonra bunlara Cengiz Han söyledi: “Hay sizler kimsiniz? Her zaman bizi izleyip yürürsünüz” dedi. 
Bunlar söylediler. Duyın Duyın! diye bağrışıp durdular bunlar böyle ağlayınca Cengiz Han’ın kendisi de ağladı. Yine söyledi: 
“Hay sizler ne için buraya geldiniz” diye sordu. Bunlar söylediler. Senin ardından ölelim diye yürürüz dediler. Ozaman o Cengiz 
Han söyledi: “ Hay size buraya gelmeyi kim öğretti” dedi. Bunlar söylediler. Bizlere bir merhamet edip buyuran anneniz Alango 
(18r)  öğretti dediler. O zaman Cengiz Han söyledi: “Şimdi öyle olsa hani bana annemin bir izi, belirtisi var mı?” dedi ise 
(dediğinde) diğer beyler durdular. Ama Uyşın Maykı Bey elinden, Alango’dan almış olduğu mühürlü yüzüğü çıkarıp verdi. O 
zaman Cengiz Han yüzüğü alıp baktı ise (baktığında) Alango’nun mühürlü yüzüğünü tanıdı ve gülüp söyledi: “Ay Markı Bey! 
Eğer ben han olursam, beylik senin olsun” dedi. Eğer sen mühürlü yüzüğü alıp gelmesen, bana annemin bir izini getirmesen ben 
size yoktum ve siz bana eş, dost, yoldaş olmaz idiniz dedi. Ama bu sözden diğer beylerim, sizler hepiniz benim canımsınız dedi. 
Geliniz  şimdi hepimiz dönelim. Orada varıp oturalım dedi. Saraya vardılar. biraz orada yatıp yemek yediler. Çeşitli  şaraplar 
içtiler. Sönmez mum, tükenmez yemek yediler. (18v) Ondan sonra Cenhan yine söyledi: “ Geliniz! Şimdi ortaklık edip oturalım. 
Sizler ki bizi isteyip, arayıp gelmişsiniz. Sizler hangi boy, halk ile birsiniz” dedi. Bunlar ayağa kalkıp rica ettiler ve de söylediler: 
“Ay ulumuz, büyüğümüz, hanımız, canımız. Gelen boydan sorsanız, bizler buraya sizi istemeye, aramaya gelen on kişiyiz. Dokuz 
boydan dediler. Ama Kaldar bey yalnız ayrıldıdır, kebdisi tektir. Anneniz Alango bizlere emredip gönderdi. Ama Kongrat Bey 

---