Microsoft Word isk?ND?Rnam?-S?R?Fnam?-nizami doc
Yüklə 2,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Kitabxana
- Yaşıl donlu tovuz
- Zəfəran yemək
- Qırmızı kükürd
- Örtülü sərvət
_______________ Milli Kitabxana ________________ 452
Yəni quldurlar baş qaldırıb, ona itaətsizlik etdilər. _______________ Milli Kitabxana ________________ 453
Sürmədən Günəş mil çəkdi gözünə, Batdı bir al gövhər Nil dənizinə. Burada Günəş gözə bənzədilir. Yəni göyün gözü olan Günəş gecənin sürməsindən çəkdi, özünü onun qaranlığı ilə gizlətdi, göyün mavi dənizinə batıb getdi - Günəş batdı, gecə düşdü. 203
Onda çöl xalqının axınlarından Rahatlıq içində dincələr xəzran. Xəzran - yəni xəzərlilər. Xəzər dənizinin şimal-qərbində və Volqa çayının hər iki sahilində yerləşən türk qəbilələrindən biri olmuşdur. 204 Gündüz qarğa rəngli qara gecədən, Çıxmış Zəngibardan kafur kimi şən. Burada ağlıq mənasını verən kafur Zəngibarda və Həbəşistanda istehsal edilir. Yəni səhər açılmışdı. 205
Yaşıl donlu tovuz humay quşundan Ağ parlaq sümüyü qapdığı zaman... Yaşıl donlu tovuz - göy, səma; humay quşu - günəş; ağ parlaq sümük - sübh, səhər deməkdir. Yəni göy Günəşdən sübhü aldı, - səhər açıldı. 206 Nəfsinin ağacı yamyaşıl durur, Başını burmadan, başını sən bur! Yəni həvəs və ehtiras sənin qapında durmuşdur. O sənə qalib gəlmədən sən ona qalib gəl - nəfsini öldür. 207
İndi ki, zəfəran yemədən şadsan, Yemə zəfəranı, ölərsən, inan! Zəfəran yemək, deyilənə görə, adamı gülməyə sövq edir. Burada zəfəran bu cəhətdən şərabla müqayisə edilir və zəfəran sözü altında şərab nəzərdə tutulur. Yəni əgər şərab içmədən şadsan, kefin yaxşıdırsa, onda şərab içmə, çünki sərxoşluqdan və lüzumsuz yerə çox gülməkdən məhv ola bilərsən. 208 O ceyran otaran çobanlar belə Çomağın yerinə ox almış ələ. Yəni çobanlar da çobanlıq ağacını atıb, əllərinə silah almışlar, yollarından azmışlar. 209
Kiçikdən ən böyük bir fitnə doğur, Hər qurdun sümüyü ayağa oxdur. Deyirlər, qurd topuğunun sümüyü zəhərli olur. Beytin mənası: xırda bir şeydən çox vaxt böyük bir ziyan baş verə bilər. Qurd topuğunun bir sümük qırıntısı ayağa batsa, bir oxun başı qədər yara salıb əzab verər. 210
Bənzər o dastana bu tac, taxt, ordu, "Hindudan sərvəti çalar bir hindu". _______________ Milli Kitabxana ________________ 454
başqa bir hind oğrusunun oğurlaması" hekayəsinə bənzər.
211 Önünə çıxarkən bir atəşkədə Ondan buz yaratdı atəşpərəstə. Yəni bütün atəşkədələri dağıdıb xaraba qoydu. 212
Orada bir bahar vardı qəlb açan, Güllərin dimağı acıydı ondan. Burada bahar - atəşkədə mənasındadır. Yəni orada bir atəşkədə vardı ki, qızıl gül onun rənginə paxıllıq etdiyindən acı olmuşdu. Qızılgülün dadı acı olur. 213
Hurini cənnətdən atdı dişarı, Qovdu cəhənnəmə dost olanları. Yəni hurilər yaşayan cənnəti hurisiz qoyub, hurilərini dağıtdı, cəhənnəm əhli olanları da cəhənnəmdən qovdu. Burada cənnət - atəşkədə, huri - od, cəhənnəmə dost olanlar - muğlardır. 214
Saqi, ver ərinmiş o saf qızıldan, Qırmızı kükürdü odur doğuran. Qırmızı kükürd - əski kimyagərlərin fikrincə, elə bir maddədir ki, hər hansı maddəyə vurulsa qızıla çevirər. 215 Mənə ver, dərmantək tutiya edim, Misimi onunla kimiya edim. O iksiri mənə ver ki, mis vücudumu onunla qızıla döndərim. 216
Ulduzu ona yar olduğu gündə. Yəni bəxti açıldığı, xoşbəxt olduğu zaman. 217 Uca fil başına kəmənd atım mən, Qandan bixi-ruyən çıxarım nildən. Bixi-ruyən - boyaqçılarm işlətdiyi qırmızı kök, nil isə Hindisanda bitən qara otdur. Beytin mənası: Hindistanda o qədər qan töküm ki, qara ot (nil) əvəzinə qırmızı boya kökü bitsin. 218 Örtülü sərvətə növbət gəlincə, Hinddə Çin çinisi göründü incə. Örtülü sərvət - Keydin qızı deməkdir. Yəni əsmər gözəllər ölkəsi olan Hindistandan Çinin ağ gözəli göründü. 219 Baş vermiş arpadır müşkin buğdadan, Deyil buğda, deyə, boz arpa satan. Yüklə 2,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|