cümlədən ilk dəfə Azərbaycan Respubliksaında kitabxana informasiya
sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafi üzrə Dövlət proqramı Azərbay-
can Dövlətinin bu sahəyə prioritet bir məsələ kimi baxdığını və kitabxana
ictimaiyyətinin bu qərarlardan irəli gələn məsələlərin həyata keçirilməsi
üçün çox böyük məsuliyyət daşımasının vacibliyini ortaya qoymuşdur.
Bu və ya digər vəzifələrin həyata keçirilməsində digər kitabxanalar
kimi, Xətai rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi də öz töhfəsini
verməyə çalışır.
Xətai rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi 1974-cu ildə
Keçmiş SSRİ hökümətinin ölkədə kitabxana işinin inkişafında yeni
keyfiyyət mərhələsi olan kitabxanaların mərkəzləşdirilməsi haqqında
qərarından sonra Bakıda eksperiment olaraq ilk və yeganə sistem kimi
1975-ci ildə yaradılmışdır.
Xətai rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi Mərkəzi Kitabxa-
na və 4 filialı özündə birləşdirir və yarandığı gündən kitabxana işinin bü-
tün forma və metodlarından istifadə edərək əhaliyə kitabxana-biblioqrafi-
ya və informasiya xidməti göstərmiş, MKS-in maddi-texniki bazasının
möhkəmləndirilməsi, digər kitabxanalarla əlaqələrin qurulması, zamana
uyğun kitabxana işində baş verən yeniliklərin MKS-də tətbiqi və s. isti-
qamətdə iş aparmışdır ki, nəticədə Xətai rayon MKS hal-hazırda öz sə-
mərəli fəaliyyəti ilə digər kitabxanalardan fərqlənir.
Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi fondunda müxtəlif məzmunlu
170 min nüsxədən artıq ədəbiyyat qoruyub saxlamaqla 20 mindən artıq
oxucuya xidmət göstərir ki, bunlar da müxtəlif kateqoriyaya (müəllim,
həkim, mühəndis, fəhlə, tələbə və şagird, təqaüdçü, istehsalatda çalı-
şanlar, mütəxəssislər və s.) aid oxuculardan ibarətdir.
İl ərzində kitabxanaya ayrı-ayrı elm sahələri üzrə, milli və digər
dillərdə təxminən 4 minə qədər yeni ədəbiyyat daxil olur ki, bunların
kitabxana qaydasında işlənib kitabxanalara verilməsi və oxucuların isti-
fadəsinə çatdırılması üçün operativ şəkildə iş aparılır.
Dövri mətbuata abunə ilə yanaşı Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana
Sisteminin Mərkəzi Kitabxanasında internet vasitəsi ilə oxuculara xidmət
işi təşkil olunmuşdur ki, bu da son vaxtlar kitabxanaya müraciətləri xeyli
artırmış, kitabxanaya gəliş il ərzində 100 mindən artıq olmuş, oxuculara
kitab verilişi isə 200 mindən çox olmuşdur.
Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemində kataloqlarla aparılan iş-
ədəbiyyatın kataloqlaşdırılması, kataloqlara düzülmüş kartoçkalar, kata-
loqların redaktə olunması; məlumat-biblioqrafiya işi - oxuculara verilən
yazılı və şifahi arayışlar, biblioqrafik kartotekaların və onlara daxil edil-
mış yeni kartoçkalarin işlənməsi; kütləvi tədbirlərin keçirilməsi - sər-
gilər, biblioqrafik icmallar, oxucu konfransları, kitab təqdimatları, ədəbi-
bədii gecələr, görüşlər, məruzə və mühazirələr, stendlərin təşkili; təşki-
latı-metodik iş - filiallara gedişlər, metodiki məktubların və tövsiyələrin
hazırlanması, kitabxana işçilərinə verilən məsləhətlər, seminarların keçi-
rilməsi, Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminə daxil olan yeni ədəbiyyat
haqqında informasiya bülletenlərinin hazırlanması və digər metodiki təd-
birlər; kadrlarla iş- işçilərin ixtisasının artırılması üçün müxtəlif kurslara
o cümlədən kompüter kurslarına göndərilməsi, işə qəbul zamanı təhsilli
və təcrübəli işçilərə üstünlük verilməsi, təcrübə mübadiləsi üçün müxtəlif
kitabxanalara ezamiyyələrin təşkili və s. xüsusi diqqət mərkəzində ol-
muşdur ki, nəticədə oxuculara verilən rədd cavabları xeyli azalmışdır.
İl boyu ayrı-ayrı şöbələrin fondla aparılan sistemli işi nəticəsində
fondun düzülüşü və ondan istifadə işi yaxşılaşmış, fonddakı lazımsız
ədəbiyyat silinmiş, lazımlı, lakin az istifadə olunan ədəbiyyat depozitar
fonda verilmişdir.
İnformasiya texnologiyalarının tətbiqi və istifadəsinə xüsusi diqqət
yetirilmiş kitabxanada beynəlxalq təşkilatların köməyi ilə resurs infor-
masiya mərkəzi yaradılmış, və mərkəz kömpüter, sürətçıxarma apatarı və
digər lazımi avadanlıqlarla təmin olunmuş yüzlərlə oxucu həmin mər-
kəzdə pulsuz kömpüter kursları keçərək biliklərə yiyələnmişlər.
Mərkəzkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin saytı yaradılmış (Xətai-
MKS.az) və oxucuların istifadəsinə verilmişdir, eyni zamanda M.F.
Axundov adına Milli Kitabxananın dəstəyi ilə VTLS-Virtua proqramı
əsasında Mərkəzləşdirimiş Kitabxana Sisteminin fondunda olan ədəbiy-
yatın elektron kataloqunun yaradılması üzərində bir neçə ildir iş aparılır
və hal-hazırda fondda olan ədəbiyyatın 50%-ə qədəri kömpüterin yadda-
şına verilmişdir ki, bu da oxucuların kitabxanadan istifadəsinin xeyli ya-
xşılaşdırmışdır.
Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin kollektivi öz işini günün
tələbləri səviyyəsində qurmaq üçün kitabxana işinin müxtəlif forma və
metodlarından istifadə edir, ətrafdakı təhsil ocaqları və istehsalat müəssi-
sələrinə gedişlər edir, oxucular üçün səyyar xidmətlər təşkil edir, açıq rəf
üsulundan istifadə edir, müxtəlif mövzularla əlaqədar məqalələr hazır-
lanır ki, bütün bunlar oxucuların kitabxanadan istifadəsini asanlaşdırır,
diyarşünaslıq işi, ekologiya, gənclərlə iş, ölkəşünaslıq, vətənpərvərlik,
milli bayramlara aid olan işlər, əmək tərbiyəsi, estetik tərbiyə və s. bağlı
müxtəlif tədbirlər keçirilir.
Xətai rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin S. Vurğun adı-
na Mərkəzi Kitabxanası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin xüsusi əm-
rinə əsasən Mərkəzi İncəsənət kitabxanası statusu almışdır ki, bununla
əlaqədar Mərkəzi Kitabxanada ayrıca İncəsənət və Fonoteka şöbəsi fəa-
liyyət göstərir və burada incəsənətin bütün sahələri ilə əlaqədar çeşidli
tədbirlər keçirilir.
Kitabxananın fəliyyətinin səmərəli olması üçün ən vacib işlərdən
biri kitabxanaların maddi-texniki bazasının möhkəmlədirilməsi olması-
nın əhəmiyyətini dərk edərək, Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin
rəhbərliyi bu sahəyə xüsusi diqqət yetirməsi, Mərkəzi Kitabxana və fi-
lialların təmirinə, yeni avadanlıq və inventarların alınmasına, xüsusilə
yeni texnologiyaların alınıb tətbiq olunmasına kommunal təsərrüfat işi-
nin düzgün qurulmasına, problemlərin lazımi instansiyalar qarşısında
qaldırılması və həllinə nail olunmasına səy göstərmişdir.
Mərkəzi Kitabxana Sisteminin kollektivi eyni zamanda şəhər və
rayonun ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak etmiş və bu işə öz töhfəsini
vermişdir.
Mərkəzi Kitabxana Sistemində kitabxana fəaliyyətinin vacib hissəsi
olan sorğu-biblioqrafiya və məlumat işi aparılır. Kitabların biblioqrafik
icmalları keçirilir, biblioqrafik sərgilər, kataloqlarla iş, əlamətdar günlərə
həsr olunmuş mövzu kartotekaları düzəldilir, informasiya bülletenləri
tərtib olunur, biblioqrafiya dərsləri keçirilir, diyarşünaslıqla əlaqədar
Azərbaycana həsr olunun kitabların biblioqrafik icmalları: Azərbaycanın
xoş gələcəyi üçün çalışıb-vuruşmuş, mərd qəhrəman oğullarına həsr
olunmuş kitabların bibiloqrafik icmalları, 20 yanvar, Xocalı faciəsinə
həsr olunmuş biblioqrafik icmallar və s. keçirilir ki, bu da əhaliyə daha
səmərəli xidmət göstərməyə kömək edir.
XXI əsrdə elmin, texnikanın inkişafı, qloballaşma, informasiya
bolluğu, cəmiyyətin bütün sahələrində olduğu kimi kitabxanalarda da
yeni texnologiyaların tətbiqi dünyada kitabxana işinə yeni məzmun
vermiş, fəaliyyətimizin bütün sahələrində işimizə tamamilə yenidən
baxışı zəruri etmişdir. Bu mənada kitabxanalarımızda maddi-texniki
bazanın möhkəmlədirilməsinə müasir dövrün tələblərinə uyğun əsaslı
təmir və yenidənqurma işlərinə,yeni texnika və texnologiyanın tətbiqinə,
inventar və avadanlıqların müasirləşdirilməsinə və s. ehtiyac vardır.
Dostları ilə paylaş: |