Microsoft Word ?Li k?Rim doc
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
Əli Kərim 35 “vəznsiz şeir” bəlkə də var, lakin vəznsiz, musiqisiz misra yoxdur. Yüksək dərəcədə yığcamlıq, təbiilik və səmimiy- yət, vüsətli və dinamik bir düşüncə tərzi onun sərbəst şeir ədasını başqalarından fərqləndirir”. 35 Kitabdakı şeirlərdə adamı tutan, içindən keçib, səninkiləşən obrazlara rast gələndə düşünürsən ki, Əli Kərim bir adam, beş adam olmayıb. “Sənət eşqi” bölü- mündəki şeirlərdə daha doğma hisslər çəkir səni. “Sözlər” şeirində “Dostum sözlər! Bəsdir daha dözdüm, sözlər. Nə vaxt bəs sizinlə verib çiyin-çiyinə, hücum edəcəyik mənaların çiyninə”, adsız bir şeirindəki “Qələmimdəki mürəkkəb məni yandırır. Qəlbimdə qalan söz kimi”, başqa birində “Nöqsanlar...Günahlar...Ağır qüsurlar...Bəzən əvə- zimə onlar yazırlar”, digərində “Şairi yaşadır hər şeydən əvvəl Məna ənginliyi, söz kislorodu”, nəhayət bapbalaca bir şeir diqqətimi daha çox çəkir: Bir mövzu çıxdı yadımdan bu gün, Çox araşdırdım yaddaşı bütün. Tapa bilmədim, dinmə, ey kədər! O, doğmadırsa, qayıdıb gələr. 36 Kitabın “Heç-heçə” bölümündə eyniadlı şeir, “Uşaq- ların nəğməsi məhkəmədə”, “Gördüm heş doğulmamış”, “Epiqramlar” və dörd adsız şeir var. Hamısında da Əli Kərim düşüncəsi, şairin fikir dərinliyi, yenilik və səmi- miyyət. Tənqidlərində də səmimidir şair... Sona Xəyal 36 “Son şeirlər” bölümü daha çox maraq doğurur. Burada müxtəlif mövzularda yazılmış şeirlərlə rastlaşırıq. Gül-çiçək də, bulaq da, hava da, yağış da, “Göydəmir at” da, ağrıya, ölümə meydan oxuyan misralar da diqqəti çəkir. Xəlil Rza “Şairin ikinci həyatı” adlı məqaləsində yazırdı: ”Son yazılarında Əli Kərimin bizə çox-çox əziz, doğma olan şəxsiyyəti: vüqarı, insanpərvərliyi, onu həm gözdən yayındıran, həm də ucalığa qaldıran hədsiz təvazö- karlığı parlaq ifadəsini tapmışdır. Əslində Əli Kərim kimi şair olduqdan sonra ölüm qorxulu deyil, çünki, onun qarşıda ikinci, daha etibarlı, uzun həyatı var. Ancaq görün şair özü nə deyir: ”Heyf, bu yaşda heç nə, heç nə edə bilmədim” Əlbəttə, bu sözləri təvazökarlıq kimi, sənətə uca bir ideal zirvəsindən baxan, deyə biləcəklərinin çoxu- sunu özü ilə apardığını hiss edən sənətkarın qənaəti kimi anlamalıyıq. Əslində, Əli Kərim çox iş görmüş, şəraitin və 36 yaşın verdiyi imkandan bacarıqla istifadə etmişdir”. 37 Əli Kərimin vəfatından sonra onun yradıcılığı haqqında yazılmış məqalələrlə yanaşı, onunla bağlı anları özündə əks etdirən xatirə yazılar da çap olunub. Şairin gənclik dostu, onunla bir yerdə təhsil alan, bir yerdə yataqxanada qalan yazıçı Əli Səmədli hələ 1970-i ildə “Ulduz” jurnalının oxucuları ilə bölüşdüyü dost kədərinə bir qədər də şirin-şəkər qatıb. Bəli, Əli Kərim elə insan, elə şair, elə dost olub ki, olmayanda da haqqında sağ kimi danışılır. Bəlkə də onun ölümünə inanmamaqdan, ya nə- dənsə, onun haqqında danışanlar kədərlə başlasalar da, Əli Kərim 37 sonda nikbin nota köklənirlər. Əli Səmədlinin “Xatirəyə dönən məktublar” adlı yazısından kiçik bir hissəni veririk: ”Şeirlə yatardı, şeirlə durardı. Səhər gözünü açan kimi ilk sözü şeir olardı,-Yuxuda çoxlu şeir yazmışam-deyərdi. Gözəl şeirlər idi. Heyf ki, yadımda qalmayıb. Adda-budda misralar söyləyərdi. Hər gün şeir yazardı. Amma hamısını mənə oxumazdı. İki-üç günə şeirlə dolmuş şagird dəftərin- dən iki-üç şeir oxuyardı. “Hər yazılan şeir deyil” deyərdi. Üç ildən artıq idi ki, şeir yazırdı. Onlarla tutarlı, çapa layiq şeirləri var idi. Ancaq bir dəfə də olsun nə yerli radio qovşağının, nə də rayon qəzeti redaksiyasının qapı- sını açmamışdı. Mərkəzi qəzetlərə də şeir göndərmirdi. Çox qəribə təbiəti var idi” 38 “Qaytar ana borcunu” kitabını başdan-ayağa oxu- dum. Elə-belə yox, misra-misra, söz-söz oxudum. Nəinki yeni şeirlər, hətta təkrar çap olunan şeirlərdə də yeni nəsə tapdım. Ən əsası odur ki, Əli Kərim şeirini oxuyanda, Əli Kərimin özünü tapa bilirsən. Lap ölüm ayağında belə Əli Kərim yenə də Əli Kərimdir. Bəlkə elə ona görə də ölüm belə onu bizdən ayıra bilməyib. Ey mənim yerimdə yatan qardaşım, Bəzi məsləhətə ixtiyarım var. Dəmir yaddaşında bu çarpayının Qalar o çəkdiyim sonsuz ağrılar. Sona Xəyal 38 Can vermək təcrübəm, sancı vuruşum, qızdırma yanğınım, üşütmə qışım, icazə verir ki, ağır halına bircə qədəm atım, azca qarışım. 39 Şair burada sanki özünün çəkdiklərini başqasının çəkməsini istəmir və onu xəbərdar eləməyi özünə borc bilir. Şairin fikrincə, hər şeyin əvvəli qorxudan başlayır, qorxu ürəyə yol tapanda, insan ölümə doğru yol başlayır. Qorxu ölümə yol açır. Şeirin sonunda isə şair məsləhət verir ki, iynə-dərmana fikir ver, o zaman qorxu onlara qarışıb gedər və qorxudan qorunmaq mümkünsə, o zaman ölüm də baş götürüb gedər. Buradan belə çıxır ki, şair özünə diqqət yetirməmiş, xəstəliyinə fikir verməmiş, başa düşəndə isə artıq gec imiş. Amma bu başa düşməyin də xeyri bu imiş ki, şair özündən sonra gələnləri xəbərdar eləyə bilir. Görünür, Əli Kərimin də qismətinə xəbərdar edilmək yox, xəbərdar etmək düşübmüş. Kitabda “Ölüm xəstəxanada zəhləmi tökdü mənim” misrasıyla başlayan şeir də maraqlıdır. Ümumiyyətlə, bu kitabdakı bütün şeirlər maraqlıdır, amma adamı yandıran odur ki, bu kitab Əli Kərimin vəfatından sonra çap olunub. Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|