Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc

                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

54 

“ stehsal  təyinatlı  radiotexniki  mallar  bazarından  istədiyini  ala  bilməyə-

cəksən, ancaq, yaşayışını təmin edəcəksən”,- mister Levin deyir. 

Psion 

kompaniyasının  bu  bazarda  gəlirinin  artımı  20  faizə  yaxınlaşır,  - 

kompaniyanın  portativ  mexanizmlərin  satışından  keçən  il  əldə  etdiyi 

40%-lik artıma nisbətən aşağı - əvəzində bu rəqəm stabildir. 

ndi, Psionun gəlirlərinin əsas hissəsini verən, keçən il əldə etdiyi kanada 

kompaniyası  olan  Teklogixi  onun  biznesini  möhkəmlətdi.  2001-ci  ilin 

birinci  yarısının  göstəricilərinə  görə,  birgə  fəaliyyətdən  ilkin  gəlirlər, 

Psion Digitalın

 portativ mexanizmlər satışından əldə etdiyi 36 mln. funt 

sterlinqə  qarşı,  63  mln.  funt  sterlinq  idi.  Sənaye  radiotexnikası  sahəsinə 

keçidin istehlak bazarına girməkdən daha az riskli olmasına baxmayaraq 

ki,  bura  da  riskdən  xali  deyi.  Psion    və  Teklogix  kompaniyaları  iyuna 

kimi gözlədiklərinə uyğun işlədilər. Lakin, iyundan sonra ABŞ-da infor-

masiya  texnologiyalarına  xərclərin  azalması  nəticəsində  onların  inkişafı 

ləngidi. 

Avropa tələbində də “ilin ikinci yarısında Şimali Amerikadakı kimi xərc-

lərin  azaldılması  gözlənilməsi”  kim  əlamətlərin  olmasına  baxmayaraq,  

mister  Levin  kompaniyanın  sənaye  sferasının  istehlak  bazarına  nisbətən 

daha ümidverici perspektivə malik olmasına əmindir. 

Mənbə: Caroline Daniel, “Psion opts to close its future in handheld 

organizers”, Financial Times, 12 July 2001, p.18 

 

Müzakirə üçün suallar 

1.  Bazara  istiqamətlənmənin  qiymətləndirilməsi  formasının(Matris 

1.1)  köməyilə  Psion  firmasının  bazara  istiqamətlənməsini  izah 

edin və qiymətləndirin. 

2.  Resurslar nöqteyi-nəzərindən marketinq yanaşmasına əsaslanaraq, 

Psionun

  bazardakı vəziyyətini nə daha yaxşı xarakterizə edir və 

onun qarşısında duran  dilemma hansı dərəcədə bu vəziyyətin nə-

ticəsində yaranıb? 

3.

  Psion kompaniyası bazara daha da istiqamətlənməli idimi?  Onun 

bazara daha da istiqamətlənmək üçün nə etməsi lazımdır?  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

55

 

Marketinqin strateji 

planlaşdırılması 

2 

 

Strategiya  təşkilatın  işlədiyi  şəraitlə  onun  resurs  imkanları 

arasında uyğunluğu ifadə edir. 

Conson və Şouls (1988)  

 

G R Ş 

Kompaniyanın  marketinq  strategiyasının  hazırlanmasının  məqsədi 

hazırkı vaxtda və nəzərə alına bilinən gələcəkdə kompaniyanın imkanları 

ilə rəqabətli bazar şərtləri arasında uyğunluğun yaradılmasıdır. Kommer-

siya təşkilatı üçün strategiyanın hazırlanması onun imkanları ilə  fəaliy-

yət göstərdiyi bazarın tələb və şərtləri arasında uyğunluğun təmin edilmə-

sidir. Xeyriyyə təşkilatları və ya kommunal təsərrüfatlar kimi qeyri-kom-

mersiya  təşkilatları  üçün  isə  strategiyanın  hazırlanması  onların  xidmət 

göstərmə  qabiliyyəti  ilə  xidmət  göstərdiyi  insanların  və  ya  işin  tələbləri 

arasında uyğunluğun yaradılmasıdır. Strategiyanın mərkəzində təkcə təş-

kilatın resurslarının profili deyil (bunu tez-tez onun güclü və zəif tərəfləri 

adlandırırlar), həm də onun qarşılaşdığı mühitin(onun imkanları və qarşı-

laşa biləcəyi təhlükələr) tənqidi qiymətləndirilməsinə olan ehtiyac durur. 

Strateji planlaşdırma üç önəmli suala cavab verməyə çalışır:  

1.Təşkilat indi nə işlə məşğul olur? 

2. Onun ətrafında nə baş verir? 

3. Təşkilatın nə işlə məşğul olması daha məqsədəuyğun olardı? 

Strategiya  əsas  etibarilə  nəticəliliklə  deyil(sizin  daha  yaşı  bacardığınız 

işlə  məşğul  olmaq),  səmərəliliklə(lazım  olanla  məşğul  olmaq)  məşğul 

olur.  darəetmə vaxtının əsas hissəsi gündəlik işlərə sərf olunur. Hətta ən 

yüksək idarəetmə səviyyəsində də  menecerlərin iş vaxtının təftişi göstə-

rir ki, vaxt sərfinin əsas hissəsi gündəlik ətalətli işlərin görülməsinə gedir 

və  daha  mürəkkəb  və  məsuliyyətli    planlaşdırma  məsələləri    daha  uzaq 

perspektivə-həftə sonu və ya ildə bir həftə keçirilən   rəsmi görüşlərə sax-

lanılır.  Lakin  ən  uğurlu  kompaniyalarda  strateji  dərketmə  prosesi-cari 

problemlərin  abstraktlaşdırılaraq  siz  indi  nə  işlə  məşğul  olursunuzu 

yaxşılaşdırmaq  və  siz  nə  işlə  məşğul  olursunuz  sualına  cavab  vermək-

daima gedir. 

 

 

 

 

 

---

                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

56 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şə

kil 2.1 Strateji uyğunluq 

 

Bu fəslin əvvəlində Conson və Şoulsdan(1988) sitat gətirdiyimiz və Şəkil 

2.1-də  sxem  şəklində  göstərdiyimiz  “Strateji  uyğunluq”  konsepsiyası 

strateji  təfəkkürün  əsasıdır.  stənilən  strategiyanın  uğurlu  olması  onun 

müştərilərin  ehtiyac  və  tələbatlarına,  həmçinin  həmin  strategiyanı  tətbiq 

edən təşkilatın imkan və resurslarına dəqiq istiqamətlənməsindən asılıdır. 

Müştərilərin tələbatlarının ödənilməsinə istiqamətlənməyən strategiya nə 

qədər yaxşı hazırlanmasından  və tərtib edilməsindən asılı olmayaraq mü-

vəffəqiyyətsizliyə məhkumdur. Eyni qaydada, əgər, təşkilatda strategiya-

nın tətbiq edilməsi üçün kifayət qədər resurs olmadığı və ya onların əldə 

edilməsi mümkün olmadığı təqdirdə də uğur əldə etmək çox çətin olacaq. 

Təşkilat  çərçivəsində  marketinq  fəlsəfəsinin  qəbul  edilməsində  olduğu 

kimi  strateji  təfəkkürün  də  qəbulu  təkcə  marketinq  menecerləri  ilə 

məhdudlaşmır.    Təşkilatın  və  ya  kompaniyanın    bütün  birinci  şəxsləri  

kompaniyanın  strateji  profilinin  və  strateji  istiqamətinin  vəzifələrinin 

işlənməsinə görə məsuliyyət daşıyırlar. Strateji marketinq planlaşdırması 

və  strateji  planlaşdırma  əksər  fəaliyyət  növlərində  birgə  iştirak  edir, 

lakin,  strateji  planlaşdırma  daha    geniş  fəaliyyət  sahəsini  və  təşkilatın  

bütün  fəaliyyət  növlərini  əhatə  edir.  Bazara  istiqamətlənmə  bütün 

təşkilata  nüfuz  etdiyi  halda,  strateji  marketinq  planı  kompaniyanın 

Təşkilatın fəaliyyət 

göstərdiyi bazara uyğun 

resursları 

Marketinq 

strategiyası 

Strategiyanı reallaşdırmaqdan ötrü 

təşkilatın resursları 

Təşkilatın 

resursları 

 

Bazar tələbatlarına və 

ehtiyac- 

larına uyğunlaşdırılmış 

 

---