Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc



Yüklə 7,84 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə68/345
tarix14.12.2017
ölçüsü7,84 Mb.
#15684
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   345

Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

159


ə

ngəlləyən  ən  əhəmiyyətli  amillərdən  biri  ola  bilər.  Misal  üçün, 

1980-cı  illərdə  BM  kompaniyası  universal  kompüterlər  bazarını 

yeni  iştirakçılardan  qətiyyətlə  qorumaq  niyyətində  olduğunu  elan 

etdikdən sonra digər kompaniyalar “Biq Blyu” ilə birbaşa rəqabət 

aparmaqdansa  bazarın  digər  sektorlarına  girməyə  üstünlük 

verdilər. Əksinə, əgər bazarın iştirakçıları zəif və yaxud öz bazar-

larını  kifayət  qədər  müdafiə  etməyən  kimi  görünsələr,  onda,  yeni 

iştirakçıların  yaranması  ehtimalı  artır.  1980-1990-cı  illərdə  iri 

aviadaşıyıcıların maliyyə vəziyyəti onlara imkan vermirdi ki, daha 

ucuz xidmət təklif edən yeni iştirakçıları bazardan sıxışdırıb çıxara 

bilsinlər,  elə  məhz  bu  iri  kompaniyaları  öz  daşıma  tariflərini 

ə

həmiyyətli  dərəcədə  aşağı  salmasına  vadar  etdi.  Mövcud 



iştirakçılar lazımi qaydada cavab vermək üçün vacib olan fəaliyyət 

sərbəstliyinə  malik  deyildilər,  yenilər  isə  bunu  çox  yaxşı 

anlayırdılar.  

 

Aşağı  səviyyəli  diferensiasiya.  Əgər  bazarın  mövcud  iştirak-

çılarının  təklifləri  arasında  elə  bir  fərq  yoxdursa,  onda,  yeni 

iştirakçıların  bazara  unikal  və  dəyərli  təkliflərlə  daxil  olması 

ehtimalı artır. 

 

Bazardakı  “boşluqar”.  Müştərilərin  arzu  və  tələbatlarının 

mövcud  bazar  iştirakçıları  tərəfindən  qeyri-adekvat  ödənildiyi 

təqdirdə,  yeni  iştirakçıların  natamam  tutulmuş  və  ya  boş  bazar 

seqmentlərində möhkəm mövqe tutma imkanı yüksəkdir. Xüsusən 

də,  yüksək  seqmentləşdirilmiş  bazarlarda  mövcud  firmaların 

müştərilərin tələbatlarının müxtəlifliyini ləng olaraq etiraf etməsilə 

yeni iştirakçılara “ləzzətli tikə” təklif etmiş olur. 

 

5.1.3 Yeni texnologiyalar tərəfindən təhlükələ

Yeni  iştirakçılar  sahədə  mövcud  olan  texnologiyadan  istifadə  edə,  yaxud 

da  bazarı  köklü  surətdə  dəyişməyə  cəhd  edərək  ənənəvi  istifadə  edilən 

metodların  “üstündən  adlaya”  bilərlər.  Gerçəklikdə,  texnoloji  yeniliklər 

başqa cür fəaliyyət göstərməyə qərar verən mövcud firmalar tərəfindən və 

yaxud  da  yeni  iştirakçılar  tərəfindən  təqdim  oluna  bilər.    Dəyişiklik  bir 

neçə səbəbdən sahədə rəqabəti fəallaşdıra bilər: 

 

Mövcud  texnologiyaların  artıqlığı.  Klassik  misallar  arasında 

aşağıdakıların  adlarını  çəkmək  olar:  mikrokalkulyatorların  ixtira-

sından  sonra  loqarifmik  xətkeşlər  istehsalının  kəskin  azalması, 

elektron  texnologiyanın  mexaniki  mexanizmli  saatlar  üzərində 

qələbəsi,  həmçinin  rəqəmli  televiziyanın  analoq  televiziyanı 

tədricən  əvəz  etməsi.  Texnologiyanın  sürətlə  dəyişdiyi  təqdirdə 

firmalar arasında birincilik uğrunda mübarizə adətən intensiv olur. 




                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

160 


 

Məhsulun  təkmilləşdirilməsinin  yüksəlməsi.  Hətta  sahə  “bir 

gecədə”  belə  inqilabi  dəyişikliklərə  məruz  qalmırsa  da,  texno-

logiyada  olan  mərhələli  dəyişikliklər  mövcud  bazar  təklifini 

tezliklə  köhnəldir.  Misal  üçün,  kompüter  sənayesində  tenoloji 

təkmilləşmələr  sürətli  templərlə  gedir:  fərdi  kompüterlər  praktiki 

olaraq satılandan sonra köhnəlirlər! Kommunikasiya vasitəsi kimi 

elektron  poçtun  meydana  gəlməsi  (hələlik)  adi  məktubları  tam 

sıradan  çıxartmasa  da,  poçt  xidmətinə  güclü  təsir  göstərdi. 

Elektron poçtu  məktubu poçt qutusu vasitəsilə deyil, telefon telləri 

vasitəsilə göndərməyə imkan verən poçtdur. 



 

5.1.4 Təchizatçının bazar nüfuzu 

Sahədə  fəaliyyət  göstərən  müəssisələr  və  onların  təchizatçıları  və 

müştəriləri arasında tarazlıq rəqabət səviyyəsinə güclü təsir göstərə bilər. 

Ə

gər təchizatçılar və/və ya müştərilər sahənin iştirakçıları ilə müqayisədə 



daha  böyük  təsirə  malikdirlərsə,  onda,  çatışmayan  təchizatçılar  və  ya 

müştərilər  uğrunda  mübarizə  daha  intensiv  olacaq.  Aşağıdakı  şərtlər 

daxilində təchizatçılar bazara böyük təsir göstərə bilirlər: 

 

Alıcılarla  müqayisədə  təchizatçıların  daha  sıx  təmərküz-



ləşməsi.  Təchizatla  məşğul  olmaq  istəyən  və  buna  qabil  olan 

təşkilatlar  az  olduqda,  yəqin  ki,  onların  müştərilərə  təsiri  daha 

güclü  olacaq.  Anoloji  qaydada,  əgər  alıcılar  daha  çox  səpələnmiş 

qaydada  və  malları  nisbətən  az  miqdarda  alırlarsa,  onda,  onların 

təchizatçılara təsiri zəif olacaq. 

 

Bir  təchizatçıdan  digərinə  keçməsi  yüksək  xərclər  tələ



etdikdə. Əgər təchizatçı alıcını başqa yerdən almaq daha çətin və 

daha  baha  olan  əsas  inqredientlə  təhciz  edirsə,  onda,  belə  təc-

hizatçının  bazar  təsiri  güclü  olur.  Əgər  təchizatçı,  digər  təc-

hizatçılardan  da  əldə  edilməsi  heç  bir  çətinlik  törətməyən  geniş 

yayılmış  mallar  təqdim  edirsə,  o,  məhdud  bazar  nüfuzuna  malik 

olur.  Uelsdə  qoyunçuluqla  məşğul  olanlar  aşkar  etmişdilər  ki, 

onlar  ayrı-ayrılıqda  təqdim  etdikləri  məhsulların  satıldığı 

supermarket  şəbəkələrinə  və  ət  mağazalarına  az  bazar  təsirinə 

malikdirlər,  lakin,  onlar  kollektivdə  birləşərək  öz  nüfuzlarını 

artırmışdılar.   

 

Təchizatçının  təklifinin  kifayət  qədər  differesiasiyaya  malik 

olduğu  təqdirdə.  Əgər  məhsul  standartlarda,  xarakteristikalarda 

və  ya  dizaynda  və  yaxud  da  elə  də  əlamətdar  effektlər  olmayan 

brendinq və reputasiyada əhəmiyyətli olaraq fərqlənirsə, onda, belə 

məhsulların  təchizatçıları  böyük  bazar  nüfuzuna  malik  olurlar. 

Misal  üçün,  kompüter  mikrosxemlərinin  (getdikcə  daha  da 

yayılmış  mallara  çevrilir)  təchizatçısı  kimi  ntel  kompaniyasının 




Yüklə 7,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   345




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə