Microsoft Word Market strat v?r?qab?tli movqel?sdirm?doc



Yüklə 7,84 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə69/345
tarix14.12.2017
ölçüsü7,84 Mb.
#15684
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   345

Marketinq strategiyası və rəqabətli mövqeləşdirmə 

161


nüfuzu,  kompüterin  son  istehlakçıları  arasında  ntel  brendinqi  və 

reputasiyasına  görə,  getdikcə  artır.  rəlilədilmənin  belə  effekti 

kompüter  istehsalçıları  və  quraşdırıcılarını  məhsulla  təhciz  edən 

ntel

 kompaniyasının bazar nüfuzunu gücləndirir. 

 

5.1.5 Alıcının bazar nüfuzu 

Müəyyən  sahədə  məhsulların  alıcıları  və  ya  sifarişçiləri  də  sahədaxili 

rəqabəti  intensivləşdirə  biləcək  təsirə  malikdirlər.  Alıcılar,  adətən, 

aşağıdakı şərtlər daxilində təchizat zəncirinə güclü təsir göstərə bilirlər: 

 

Təchizatçılara  nisbətən  alıcıların  daha  yüksək  təmərküz-

ləşməsi.  Əgər  alıcılar  satıcılardan  azdılarsa  və  xüsusən  də  əgər 

ayrı-ayrı  alıcılar  böyük  həcmdə  məhsullar  alırlarsa  və/və  ya  əgər 

hər  bir  təchizatçı  nisbətən  kiçik  həcmdə  məhsullar  təqdim 

edirlərsə, onda, alıcılar daha böyük bazar nüfuzuna malik olurlar. 

Belə  ki,  qida  məhsullarının  pərakəndə  ticarəti  sferasında  bir  ovuc 

eyni tipli mağazalara ümumi satış həcminin elə çox faiz payı düşür 

ki,  onlar,  təchizatçlara  praktiki  olaraq  öz  şərtlərini  diqtə  edə 

bilirlər. 

 

Alternativ  təchizat  mənbələri  tamamilə  əlçatan  olduqda. 

Ə

sasən  də  geniş  yayılmış  istehlak  malları  və  ya  xidnmətləri 



sferasında  alıcıları  məhsulları  başqa  yerlərdən  asanlıqla  əldə  edə 

bilirlər. 

 

Bir  təchizatçıdan  digərinə  “keçmə”  xərcləri  aşağı  olduqda. 

Ə

gər  alıcılar  üçün  bir  təchizatçının  digərinə  dəyişilməsi  zamanı 



narahatçılq və xərclər az olursa, onda, onlar daha nüfuzlu olurlar, 

çünki, daha sərfəli sövdələşmə bağlamaq üçün uyğun malı seçmək 

və müxtəlif təchizatçıları qiymətləndirmək imkanına malikdirlər. 

 

5.1.6 Rəqabətqabiliyyətliliyin hərəkətverici qüvvələri 

Bu  beş  gücü  bir  yerdə  götürdükdə  rəqabəti  hərəkətə  gətirən  amillərin 

qiymətləndirilmək  üçün  əlverişli  struktura  malik  baza  yaranır.  Onlar, 

həmçinin,  sahədaxili  oyunçuların  (mövcud  iştirakçılar,  təchizatçılar  və 

alıcılar)  bazar  nüfuzu  balansını  dəyişmək  və  şəxsi  rəqabət  vəziyyətlərini  

yaxşılaşdırması  üçün  yollar  təqdim  edirlər.  Aşağıdakı  şəkildə  ümumi-

ləşdirmə apara bilərik. Aşağıda sadaladığımız xüsusiyyətlərin mövcudluğu 

zamanı sahədə yüksək intensivli rəqabətin olduğunu ehtimal etmək olar: 

 

 



Bazar təkliflərinin kifayət qədər diferensiasiyalı olmaması. 

 

Sahənin aşağı templi inkişafı. 



 

Ödənilməli olan yüksək sabit xərclər. 

 

Bir təchizatçıdan digərinə keçmək yüksək xərclər tələb etdikdə. 




                                                                    Qrem Huley, Con Sonders, Naycel Pirsi  

162 


 

Bir  təchizatçıdan  digərinə  keçid  alıcıya  aşağı  xərclərə  başa 

gəlməsi. 

 

Bazara girmək üçün zəif maneələrin olması. 



 

Bazardan çıxma zamanı çətin maneələrin olması. 

Qarşıda  görəcəyik  ki  (13-cü  fəsilə  bax),  yüksək  rəqabət  səviyyəsi  ilə 

xarakterizə olunan mühitdə mübarizənin ən uğurlu üsullarından biri sizin 

təklifinizin  müştərinin  nöqteyi-nəzərindən  dəyərliliyə  malik  olması  ilə 

rəqibin  təklifindən  fərqlənməsidir.  Bu,  bir  təchizatçıdan  digərinə  keçmə 

xərclərini  artıracaq,  bazara  daxil  olma  yolunda  əhəmiyyətli  maneələr 

yaradacaq və sahənin inkişaf tempindən və ya tədarükün dəyərindən asılı 

olmayaraq bazar mövqeyini möhkəmləndirəcək. 

 

5.2 



STRATEJ  QRUPLAR 

Sahə  daxilində  strateji  qrupların  təhlili  mühüm  əhəmiyyət  kəsb  edir. 

Strateji  qruplara  bir  sahədə  işləyən  və  eyni  müştəri  və  ya  müştəri 

qruplarına  istiqamətlənmiş  firmalar  daxildir.    Məsələn,  Coca  Cola  və 



Pepsi

  kompaniyaları  alkoqolsuz  içkilər  bazarında  strateji  qrupları  təşkil 

edirlər  (Kay,  1993).  Strateji  qrupların  müəyyən  edilməsi  sahənin  təhlili 

üçün fundamental əsasdır. Belə ki, sahə, bütövlükdə biznesin mövcudluğu 

mühitindən  asılı  olmayaraq  çiçəklənə  və  yaxud  tənəzzülə  uğraya  bildiyi 

kimi,  xarakterli  səriştəlilik  növlərinə  malik  iştirakçıları  olan  strateji 

qruplar da sahə daxili ümumi tərəddüdlərdən asılı olmaya bilər. 

 

Gerçəklikdə,  mövcud  strateji  qrupların  inkişaf  dinamikasını  dərk 



etmək  onların  rəqiblərin  hücumuna  nə  qədər  hazırlıqlı  olduğunu  başa 

düşməyə imkan verir. Coca Cola və Pepsi kompaniyaları misalı əsasında 

demək olar ki, bu kompaniyalar imic reklamına və qablaşdırmaya xərcləri 

artıraraq  öz  bazar  mövqelərini  nümayiş  etdirməklə  bir-biri  ilə  rəqabət 

aparırlar. Bu kompaniyalar reklamla və məhsulların irəlilədilməsi ilə bağlı 

bir-birinin həmlələrinə qiymətin dəyişdirilməsi tamamil istisna edilməklə, 

istənilən vasitələrlə cavab verirlər. Coca-Cola və Pepsi qiymət müharibəsi 

dövrünü  yaşamış  və  artıq  bundan  imtina  etmişlər.  Qiymət  müharibəsi  iri 

brendləri  daha  ucuz  anoloq-məhsulların  hücumu  qarşısında  acizləşdirir; 

belə  ki,  Sainsbury’s  və  Virgin  Cola  brendləri  altında  içkilər  daha  aşağı 

qiymət  nəticəsində  Böyük  Britaniyada  əhəmiyyətli  bazar  payını  tutmağa 

nail olmuşlar. 

 

Bazar  daxili  strateji  qrupların  seçilməsi  sahədaxili  mobillikdən 



asılıdır.  Məsələn,  Britaniya  gəmiqayırma  sənayesinin  bütün  kompa-

niyaları,  adətən,  öz  aralarında,  böyük  həcmli  əlavə  xidmətləri  təqdim 

etməklə müdafiə sahəsi ilə müqavilə bağlamaq uğrunda rəqabət aparırlar, 

lakin  ucuz  işçi  qüvvəsinin  və  resursların  çatışmamazlığı,  onlara,  Koreya 

və  ya  yapon  təchizatçılarının  və  ya  yük  daşıyanlarının  strateji  qruplarına 

daxil  olmaq  imkanı  vermir.  Digər  maneə,  British  Gypsum  və  Böyük 




Yüklə 7,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   345




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə