Microsoft Word maya book 2013 A5 son
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
198 sərvətlər axtarmaqla məşğul olmuşlar və demək olar ki, on- ların hamısı Böyük Britaniya, Fransa və Hollandiya da daxil olmaqla öz xarici təcavüzkar siyasətlərində narkotikləri öz xərclərini ödəmək üçün ucuz vasitə kimi istifadə etmişlər. Bununla əlaqədar İngiltərədə 1860-cı ildə opiumdan başqa xəstəliklərə nisbətən iki dəfə çox insan ölmüşdür. Bu rəqəm 1880-ci ildə əhalinin 14%-ni təşkil etmişdir. Xəstələrə ağrı kəsici kimi morfinin geniş tətbiq olunması Rusiyada XIX əsrdə bu maddəyə həvəsi artırmış və onu «əskər xəstəliyi» adlandırmışlar, morfinizm isə tipik alkoqolsuz narkomaniya əhəmiyyəti daşıyırdı. 1937-ci ildə Çində opium istifadəçilərinin sayı 4 milyon nəfərdən çox olmuşdur. 1931-1942-ci illərdə Almaniyada dörd milyondan çox narkoman qeydə alınmışdır (buraya alkoqolla xəstə olanlar aid edilməmişdir). İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ və Finlandiyada heroindən geniş istifadə olun- ması müşahidə olunmuşdur. ABŞ Senatının xüsusi Komis- siyası 1956-cı ildə ABŞ-da 600 mindən çox narkoman oldu- ğunu (alkoqol xəstələr nəzərə alınmır) göstərmişdir. Bəzi ekspertlərin hesablamalarına görə ABŞ-da o vaxtlar faktiki olaraq 1 milyona qədər narkoman olmuşdur. Hindistanda 1952-ci ildə rəsmi olaraq iki milyondan çox xəstə insan olduğu qeyd olunmuşdur. İndoneziya və Myanmada (Birma) dəqiq olmayan rəsmi məlumata əsasən yarım milyona qədər opium istifadə edən insan olmuşdur. BMT-nin narkotiklər üzrə Komitəsinin məlumatına əsasən 1950-ci illərin əvvəl- lərində opium istifadəsi ilə daha ağır vəziyyət İranda qeydə alınmışdır. Orada əhalinin 20%-ə qədəri opium yetişdirmiş və istifadəçisi olmuşlar. 1950-ci illərin sonuna yaxın İçveç- rədə ağrıkəsici medikamentlərdən istifadə hərisliyi elə artmışdır ki, o da alkoqolizm kimi kütləvi xarakter almışdır. 1980-ci illərin sonlarında Yaponiyada yarım milyona yaxın narkoman olması göstərilmişdir. 199 ABŞ-da geniş qəşiş epidemiyası Vyetnam müharibəsi ilə əlaqələndirilir. 1994-cü ildə Polşada müxtəlif qiymətləndir- mələrə əsasən 10 mindən 21 minə qədər insan narkomaniya ilə xəstə olub. Həm də ki, xəstələrin 90%-i narkotikləri vena daxilinə yeritməyi üstün tutmuşlar. 1999-cu ildə Ukraynada tibb müəssisələrində nəzarətə götürülmüş narkomanların ümumi miqdarı 83 min nəfərə çatmışdır ki, onların da 4 mindən çoxu həd-buluğa çatmamış gənclər olmuşdur. Asiya ölkələri içərisində Hindistan xüsusi yer tutur. Bu ölkə ərazisində, beynəlxalq razılaşmaya əsasən, hər il 678 tona qədər opium başqa ölkələrə satılmaq üçün istehsal olunur. Hindistanda heroin istifadəçiləri əhalinin ümumi sayınadan 1%-dən çox təşkil edir. Tayland və Birmanın payına narkomanların 7%-i düşür. Rusiyada narkotiklərin yayılmasının öz xüsusiyyətləri vardır. Rusiyada uzun illər narkomaniyanın inkişafı zəif idi: 1965-ci ildə burada 10,0 min nəfər narkomaniya ilə xəstə qeydə alınmışdı. 1975-ci ildə bu xəstələrin sayı 1,5 dəfə artmış və 14,8 min nəfər, 1985-ci ildə narkormanların sayı dəyişməmişdir. 1985-1988-ci illərdə keçmiş SSRİ-də narko- maniya ilə xəstələnənlərin sayı 3,7 dəfə artmışdır. 1988-ci ildə SSRİ-də 50 minə qədər insan qeydiyyatda olmuşlar. 1985-1991-ci illərdə narkomaniya ilə xəstələnənlərin sayı iki dəfə artaraq, 1991-ci ilin əvvəlinə 28,3 min nəfərə çatmışdır. XX əsrin sonuncu onilliyində Rusiya siyasi, sosioloji və iqtisadi gərginliyə məruz qalmışdır. 1991-2000-ci illərdə narkomaniya ilə xəstələnlərin sayı 9 dəfə artmışdır. Rusiya- da narkomaniya ilə xəstələnənlərin sayı 270 min nəfərə çatmışdır. 2000-ci ilin axırına Rusiyada 2 milyon insan narkomaniya xəstəsi olub. Yazılanlardan göründüyü kimi keçmiş əsrlərdən fərqli olaraq XX əsrdə, xüsusilə onun sonlarında narkomaniyanın 200 ictimai təhlükə dərəcəsi xeyli artmış və dünyəvi xarakter almaqdadır. Bu proses xüsusilə gənclər arasında «Ağ ölümün» (tiryək, həşiş, heroin, kakoin və s.) yayılmasına səbəb olmuşdur. Bu xəstəliyin yayılma sürəti və coğrafiyası o, qədər sürətlə dəyişir ki, bunların uzunmüddətli statistik rəqəmlərini belə düzgün söyləmək çətindir. Məlumdur ki, narkomaniya insanlara, xüsusilə gənc yaş- larında çox böyük əxlaqi zərər vurur, onların mənəviyyatının pozulmasına, müalicəsi çətin xəstəliklərə tutulmasına, ən əsası isə ayrı-ayrı ölkə və regionlarda cinayətkarlığın və digər xoşagəlməz proseslərin güclənməsinə səbəb olmuşdur. Hazırda Kolumbiya, Əfqanıstan, İran, Tacikistan, Myanma, Hindistan və s. kimi ölkələrin dağlıq ərazilərində istehsal olunan narkotik maddələr ağılagəlməz yollar və üsullarla dünyanın bütün ölkələrinə aparılır. Bu maddələrin Şimali Amerika və Avropanın bir çox ölkələrinə, Rusiyaya və digər regionlara daşınmasının getdikcə artması böyük təhlükə doğurur. Narkotiklərin yayılması get-gedə daha yeni-yeni ölkələri əhatə edir. Məlumdur ki, narkotik maddələr istehsal edən regionlarda sosial-iqtisadi səviyyənin aşağı olması, qeyri-siyasi vəziyyətin mövcudluğu bu biznesin daha geniş vüsət almasına imkan yaradır. BMT narkotik maddələrdən istifadə edənlərə nəzarət üzrə xüsusi fond yaratmışdır. Əfsuslar olsun ki, Azərbaycan da bu dünyəvi, qlobal bə- ladan xilas ola bilməmişdir. Azərbaycanın səlahiyyətli or- qanlarının rəsmi məlumatına əsasən 2012-ci ilin sonuna respublikada narkomanların sayı 27 min nəfərə çatmışdır. Ən təhlükəlisi isə budur ki, son illər respublikada narkotik xəstələrin yaşı xeyli cavanlaşmışdır. Mütəxəssislərin fikrin- cə narkotik maddələrin istifadəçilərinin artması səbəblərin- dən biri də respublikanın geosiyasi mövqeyi göstərilir. Belə ki, Azərbaycan narkobiznesin kəsişmə nöqtəsində yerləşir. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|