28
Kiçik bacı, nanay...nay...
Nə durmusan, dur oyna!
Xonçanı götür, nanay...
Xınanı gətir nanay...
Ay nanay...ay nanay...
Başbarmaq nanay...nay...
Başalabarmaq nanay...nay...
Uzun Hacı nanay...nay...
Gültopacı nanay...nay...
Çeçələ bacı, nanay...nay...
Ay nanay...ay nanay...
Beləcə xoşbəxt yaşayırdılar. Amma onlar lovğa deyildilər. Çoxları onların
mehribanlığının paxıllığını çəkərdilər.
***
Bir
gün dodaq oxumaqdan yorul-
du. Odur ki, biclik işlədib, böyük qar-
daşa dedi:
– Başbarmaq, qardaşların səni
sevmirlər.
Başbarmaq isə cavabında;
– Xeyr, bu düz deyil. Qardaşla-
rım məni çox istəyirlər.
Dodaq deyir:
– Sən qardaşlarına fikir ver, onlar
hər zaman dördü də birlikdə gəzirlər.
Səni isə özlərindən kənarda tuturlar. İnanmırsansa, əli qaldır bax, sən onlardan
kənarda görünəcəksən.
Başbarmaq əli qaldırıb baxır və görür ki, qardaşların dördü də yan-yana
düzülüb, təkcə Başbarmaq kənarda qalıb. Başbarmaq məyus olur. Bunu görən
dodaq üyüdüb tökür:
– Başbarmaq, qoy səni başa salım; düzdür, sən böyük qardaşsan, buna
baxmayaraq Şəhadət barmağı özünü qabağa tutar, səni saymaz, hər şeyi göstərər
və yeni-yeni qərarlar verər. Topal qardaşın isə səni saymaz, orta barmağam deyib,
ortada yeyib, qıraqda gəzər. Nişanbarmaq da bir toy və yaxud, nişan olan kimi
üzüyü barmağına keçirib, sənə acıq verə-verə şənliklərdə oynayar, Çeçələbarmaq
da qardaşlarından nümunə götürüb, səni saymaz hər vaxt səndən uzaq gəzər,
özünü əlin kənarına verib, yatıb-yayxanar səni saya salmaz. Sən isə bunları
anlamır, işin ağırlığını öz üzərinə götürüb, onlara kömək edirsən. Gördünmü,
qardaşların sənə necə kələk gəliblər?!
29
– İndi ki, təksən, öz işini də tək gör. Onlara hamballıq etmə, – dodaq
Başbarmağa dedi.
Başbarmaq onun sözünə inanıb, qardaşlarından küsdü. Bir gün yeni bina
tikmək lazım gələn zaman qardaşlar görür ki, Başbarmaq onlara kömək etmir.
Qatlanıb ovucun içərisində yatıb. Barmaqlar nə qədər edirlərsə, Başbarmaq onlara
kömək etmir. Onlar çarəsiz qalırlar.
Beləcə günlər ötür...
***
Başbarmağın qardaşları onu tək buraxmaq istəmir, lakin o qardaşlarını
özünə yaxın qoymur, üzlərinə belə baxmırdı. Lakin barmaqlar ondan incimirdilər.
Başbarmaq ovucun içərisində özünə kiçik koma tikmək istədi. Amma tək
olduğundan nə qədər etdisə bacarmadı. Fikirləşdi ki, yəqin əsəbiyəm, onun üçün
iş görməyi bacarmadım. Bir müddətdən sonra özümə yeni koma tikəcəyəm. Hələ
ki, yatım, dincəlim.
Bu minvalla zaman ötür. Nəhayət, Başbarmaq təklikdən darıxır, əylənmək
istəyir. Onun könlündən qarmonda ifa etmək keçir.
Qarmona yaxınlaşdı, götürmək, çalıb, oxumaq istədi. Nə qədər çalışdısa,
qarmonu əlinə ala bilmədi. Qarmonun üzərində atılıb-düşdü, könül oxşayan
musiqi səsi yerinə qarmondan əcaib səslər çıxdı. Baş verən hadisələri kənardan
izləyən qardaşlar Başbarmağa yaxınlaşıb dedilər:.
30
– Başbarmaq qardaş, sənsiz biz, bizsiz də sən heç bir iş görə bilmərik. Güc
birlikdədir!
Onlar birlikdə qarmonu ifa etməyə başladılar.
***
Beş barmaq qardaşlar qarmonun dilləri üzərində sağa-sola şütüyür, musiqi
sədaları ovucun içərisindən süzülərək ətrafı şənləndirirdi. Başbarmaq baxır görür
ki, bütün barmaqlar işləyir. Hətta ən az işləyən onun özü imiş. Bunu görən
Başbarmaq utandı. Heç kimin sözünə inanıb, bir daha qardaşlarını tərk etmədi.
Bu hadisədən sonra barmaqlar bir-birilərini daha da çox sevdilər. Onlar
birləşdilər. Büküləndə yumruq, açılanda əllər oldular. Qurdular-yaratdılar. Toyda-
mağarda oldular və şənliklərdə oxudular, oynadılar; Və oxuyanda bu sözləri
işlətdilər
Barmaqlar oy, barmaqlar,
Ay nanay...ay nanay...
Üstə durub dırnaqlar,
Ay nanay...ay nanay...
Paxılların acığına,
Ay nanay...ay nanay...
Barışdılar barmaqlar.
Ay nanay...ay nanay...
31
Hoppa
Kim var, kim yox?
Biri vardı, biri yox.
Uçdu nağıl ölkəsinə
Parıldayan nizə, ox.
Biri vardı, biri yox. Nadinc və dilotu yeyən bir qız vardı. O, çox arıq idi.
Anası onun üçün tez-tez südlü sıyıq bişirərdi ki, yeyib kökəlsin.
Lakin o
kökəlməzdi. Bilirsinizmi niyə? Çünki həddindən artıq dəcəl idi. Dostları ilə
oynayan zaman onları incidər, dostları da ondan küsərdilər.
Uşaqlar, bəs niyə soruşmursunuz ki, bu nadinc qızın adı nə idi? Siz zəhmət
çəkib fikirləşməyin, mən deyim; – hər şeyə maraq göstərən Əfsun.
Bir gün Əfsun dayısı qızları olan Tomka və Merini arzuladı. Anasına dedi
ki, – Anacan, mən Tomka və Meri üçün darıxmışam. Anası da Əfsunu onların
yanına apardı.
Onlar həyətdəki quyunun yanında oynayır, yelləncəkdə yellənir və
oxuyurdular.
Yellənin ha yellənin
Hoppa!