Microsoft Word Metanet Ulushirvanli 2 70x100
Yüklə 4,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qur... qur...
- Sasan Vızz... vızz... vızz... Biri vardı, biri yox... vızz...vızz...
- Cik...cik...
- Vız...z...
- Cik...ha...ha...ha...
- Meşə və insan Qar...qar...qar...
- Qar...qar...
- Qar...r...r...qa...r...r....
- Qar...qar...r...r...
- Uşaqlar, səhifədə öz fikirlərinizi qeyd edə bilərsiniz. Qeyd üçün
- TƏRCÜMƏ VƏ NƏŞRİYYAT-POLİQRAFİYA MƏRKƏZİ Az 1014, Bakı, Rəsul Rza küç., 125 596 21 44; (055) 715 63 99
54
Yarasa uçub qarışqalara yaxın gəldi. Qurbağa hop..hop...hop... deyə-deyə yarasaya yaxın yerə tullandı. Cır..cır cırıldayan çəyirtkə yaxınlıqdakı kola sarıldı. Maraq onları bürüdü: Gözlərini yumru olan nəyəsə zillədilər.
Papağa bənzəyən yumru tərpəndi. Hamı qorxdu. Ətrafa səpələndilər. Yarasa siçan kimi ciy edib, dişlərini göstərdi, qulaqlarını dikəltdi, sonra da başıaşağı ağacdan yelləncək kimi sallandı. Amma gözlərini papaqkimidən çəkmədi. Qurbağa soruşdu: – Qur... qur... bu nədi belə? Cırcırama cavab verdi:
55 – cır ...cır... Göbələkpapaq! Onlar qorxa-qorxa çağırdılar; – Göbələkpapaq, ay Göbələkpapaq, sən kimsən?
Elə bu zaman papaqsız qalan göbələyin səsi gəldi. Göbələk yüyürə-yüyürə özünü yumru olan nəyəsə çatdırdı.
Papağımı ver bura. Qur...qur... bu ki, göbələyin səsidir. Göbələk, sənsən? – soruşdu qurbağa. Papaqsız göbələk: – Bəli, mənəm. Qarışqa güldü: – Papağın hanı bəs? Göbələk: – Budey, dozanqurdunun başında. Papaq altında itib-batan dozanqurdu papağı gözünün üstündən qaldırıb göbələyə məzəmmətlə baxdı. – Görməmişin biri, verəcəydim də papağını özünə. Günəş çıxıb isti vurur üzümə. Səni dost bilirdim özümə. Göbələk: – Səndən mənə dost olmaz! Papağımı ver bura. Onlar papağın; 56
Ətəyindən yapışdılar. Papaq üstə dartışdılar. Yaramazsan deyə-deyə, Hirsləndilər, bağrışdılar.
Tamaşaya duranların hərəsi bir məzəmmətlə Yarasa: – ciy..ciy...y...dişlə onu, yaramaz, Qurbağa: – qur...qur... ay...ay səni, qanmaz! Qarışqa: -Ah, dalaşmayın, heç kim sizi anlamaz. Beləcə hər biri öz fikrini dedi. Toz dumana qarışdı. Bir-biriylə dalaşdılar. Yadlar gəlib bu söhbətə qarışdılar. Göbələklə dozanqurdu danışdılar. Nəhayət ki, bir dil tapıb barışdılar.
– Göbələk, bağışla məni. İstəmirdim incidəm səni.
Göbələk: Başa düşürəm səni. Gedək gəzək çəməni.
Onlar qolboyun olub, getdi. Nağılımız burda bitdi. Qarışqa evinə getdi, qurbağa suya tullandı, Yarasa ağacdan sallandı. Cırcırama cırıldadı. Yarasa yatıb xoruldadı. Gözləyin, ay uşaqlar, növbəti nağıl başladı.
57
Dandana Dandana... dandana... dandana... Ay haray, danalar girmiş bostana...
Qoymayın, ha, qoymayın, danalar bostana girib, -deyə Şoti baba çığırırdı. Nəvəsi Şoşi bala isə ağlayırdı. Baba danaları çomağın qabağına qatıb, onları bostandan çıxartdı. Bundan sonra isə heyf!- deyə-deyə bostanın halına yandı. Dandana... dandana... dandana... Vay tutulub bostana, Tərəvəzlər yox olmuş, Heç nə gəlmir gümana, Dandana... dandana... dandana... Bəs nə qalmış balama!?
Şoşi hələ də ağlayırdı. Danalara acığı tutmuşdu. Axı danalar onun yemiş- qarpız payını yemişdilər. Xiyarlarını-pomidorlarını əzmişdilər. Bəs indi neyləyəcəyik? -deyib hönkürdü. O, ağlaya-ağlaya oxuyurdu:
Ay haray, danalar girmiş bostana... Yemişləri yemişlər, Qarpızları yemişlər, 58
Xiyarları əzmişlər, Dandana... dandana... dandana... Bəs nə qalmış babama?
Baba görür ki, nəvəsi Şoşi onun halına yanır. Onu gülmək tutur. Sən demə, bir-birindən xəbərsiz baba nəvənin, nəvə isə babanın halına yanırmış. Şoti baba Şoşi balasını yanına çağırıb deyir: – Şoşi balam, ağlama. Onsuz da bostan bir azdan sovrulacaqdı. Darıxma. Biz yenidən bostana tərəvəz əkəcəyik. Sən də yeyəcəksən, mən də. Hələ üstəlik danalara pay da verəcəyik. Şoşi bala sevinir və oxuyur: Dandana... dandana... dandana... Danalar bağdan qovulmuş, Bağ-bostanlar sovrulmuş. Babam bostan əkəcək, Yanına çəpər çəkəcək, Yetişəcək tərəvəz, Şoşi onu yeyəcək. Dandana... dandana... dandana...
Nağılımız burda bitdi. Hərə öz evinə getdi. Bir də görüşərik Şoti babanın bostanında. Hər şey də öz yolunda! 59
Sasan Vızz... vızz... vızz...
Biri vardı, biri yox... vızz...vızz...eyləyən Sasan adlı arı vardı. Onun elə gözəl qanadları var idi ki... Amma dodaqları sallaq idi. Sasan dil-boğaza qoymurdu ki, qoymurdu. O qədər vızz...vızz...edir ki... elə buna görə də vızıldamaqdan dodaqları sallanırdı.
*** Bağda yaşayan digər heyvan və cücülər onun dodağına gülərdilər. Bu da Sasanı əsəbiləşdirərdi. Arı Sulutəpə adlı məkanda gözəl bir bağda yaşayırdı. Bağda çarhovuz, çoxlu ağac və güllər vardı. Hələ üstəlik burda yuvasını qurmaq üçün çoxlu oyuqlar da vardı. Sasan buna çox sevinirdi. Amma onu hirsləndirən bir məqam vardı. Bu bağa tez-tez Totu adlı balaca bir oğlan qonaq gələrdi. Və onun yuvasına çomaq salardı. Bu da Sasanı özündən çıxarardı.
60
Vızz...vızz...edərək yuvasından kənar qaçar, hərdən də oğlanı öz iynəciyi ilə sancmaq istəyərdi. Və bir gün sancdı da...özü də dodağından. Toti bağırdı. Sasan uçub kənardakı ağaca qondu. O, vızz...vızz... deyə – deyə Totuya baxırdı. Totu ağladıqca dodaqları şişirdi. Şişdi....şişdi....və şişdi...sonra da sallanmağa başladı. Bunu görən Sasan qəhqəhəylə ona güldü. Sərçə onun yanına gəlib soruşdu: – Cik...cik... Ay Sasan, niyə gülürsən? Sasan silkələnən qarnını qanadları ilə tutub, hey gülürdü. Sərçə dedi: – Bəlkə deyəsən, mən də güləm, cik...cik...
Sasan qanadları ilə Totunu göstərib dedi: – Vız...z...Sərçə, sən bir onun sallaq dodaqlarına bax, gör necə də gülməlidir!
– Hə gülməlidir, dedi.. Lap sənin dodaqların kimi, -deyib, hündürdən qəhqəhə ilə cikkildədi. – Cik...ha...ha...ha... cik...cik...ha...ha...ha... Sasanın dodaqları yadına düşdü. Pərt oldu. Və bir də heç zaman heç kəsin dodaqlarından sancmadı.
61
Sehrli mücrü
Biri vardı, biri yoxdu... Yox, ay uşaqlar ikisi də vardı. Bu dünyada əkiz bacılar vardı. Onlardan birinin adı Sehri, o birinin isə adı Mehri idi. Onlar ucqar dağ kəndində yaşayırdılar. Sehri qoçaq, Mehri isə tənbəl idi. Sehri odun daşıyar, sobanı qalayar, səhər yeməyi hazırlayardı. Sonra tənbəl Mehrini yuxudan oyatmağa çalışardı ki, səhər naharlarını etsinlər. Lakin tənbəl Mehrini oyatmaq asan deyildi. Oyanmaq istəmirdi ki, istəmirdi. Belə vaxtlarda Sehri onun üçün oxuyardı;
Mehrinin bu mahnıdan xoşu gəl- məz, bacısına hər dəfə qadağa qoyardı ki. Da- ha bu mahnını oxuma- sın. Və bir səhər Sehri nə qədər çalışsa da tənbəl Mehrini yuxu- dan oyada bilmədi. Gözlədi ki, bacısı yu- xudan oyansın. *** Sehri darıxdı. Su qabını götürüb çaya su gətirməyə getdi. Çaya çatanda musiqi səsi duydu. Diqqətlə qulaq asdı.
salmayıb, kim isə san- ki hansısa sehrli mah- nı çalırdı. Sehri ilk
62
dəfə idi ki, belə gözəl mahnı eşidirdi. Və birdən suyun üzündə bir mücrünün üzdüyünü gördü. Mücrü ona sarı gəlirdi. Mücrü oxuyur və deyirdi: Qapağımı aç, qapağımı, Bax, o zaman görərsən...
Mücrü Sehriyə çatdı. Sehri mücrünü suyun üzündən götürüb evə gətirdi. *** Tənbəl Mehri hələ yatırdı. Sehri mücrünü yerə qoydu ki, bacısını oyatsın və mücrünü Mehriyə göstərsin. Elə bu zaman mücrü oxumağa başaldı.
Bax, o zaman görərsən...
Səs o qədər gözəl idi ki, tənbəl Mehri musiqi səsinə yuxudan oyandı. Mehri yorğan -döşəyin içərisindən qalxmadan soruşdu? – Bu nədi belə, Sehri. – Mücrü. – Hardan tapdın? – Çaydan. – Ay qız, o nə deyir elə? – Deyir, Mehri durub mənim qapağımı açsın. Mehri tənbəlliyindən ayağa qalxmadı. Yanındakı çomağın köməkliyi ilə qapağı açmaq istədi. Mücrünün qapağını çomaq vurub qırdı. Sehri güldü. Mehri qorxudan yorğanı başına çəkdi. ***
Sehri mücrüyə yaxınlaşdı. Mücrünü əzizləməyə başladı. Gözəl mücrü, ağıllı mücrü, Açıl-açıl...l... sehirli mücrü.
Sən demə mücrüyə elə bu sözlər lazım imiş ki, qapağı açılsın. Cingiltili zınqırov səsi gəldi. Mücrünün qapağı açılmağa başladı. Mücrünün qapağı açılan kimi qızıl bir mirvari düzümü Sehrinin boynuna dolandı. Bunu görən tənbəl Mehri zirək qızlar kimi qalxıb mücrünü qucaqladı. – Bu mənim mücrümdür!-deyib onun qapağını açdı ki, qızıl mirvari götürsün. Amma gördü ki, mücrü boşdur. Tənbəl Mehri mat-məəttəl bacısının üzünə baxdı. Sehri mahnını yenidən oxudu
63
ağıllı mücrü, Açıl-açıl...l... sehirli mücrü. Mücrü açıldı və bir qızıl mirvari yenidən onun boynuna dolandı. Sehri Mücrüdən soruşdu:
ağıllı mücrü, sehirli mücrü, – bəs niyə Mehriyə, mənim bacıma boyunbağı vermədin? Mücrü oxuya-oxuya diləndi: Tənbəlləri sevmirəm, Sevmirəm a..a..sevmirəm. Kim tənbəldi mən ona Boyunbağı vermirəm.
Qoy o mənə söz versin ki, daha tənbəllik etməyəcək. Bax o zaman mən də ona qızıl mirvari hədiyyə edəcəyəm. Və o gündən Mehri tənbəlliyin daşını atdı. Mücrü onlara qızıl mirvari hədiyyə verib, yeni tənbəlləri axtarmaq üçün çaya sarı yollandı. Mücrümüz suya getdi. Nağılımız burda bitdi. 64
Qar...qar...qar... edən qarğa hay-həşir saldı və göydə uça-uça ağladı. Elə bu zaman meşədən tüstü qalxdı. Dalınca da qıpqırmızı alov dilimləri meşənin əl-ətəyini yalamağa başladı. Tülkü vəkkildədi. Quyruğunu qısıb meşədən qaçdı. Sincab və dələlər ağlamağa və hay-həşir salmağa başladılar. Maral və ceyranlar hürkdülər. Beləliklə, meşədə olan bütün heyvanlar qaçıb canlarını qutarmağa çalışdılar. 65 Ağaclar yanıb, kül oldu. Meşədən əsər-əlamət qalmadı. Meşənin sakinləri qaçqın düşdülər. Təkcə maral və qarğa heç hara getmədi. Maral hara gedirdisə qarğa da onunla birlikdə gəzirdi. Çünki qarğa onun buynuzuna qonmuşdu.
*** Bir gün maral qarğadan bezdi: – Ey, qarğa, ordasan? – soruşdu. Qar..qar... edən qarğa: – Burdayam, – deyə cavab verdi. – Yəni, harda? – Guya bilmirsən? Sənin buynuzunun üstündə. – Hə, düz deyirsən, onsuz da qonmağa yer yoxdur. Hara qonacaqdın ki, buynuzumdan başqa. Qarğa, bilirsən nə var? – Nə var ay maral? – Daha bəsdi, get başqa yerə qon. – Məsələn hara? Qar...qar... – Nə bilim, məsələn, elektirik xətlərinə. – Qar...r...r vay...vay...qar...r...Deyirsən, məni cərəyan vurub, öldürsün?! – Mənə nə var! Mənim istəyim buynuzumdan əl çəkməyindir. – Nə qədər ki, qonmağa yer tapmamışam, o qədər də buynuzunda məskən quracağam. – Pay atonan, işə düşmədim!- dedi maral. – Səni kim işə saldı? Qar...r...r...qa...r...r.... – Sən.
– Xeyr. Yaxşı fikirləş. Səni bu əziyyətə salan meşəni yandıranlardır.
66
– Kimdir ki, onlar, tanıyırsan? Maral soruşdu. Qarğa isə cavab verdi: – Bəli, tanıyıram. İnsanlardır. – Sən hardan bilirsən, ay qarğa?
qaladılar, yazıq dovşanı kəsdilər, ocaqda bişirdilər, yedilər. Sonra da ocağı 67 söndürmədən çıxıb getdilər. Mən də çoxlu qarıldadım, onların da qarıltımdan xoşları gəlməyib məni daşladılar. ***
Maral qaçırdı. Bərk hirslənmişdi. Qarğa isə onun başının üstündə uçur, elə hey soruşurdu? – Maral bacı, maral bacı, hara qaçırsan? Maral hirsindən cavab vermir, hey qaçır...qaçırdı... Və birdən qarğa Maralın yaxınlıqdakı kəndə girdiyini gördü. Qorxdu. – Ey Maral, ora olmaz. İnsanlar bizim üçün təhlükəlidir. Qayıt, qayıt, deyirəm sənə. Maral isə qayıtmadı. Qarğa ağlamağa başladı. – Onlar səni kəsib, yeyəcəklər. Bəs mən hara qonacağam, -deyib, qanadlarını göydə şappıldatdı. Maral onu onsuz da eşitmirdi. Maral kəndə girib qarşısna çıxan ilk qapını ayaqları ilə bərk-bərk döyəclədi....döyəclədi... Qapını qoca bir kişi açdı. Maral onu qarşısına qatıb, qova-qova meşənin yanan yerinə gətirib, dedi: – Siz insanlar evimizi yandırdınız. Meşə sakinlərini qaçqın saldınız. Budur, biz evsiz-eşiksiz qaldıq. Meşəni siz insanlar yandırdınız, odur ki, sizlər də yeni meşə salmalısınız. ***
Yanan meşənin yerində böyük insan axını vardı. Hərə əlində bir fidan gətirib, yanan ağacların yerində basdırırdı. Yağış yağdı. Fidanları sulandı. Çox keçmədi ki, onlar böyüdülər. Meşə əvvəlkindən də gözəl göründü. Qaçqın düşən heyvanlar öz vətənlərinə qayıtdılar. Onlar indi də həmin meşədə xoşbəxt və firəvan yaşayırlar.
68
Ləya ................................................................................................................................................................. 4 Görməmiş pişik ....................................................................................................................................... 18 Beş barmaq ............................................................................................................................................... 27 Hoppa .......................................................................................................................................................... 31 Lamoşkanın ağ corabları ..................................................................................................................... 33 Merinin yuxusu ........................................................................................................................................ 37 Nənə və tutuquşu ................................................................................................................................... 40 Düyməcik ................................................................................................................................................... 43 Günəş bizim dostumuzdur .................................................................................................................. 47 Külək ............................................................................................................................................................ 50 Göbələkpapaq .......................................................................................................................................... 53 Dandana ...................................................................................................................................................... 57 Sasan ............................................................................................................................................................ 59 Sehrli mücrü ............................................................................................................................................. 61 Meşə və insan ........................................................................................................................................... 64
Uşaqlar, səhifədə öz fikirlərinizi qeyd edə bilərsiniz. Qeyd üçün Təşkilati dəstək: Ukrayna Azərbaycanlılarının Birləşmiş Diasporu www.aybkitab.az www.kitabevim.az "Yazıçı" nəşriyyatı "Vektor" nəşriyyatı "Mütərcim" nəşriyyatı Yayım Assosiasiyası "Bayatı" kitab dükanı Əlaqə telefonu: (+99450) 358 77 55 Kitab «Mütərcim» Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzində səhifələnmiş və çap olunmuşdur. Çapa imzalanıb: 10.02.2016. Format: 70x100 1 /
. Qarnitur: Times. Həcmi: 4,5 ç.v. Tiraj: 300. Sifariş № 37. Qiyməti müqavilə ilə. TƏRCÜMƏ VƏ NƏŞRİYYAT-POLİQRAFİYA MƏRKƏZİ Az 1014, Bakı, Rəsul Rza küç., 125 596 21 44; (055) 715 63 99 e-mail: mutarjim@mail.ru www.mutercim.az Yüklə 4,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|