126
BİZİM OTAQDA
Otaq heyrət içindədir
Ətrafında gurultu.
Nəzərlərdə bir arayfş,
Ürəklərdə döyüntü.
Qarışmışdır bir-birinə
Neçə nəfər yataqdaş.
Həpsi fikir yürütmədə,
Hər dimağda bir təlaş.
Biri deyir: - Məni yazma!
Biri deyir: - Məni yaz.
Bu lazımlı bir işdir ki,
Ondan qaçmaq yaramaz!
Biri deyir: - Elə isə
Mən burada qalmaram.
Mən öz geniş həyatımı
Çərçivəyə salmaram.
-
Sən danışma,
yoxdur sənin
Heç siyasi savadın,
Köhnə həyat qəfəsində
Çırpınarkən qanadın.
Bizim yeni üfüqlərdə
Ucamazsın təbii,
Ya sən bizdən artıqmısın.
-
Buraxsana, ay Səbi,
O, girməyir, qoy girməsin.
-
Bu olacaq şey deyil,
Girməyənlər aramızdan
Çıxmalıdır, bunu bil.
Bax, yoldaşlar, kommunaya
127
Keçmiş bütün otaqlar.
Bu əməldən
bir bizimki
Geri qalmış bir qədər.
Gəlirindən hər tələbə
Bir payını verməli,
Tezlik ilə qurduğumuz
Kommunaya girməli.
Girməyənlər yerli-dibli
Köçməlidir buradan.
-
Necə yəni köçməlidir,
Bu da sözmü? – Aradan.
Rüstəm haman bir davamsız
Çocuq kimi bağırdı, -
-
Mən girmirəm sözün nədir?
Deyə bərkdən çığırdı.
-
Sən deməli kommunanın
Ziddinəsən, eləmi?
Biz bu yeni yaşayışa
Çağırırkən aləmi,
Sən məşşanlıq girdabında
Çalmadasın əl-ayaq.
Bir başqası uzandığı
Yatağından qalxaraq:
-
Doğrusu mən kommunaya
Danışıqsız girərdim.
Bəlkə onun
mənə düşən
İşini də görərdim,
Lakin onun bişmişini
Yeyə bilməm doğrusu.
128
Özü bilər.
-
Səndən gəlir
Mədaraçı qorxusu.
-
necə yəni özu bilər.
Biz güzəştə getmərik.
Aramızda olmamalı
Bizim ayrı-seçkilik.
Bu gün bizim qarşımızda
Sarsılmayan bir yol var.
Gah oyana, gah bu yana
Əyilmədən nə çıxar?!
Bir tələbə uzaqdan bu
Həngaməyi süzmədə,
Nəzərləri dalğın-dalğın
Bağdadı da gəzmədə.
O böylədir, kəndisini
Heç bir işə vuramaz.
Guşənişin bir adamdır,
Xeyrə, şərə yaramaz.
Onu görən sanar yazıq
Düşmüş dildən ayaqdan,
İki kəlmə söz sorsanız
Durub qaçar yataqdan.
-
Yaxşı, Cəbi, yavaş danış,
Kifirləşir Ələsgər.
Toxununca kulaqlara
Bu ad, haman güldülər.
-
Ey Ələsgər, bitərəflik
Vaxtı deyil.
129
- Nə var ki?
Teymur qaqıldayıb güldü,
-
Ah, bu Teymur qoyar ki…
-
Bəli, bir padşah bir gün darılmış,
Qəlbinə amansız qəmlər sarılmış,
Əl çalmış,
vəziri gəlmiş hüzurə,
Üzünü tutaraq demiş vəzirə:
- Bir dastançı gətir.
Əməl olunmuş,
Ansızın bir nəfər hazır bulunmuş.
Zal oğluRüstəmin hekayətindən,
Onun mərdliyindən, fərasətindən,
Vurub yıxmasını, şücaətini,
Basıb kəsməsini, məharətini
Bir-bir
tərif edib bitirən zaman
Padşah başını qaldırıb haman
Sormuş ki: - Heyvandı o yoxsa insan.
Vay sənin halına müəllim olsan.
Biz burda məsələ həll etməkdəyiz
Kənardan nə var ki?.. sorursunuz siz,
Siz yarın müəllim olsanız əgər
Məndən akademik olar. – Ələsgər
Dinləyib Cəbini, boynunu bükdü,
Üzünə bir sarı qızıllıq çökdü.
-
Nə var ki, yaz məni.
-
İş onda deyil,
Sən özün iştirak etməlisən, bil,
Bizim quruluşda, bizim gedişdə.
-
Yenə fəlsəfəyə başladın iştə,
Boş yerə sıxılıb özünü yorma.
-
Yaz məni.
-
Məni də.
-
Yaz məni durma…
Deyə bütünlüklə yazıldı həpsi.
130
Bunların içində fəqət birisi
Baxıb durmadaydı səssiz kənardan,
Ayrılmaq istərdi bu dalğalardan.
Almışdı gözləri bir dərin baxış,
İçində yatağan, dilində qarğış.
Üzünü turşutdu, qaşını çatdı,
«Eh!..» deyib yerində yıxıldı, yatdı.
1931
BƏYAZ ÇÖLLƏR
Əgər suhestvitelğn damənin tutdum, rəvan döndərdi üz
məndən
Və gər güzgudən umdum sidq əksi-müddəa gördüm.
Füzuli
Xayır, məndən sular dönməz, təbiət pəncəm altında,
Baxıb ayinəyi-qəlbimdə əksi-aşina gördüm.
M.Müşfiq
Çoxdandır bir şeir yazmamışam mən,
Çoxdandır bir nəğmə tutdurmamışam,
Çoxdandır ayrılıb şer aləmindən,
Xəyal dənizinə baş vurmamışam.
Fikrim qasırğalı dəryalar kimi
İstənilən qədər dalğalanmamış,
Uönlüm uzaq gedən xülyalar kimi
İncə buludlarla çulğalanmamış.
Ürəyim ilk
bahar selləri kimi
Atlana-atlana qaynamamışdır.
Ruhum Mil düzünün çölləri kimi
Ğəyaz çiçəklərlə oynamamışdır.
131
Bir kəlmə bulmaqçın xeyli darılıb,
Əzaba, zəhmətə qatlandığım yox.
Aldığım mövzuya candan sarılıb,
Misradan-misraya atlandığım yox.
Nə kiçik bir dərə, nə bir mənzərə,
Keçməmiş zehnimin lövhələrindən,
Şeirsiz, nəğməsiz gəzib bir ara,
Heyhat, oynamamış könlüm yerindən.
MİL DÜZÜ
Bir düz ki, fərq etməz xəyalın gözü,
Hər daşı bir çılpaq
qərib öksüzü,
Məlul çöhrəli bir dulu andırır;
İnsanın fikrini dumanlandırır.
Ey illər uzunu çiçəksiz, otsuz,
Elçisiz, qonaqsız, kimsəsiz, yurdsuz,
İlanlar yatağı olan Mil düzü!
Yabançı əllərdə qalan Mil düzü!
Bilsən nələr keçmiş başından sənin,
Qəmgin torpağından, daşından sənin!
Bir kimsə etməmiş sana mərhəmət,
Salmamış üzünə «sayəyi-rəhmət».
Göylərin buludu sana yabançı,
Günəşin telləri sırtında qamçı.
Boş yerə yağmış da qarın, yağışın,
Bir alov kəsilmiş baharın, qışın.
Kimsə anlamamış faydanı sənin,
Alan olmamışdır qadanı sənin.
Odur ki, kədərin başından aşmış,
Yazıq, bilməmişəm ürəklər daşmış.
İnsanlar nankormuş tarix boyunca,
Çalıb çağırdığın yoxdu doyunca.
Dolanmış başına dönmüş fələklər,