Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, sirrinin üstü açılmasın
başqalarının sirrini açma".
Sonra demişdir: "Dalda ələ salınmaq istəmirsənsə, əlin
altında işləyənlərlə mülayim dolan".
Sonra demişdir: "Uzun müddət
peşman olmaq
istəmirsənsə, nəfsinə tabe olma".
Sonra demişdir: "Zirək olmaq istəyirsənsə, öz üzünü
başqalarının aynasında gör".
Sonra demişdir: "Qorxusuz yaşamaq istəyirsənsə,
başqalarına yamanlıq etmə".
Sonra demişdir: "İstəyirsən sənin qədrini bilsinlər,
başqalarının qədrini bil".
Sonra demişdir: "İstəyirsən sənin dediyinə əməl etsinlər,
özün dediyinə əməl et".
Sonra demişdir: "İstəyirsən xalq səni ağıllı hesab etsin, ağlı
olmayan adama sirr vermə".
Sonra demişdir: "İstəyirsən camaatdan üstün olasan, duz-
çörək verən ol".
Sonra demişdir: "Nə üçün o adamı düşmən saymayasan ki,
o özünün igidliyini xalqı incitməkdə görür?".
Sonra demişdir: "Nə üçün o adama
dost deyəsən ki, o sənin
düşmənlərinlə dostluq edir?".
Sonra demişdir: "İste'dadsız adamla dostluq etmə,
iste'dadsız adam nə dostluğa yarayar, nə düşmənliyə"
Sonra demişdir: "Özünü alim sayan nadandan uzaq gəz".
Sonra demişdir: "Ədalətli ol ki, ədalət məhkəməsinə işin
düşməsin".
Sonra demişdir: "Haqq acı olsa da, onu dinləmək
lazımdır".
Sonra demişdir: "İstəyirsən düşmən sənin sirrini bilməsin,
onu dosta demə.
Sonra demişdir: "Xırdaçılıq edən və böyük ziyan verən
olma".
Sonra demişdir: "Ləyaqətsiz adamları diri hesab etmə".
Sonra demişdir: "Sərvəti
olmadan dövlətli olmaq
istəyirsənsə, gözü tox ol".
Sonra demişdir: "Hədərə alma ki, hədərə də satasan.
Sonra demişdir: "Tay-tuşa möhtac olmaqdansa, ölmək
yaxşıdır".
Sonra demişdir: "Əclaf adamın çörəyi ilə dolanmaqdansa,
acından ölmək yaxşıdır".
64 /
ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ .……………………………………………..
Sonra demişdir: "Hər düşündüyünü etibarsız adama demə,
lakin etibarlı adamdan da gizlətmə".
Sonra demişdi: "Özündən aşağı adama möhtac olmaq
böyük müsibətdir, suda boğulmaq alçaq adamdan kömək
ummaqdan yaxşıdır".
Sonra demişdir: "Bu dünya üçün çalışan təvazökar fasiq
46
o dünya üçün çalışan mütəkəbbir abiddən
47
yaxşıdır".
Sonra demişdir: "Ən
nadan adam odur ki, birisi kiçiklikdən
böyüklüyə çata, lakin ona yenə də kiçik kimi baxa".
Sonra demişdir: "Ondan daha bədtər rüsvayçılıq olmaz ki,
biri bilmədiyi şeyin doğruluğunu iddia edə, sonra yalançı
olduğu meydana çıxa".
Sonra demişdir: "Ən aldadılmış adam ona deyərlər ki,
nağdı nisyəyə dəyişə".
Sonra demişdir: "Ən alçaq adam odur ki, birinin ehtiyacı
ona düşə, imkanı ola, lakin kömək etməyə".
Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, ədalətlilər sırasında adın
çəkilsin, sənə tabe olanları imkanın daxilində yaxşı saxla".
Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, sənin adını nəciblər
sırasında çəksinlər, tamahkar olma və tamahkarlığı yaxına
buraxma".
Sonra demişdir: "İstəyirsən
qara camaat səni pisləməsin,
onların işini tə'riflə".
Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, ürəklərdə özünə yurd salıb
seviləsən və xalq səndən nifrət etməsin, xalqın xeyrinə danış".
Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, xalq arasında ən yaxşı və ən
bəyənilmiş adam olasan, özünə məsləhət bilmədiyini
başqalarına da məsləhət görmə".
Sonra demişdir: "İstəyirsən ki, ürəyinə heç bir məlhəmlə
sağalmayan yaralar vurulmasın, nadan adamla höccətə girişmə".
Sonra demişdir: "Adamların ən yaxşısı olmaq istəyirsənsə,
heç şeyi xalqdan əsirgəmə".
Axırda demişdir: "İstəyirsən ki, dilin uzun olsun, əlini
gödək et".
www.duddud.com - Elektron kitab, proqram yükləmə saytı
www.duddud.com saytından yüklənlib
Nuşirəvan Adilin öyüd və nəsihətləri bunlardan ibarətdir.
Ey oğul,
oxuyarkən, bu sözlərə xor baxma, bunlardan həm
hikmət iyi gəlir, həm hökmdarlıq iyi, çünki bunlar həm
həkimlərin
1
sözüdür, həm hakimlərin. Bunların hamısını öz
malın et. İndi nə qədər ki, cavansan öyrən, qocalanda özün
qulaq asmaq istəməyəcəksən. Çünki qocalar elə şeylər bilərlər
ki, onları cavanlar bilməzlər.
1
* Щяким - бурада алим, щикмят сащиби
мя'насында ишлядилмишдир.-Р. С.
66 /
ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ .……………………………………………..
Doqquzuncu fəsil
QOCALIQ VƏ CAVANLIQ QAYDALARI HAQQINDA
Ey oğul, cavan olsan da qocaağıl ol. Demirəm ki, cavanlıq
etmə, lakin özünü ələ ala bilən cavan ol, dağınıq və ölüvay
cavan olma, diribaş cavan yaxşı olar. Filosof Ərəstu
48
demişdir:
"Cavanlıq da dəliliyin bir növüdür, ona görə cavana dəliqanlı
deyirlər". Bundan əlavə süst cavan olma, diribaşlıqdan bəla
törəməz, amma süstlükdən törəyər. Bacardığın qədər
cavanlıqdan
istifadə et, qocaldıqda özün bacarmayacaqsan.
Necə ki, bir qoca kişi demişdir: "Cavanlığımda yaman fikir
çəkirdim ki, heyf, qocalığımda gözəllər məni sevməyəcəklər,
indi qocalmışam, mən özüm onları istəmirəm"
49
.
B e y t
Böyük tanrım, coşqun cavan çağımda
Gecə, gündüz bu idi fikrim, sözüm:
Qocaldıqda kim sevəcəkdir məni?
Qocalmışam indi, sevmirəm özüm!
Nə qədər cavan olsan da, izzətli və böyük Allahı unutma,
heç vaxt ölümdən arxayın olma, çünki ölüm qocalıq və
cavanlığa baxmır. Bu barədə Əscədi
50
belə demişdir:
Yaşla olsa idi ölüm,
hər zaman
Qocalar ölərdi, ölməzdi cavan!
Bil ki, doğulan mütləq öləcəkdir. Eşitmişəm ki:
Hekayət. Bir şəhərdə bir dərzi var idi. Bu dərzi şəhər
dərvazasının yanında dükan açmışdı. Qəbristanlığın yolu bu
dükanın qabağından keçirdi. Dərzi mıxdan bir kuzə asmış və
adət etmişdi ki, hər cənazə şəhərin darvazasından çıxarılanda, o
kuzənin içərisinə bir daş salsın. Ay qurtardıqda kuzənin ağzını
açıb daşları sayar, neçə adamın öldüyünü bilərdi. Sonra kuzəni
boşaldar və yenidən daş salmağa başlardı. Bir gün çatdı, dərzi
özü də öldü. Bir kişi dərzini çağırmaq üçün gəldi, onun
öldüyünü bilmirdi. Dükanı bağlı gördükdə qonşusundan
soruşdu: "Dərzi hardadır ki, qapısı bağlıdır?". Qonşusu cavab
verdi: "Kuzədə".
www.duddud.com - Elektron kitab, proqram yükləmə saytı
www.duddud.com saytından yüklənlib