___________________________________________________
11
2002-ci illərdə yenidən RF-da rabitə naziri olmuşdur.
C.23- 23-
42.
41.
Aqanbeqyan Abel Qezeviç (d.1932) - iqtisadçı,
REA-nın akademiki. 1988-ci ildə Dağlıq Qarabağın Ermənista-
na birləşdirilməsi haqqında “Humanite” qəzetinə provakasion
müsahibə vermişdir. C.17- 47.
42.
Aqşin Əlizadə, Aqşın Əliqulu oğ1u Əlizadə (d.1937)
- bəstəkar. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti. Azərbay-
can Respublikası Dövlət mükafatı laureatı. Müxtəlif illərdə
Azərbaycan Respublikası Bəstəkarlar İttifaqı İdarə Heyətinin
birinci katibi vəzifəsində çalışmışdır. Əlizadə müasir Azərbay-
can musiqisində orijinal dəst-xətti olan sənətkarlardandır.
Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuş-
dur. C.17- 149.
43.
Albaniya, Albaniya Respublikası - Cənubi Avropada,
Balkan yarımadasında dövlət. Sahəsi 28,7 mil km
2
, əhalisi 3,2
milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən 26 retiyə (rayona) bölünür.
Dövlətin başçısı Prezident, ali qanunverici orqanı birpalatalı
Xalq Məclisidir. Paytaxtı Tirana şəhəridir. C.18- 373.
44.
Albert Qor (d.31.03.1948, Vaşinqton) - 1992-2000-ci
illərdə ABŞ-ın vitse-prezidenti olmuşdur. 1969-1971-ci illərdə
ABŞ-ın Silahlı Qüvvələrində hərbi xidmətdə olmuş, Harvard
universitetinin arxitektura bakalavrı, Vandervit universitetini
isə hüquq diplomu ilə bitirmişdir. C.11- 5, 30, 234, 267, 270,
276, 284, 304, 391, 392, 394, 401, 402; C.12- 87, 96; С.16-
184; C.18- 114, 115, 130, 131, 411, 412, 413; C.20- 180, 206,
221, 349, 353, 427; C.22- 153, 154, 155, 156, 352; C.25- 193;
C.27- 137, 141.
45.
Aleksandr Heyq (d.02.12.1924) - 1973-1974-cü il-
lərdə ABŞ Prezidenti Niksonun aparatının rəhbəri. 1974-1979-
cu illərdə Avropada Amerika Birləşmiş Ştatlarının Silahlı Qüv-
vələrinin Baş komandanı olmuşdur. 1979-cu ildə ordudan
istefaya çıxmışdır. 1981-1982-ci illərdə ABŞ-ın Dövlət katibi
vəzifəsində işləmişdir. Hazırda “Uorld Uayd Assoşeyts” şirkə-
tinin prezidentidir. C.11- 116,121.
___________________________________________________
12
46.
Aleksandr Kvasnevski (d.1954) - Polşanın siyasi və
dövlət xadimi. 1991-1995-ci illərdə Polşa Seyminin deputatı
olmuşdur. 1995-ci ildən Polşa Respublikasının Prezidentidir.
C.12- 26, 28-30, 31-40, 41, 46, 47, 48, 69, 70, 100, 318-319;
C.17- 240; C.18- 261, 262, 265, 267, 274, 277; C.22- 358-388.
C.27- 59.
47.
Aleksandr Şirvindt (d.1934) - rus teatr və kino artis-
ti, Rusiya Federasiyasının Xalq artisti.1950-ci illərin ikinci
yarısından Moskva satirik teatrında çıxış edir. SSRİ Dövlət
mükafatı laureatıdır. С.16- 76.
48.
Aleksi II - Ridiger Aleksandr Mixayloviç (d.1929)-
1990-cı ildən Moskvanın və Ümum Rusiyanın patriarxı. RAO-
nun akademiki. C.19- 72,159, 162, 166.
49.
Almaniya Federativ Respublikası - Mərkəzi Avropa-
da federativ dövlət. Sahəsi 357 min k
m2
, əhalisi 81,9 milyon
nəfərdir. Paytaxtı Berlin şəhəridir. İnzibati cəhətdən 16 əraziyə
bölünür. Dövlətin başçısı Prezident, hökumətin başçısı Federal
Kanslerdir. Qanunverici orqanı Bundestaqdır. C.15- 386, 432,
433; C.18- 93; C.22- 108-111, 127-131; C.23- 167-169, 171,
191, 198, 230, 380; C.25- 12, 13, 43, 219, 382; C.26- 107-108;
C.27- 15-25, 155, 271.
50.
Almas İldırım, Almas İldırım Əbdülməhəmməd oğlu
Almaszadə (1907-1952) - görkəmli Azərbaycan şairi. Şeirlə-
rində ifadə etdiyi “millətçilik” fikirlərinə görə sovet hüquq-
mühafizə orqanları tərəfindən təqib olunmuş və Vətəni tərk
etməyə məcbur olmuşdur. Əvvəl İranda, sonra isə Türkiyədə
məskunlaşmışdır. Şeirlərində Vətən həsrəti əsas yer tutmuşdur.
Türkiyənin Əlazıq şəhərində vəfat etmişdir. C.13- 35, 36.
51.
Almatı şəhəri (keçmiş Alma-Ata) - 1929-1999-cu il-
lərdə Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı olmuşdur. C.10- 61,
63, 68, 74, 76, 84, 86, 102, 108, 109, 126, 128; C.12.- 224.
52.
Alpamış - özbək, qazax, qaraqalpaq, başqırd, tatar və
başqa türk xalqlarının, həmçinin taciklərin qəhrəmanlıq das-
tanı. Xalq qəhrəmanı Alpamışın adı ilə bağlı Orta Asiya epik
rəvayətləri güman ki, XIV-XVII əsrlərdə Orta Asiya xalqları-
___________________________________________________
13
nın xarici işğalçılara qarşı mübarizəsi
dövründə dastan şəklinə
düşmüşdür. C.10- 120, 192; C.26- 151.
53.
Alyaska - ABŞ-da ştat. Sahəsi 1523 min km
2
, əhalisi
607 min nəfərdir. XVII-XVIII əsrlərdə rus səyyahları tərəfin-
dən kəşf edilmişdir. Burada bir sıra yaşayış məskənləri salın-
mış, Alyaskada Rusiya-Amerika şirkəti təsis edilmişdi. 1867-ci
ildə Rusiya Alyaskanı ABŞ-a satmışdır. C.23-52, 53.
54.
Amaliya Pənahova, Amaliya Əliş qızı Pənahova (d.
1945) - aktrisa. Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti, Azər-
baycan Dövlət mükafatı laureatı. Bakı Bələdiyyə Teatrının
direktoru və bədii rəhbəridir. 2000-ci ildən Azərbaycan Milli
Məclisinin deputatı olmuşdur. C.10- 56; C.25- 313.
55.
Amerika-Azərbaycan Ticarət Palatası - 1996-cı ildə
yaradılmışdır. Özəl, qeyri-kommersiya təşkilatıdır. 160 üzvü
var. C.20- 131-140; C.25- 139-151, 364; C.27- 145.
56.
Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) - Şimali Ameri-
kada dövlət. ABŞ-m sahəsi 9,14 milyon km
2
, əhalisi 265,3
milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən 50 ştata, ştatları isə 3133
qraflığa bölünür. Ali qanunvericilik orqanı iki palatalı (Nüma-
yəndələr Palatası və Senat) ABŞ Konqresidir. Paytaxtı Vaşinq-
ton şəhəridir. C.11- 5, 6, 18, 31, 34, 40, 73, 79, 82, 96, 112,
124, 180, 182, 227, 262, 301, 306, 312, 405; C.12- 9, 11, 13,
14, 15, 16, 17, 18, 36, 37, 47, 58, 83, 87, 94, 96, 104, 108, 109,
122, 123, 124, 143, 144, 145, 146, 170, 193, 196, 198, 204,
213, 214, 215, 226, 240, 249, 270, 281, 313, 330, 347; С.16-
16, 93, 110, 117, 118, 119, 120, 122, 127, 128, 138, 143, 151,
164, 183-187, 196, 197, 204, 205, 238, 239, 260, 263, 282,
311, 321, 334, 344, 349, 353, 391, 401, 402, 408, 424, 428,
436, 442; C.19- 14-23, 36, 37, 134-138, 189, 199-202, 227,
284, 318, 351, 447-452, 457; C.20- 7-9, 18, 19, 20, 21, 26, 28,
38, 39, 40, 50-209, 216, 218, 219, 221, 223, 224, 227, 228,
231, 232, 241, 242, 243, 245, 247, 248, 250, 252, 261, 267,
273, 275, 277, 284, 285, 286, 287, 300, 307, 310, 327, 328,
329, 330, 331, 334, 336, 337, 349-354, 356, 358, 369, 370,
376, 383, 399, 400, 414, 416, 425-428, 441, 443, 463, 469;